Sự thay đổi hormone sinh sản trong suốt quá trình mãn kinh như giảm estrogen, progesterone và testosterone có thể gây rối loạn giấc ngủ.
Ở người phụ nữ trẻ, khi trải qua thời kỳ mất kinh không tự nhiên, như sau phẫu thuật cắt buồng trứng hoặc suy giảm hoạt động buồng trứng sớm do hóa trị liệu, có thể làm suy giảm đột ngột hocmon buồng trứng và điều này là yếu tố nguy cơ cao bị mất ngủ .
Sự liên quan giữa các triệu chứng vận mạch và rối loạn giấc ngủ ở phụ nữ mất kinh đã được báo cáo nhiều lần. Mối quan hệ này có thể được giải thích bởi mối quan hệ nhân quả như giảm estrogen, tăng hormone kích thích nang trứng (FSH) trong huyết thanh, cho thấy một sự thay đổi nhanh về lượng hormone trong quá trình mất kinh, điều này liên quan đến khó ngủ hơn và thời gian ngủ dài hơn, nhưng chất lượng giấc ngủ kém hơn.
Trong các nghiên cứu về phụ nữ mất kinh, Các kết quả cho thấy nồng độ estradiol trong huyết thanh có liên quan đến chất lượng giấc ngủ kém chủ quan, và mức testosterone thấp hơn. Cũng có những báo cáo tình trạng này liên quan đến việc bắt đầu và duy trì giấc ngủ.
Tình trạng giảm progesterone cũng được xem, được coi là chất kích thích hô hấp, là một yếu tố nguy cơ bị rối loạn hô hấp trong khi ngủ ở giai đoạn mãn kinh.
Do vậy, trong thăm khám lâm sàng ở những bệnh nhân nữ có rối loạn giấc ngủ cần xác định tình trạng kinh nguyệt và các yếu tố liên quan để có hướng xử trí thích hợp. Trong một số trường hợp cần phối hợp với chuyên khoa sản phụ để xử trí nội tiết tố nữ.
Bs Ck II Nguyễn Hữu Thăng Phó khoa Khám Bệnh
- Essentials of Menopause Management: A Case-Based Approach, 2017.
