Ngày 10/3/2012 – Dùng cần sa tổng hợp đang trở nên phổ biến trong thanh thiêu niên Hoa Kỳ và đã có một số trẻ em phải nhập viện cấp cứu vì hút loại ma túy tổng hợp này.
Cần sa được biết đến với nhiều tên gọi như K2, Aroma, Mr Smiley, Zohai, Eclipse, Black Mama, Red X Down, Blaze và Dream được hít khi xịt với hóa chất độc hại gây khoái cảm và tác dụng giống như chất kích thích tâm thần hoạt động THC (delta-9- tetrahydrocannabinol), thành phần chủ yếu trong cần sa. Theo Ts Joanna Cohen Khoa Cấp cứu Trung tâm Y khoa Trẻ em Washington DC thì đây là thành phần tạo nguyên nhân gây kích động hành vi, gây hấn, căng trương lực,toát đổ mồ hôi và nói năng lộn xộn. Trong năm 2011 Trung tâm kiểm soát chất độc hoa Kỳ nhận 4500 cuộc gọi liên quan đến ngộc độc cần sa.
Tháng 3/2011 Cơ quant thi hành luật dược phẩm Hoa Kỳ (US Drug Enforcement Adminis tration – DEA) lập danh sách 5 loại cần sa tổng hợp trong danh sách kiểm soát cấp 1 (gồm JWH-018, JWH-073, JWH-200, CP-47 và canabicyclohexanol không được Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận sử dụng cho người và không được quên trong quá trình sản xuất.
Cần sa tổng hợp là một chất bị lạm dụng tương đối mới và vẫn còn ít thông tin về tác hại của chúng trên các tạp chí y khoa. Việc nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng ngộ độc cần sa tổng hợp các chỉ số test nghi ngờ (nồng độ trong nước tiểu và trong huyết thanh) là rất cần thiểt để chẩn đoán ngộ độc.
Các triệu chứng điển hình:
Trường hợp 1: bệnh nhân nữ 16 tuổi tỉnh táo 2 mắt mở nhưng hỏi không trả lời, không phản ứng với kích thích đau, trạng thái căng trương lực cơ, ngón chân co gập cứng. Nhịp tim 105 lần/phút, nhịp thở 18 lầm/phút, huyết áp 118/73 mmHg . Tim nhịp xoang nhanh và vẫn trong tình trạng không đáp ứng khi hởi và khi kích thích đau.
Chỉ định 50mg diphenhydramine IV sau đó xuất hiện cử động môi như muốn nói. Sau khi dùng lorazepam 2mg IV 02 lần bệnh nhân bắt đầu nói chậm rãi, dần dần cử động và nói trở lại được.
Trường hợp 2: bệnh nhân nam 18 tuổi trở nên kích động hành vi và toát mồ hôi, không hợp tác, bồn chồn không yên và gây hấn. Sốt 37,6 độ C ( 99,68 độ F), nhịp tim 131 lần/phút, huyết áp 131/89 mmHg. Bệnh nhân trong tình trạng toát mồ hôi và lo lắng, đồng tử giãn và phản ứng một cách chậm chạp. Tim nhịp xoang nhanh.
Bệnh nhân tiếp tục kích động hành vi và gây hấn, thuốc chỉ định lorazepam 2 mg IVvà thú nhận dùng Spice ( cần sa tổng hợp ). Bệnh nhân được dùng diphenhydramine 50 mg IV , vài giờ sau bệnh nhân có dấu hiệu hồi phục.
Trường hợp 3: bệnh nhân nam 16 tuổi trong nhóm trẻ đường phố được đưa tới cấp cứu vì vẻ mặt ớn lạnh và nói năng chậm chạp. Người quản lý cho biết trước đó bệnh nhân đã có hành vi kích động và hình như có ảo giác . Bệnh nhân cho biết đã hít Spice 5 giờ trước.
Trên đường tới cấp cứ, bệnh nhân đã kích động hành vi và có triệu chứng loạn ngôn ( nói lung tung ), lời nói bị ức chế. Bệnh nhân có biểu hiện loạn trương lực cơ, tỉnh táo và có khả năng trả lời những câu hỏi đơn giản nhưng tỏ ra lú lẫn. Bệnh nhân được dùng normal saline 1000 mL và lorazepam 4 mg IV. Test sàng lọc nước tiểu và trong huyết thanh đều âm tính. Bệnh nhân hồi phục sau 4 giờ.
Các triệu chứng kéo dài
Ts Cohen ghi nhận phản ứng loạn trương lực cơ ở 2 trường hợp trên là tác dụng phụ khác thường. Có thể phản ứng loạn trương lực cơ này là sự kết hợp với tăng trương lực cơ hoặc tăng trương lực cơ với kích động hành vi. “ loạn trương lực cơ do cần sa tổng hợp có thể là một hiện tượng lạ bởi vì tác dụng của THC trên hạch nền được nghiên cứu để điều trị loạn trương lực cơ.
Cho đến hiện tại, không có thuốc đối kháng trong điều trị ngộ độc cần sa tổng hợp. Mặc dù các triệu chứng xuất hiện trong thời gian ngắn và tự giới hạn nhưng nhiều khả năng tác hại kéo dài bao gồm mất điều hòa miễn dịch và gây ung thư, mất trí nhớ, các biến chứng tâm thần và tình trạng phụ thuộc cần sa đều đã được ghi nhận. Nhiều báo cáo khoa học đã cho thấy chứng cứ cần sa tổng hợp có thể gây tăng nguy cơ loạn tâm thần hơn là cần sa thiên nhiên ngay cả khi người hút cần sa không có tiền sử rối loạn tâm thần.
Cần sa tổng hợp rất nhạy cảm với quá trình phát triển não bộ. Mối liên quan giữa sử dụng cần sa sớm với các triệu chứng loạn thần cho thấy việc thanh thiếu niên sử dụng cần sa tổng hợp hiện nay thật đáng lo ngại.
Nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng ở thanh thiếu niên hít cần sa tổng hợp có thể giúp bác sĩ chẩn đoán và xử lý điều trị tốt hơn các trường hợp ngộ độc cần sa tổng hợp.
Bs Phạm Văn Trụ PGĐ BV TT, Trưởng Nhóm hỗ trợ chuyên môn Chương trình Methadone Tp HCM.
Theo Megan Brooks. Synthetic marijuana sending teens to the ED. From Medscape Medical News. Psychiatry. Pediatrics. 2012;129: e1064 -e- 1067. Abstract.
Case report: Clinical Presentation of Intoxication Due to Synthetic Cannabinoids. Joanna Cohen MD, Sephora Morrison MD, Jeffrey Greenberg MD and Mohsen Saidinejad MD.
