Bạn có buồn khi không nhớ tên ai đó hoặc quên chỗ để chìa khóa là dấu hiệu sa sút tâm thần là tương lai của mình ?
Dựa trên số liệu hơn 10 ngàn người các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ phát hiện cứu 1 /4 người trên 45 tuổi đã nói chuyện với nhân viên y tế trong quá trình khảo sát. Tuy nhiên trong thực tế số người càng cao càng ít trao đổi với bác sĩ trong thăm khám về trí nhớ. Các bác sĩ đồng ý rằng sự kỳ thị người mất trí nhớ hay người sa sút tâm thần có thể ngăn cản người già trao đổi về bệnh của mình với bác sĩ điều trị.
Bs Gisele Wolf-Klein, GĐ Lão khoa Trung tâm Northwell Health, New Hyde Park (New York) cho rằng sa sút tâm thần là một bệnh không mong muốn (nhưng vẫn xảy ra) trong các bệnh phổ biến ở người lớn tuổi. Người lớn tuổi khá thân thiện với những dấu hiệu hay triệu chứng giảm trí nhớ nhưng lại rất đau khổ và bối rối với người chung quanh.
Thực tế này dẫn đến nhủ nhận và tránh né trao đổi về suy giảm trí nhớ ở cả người lớn tuổi lẫn bác sĩ. Cần nhớ rằng đây có thể chỉ là tình trạng lão hóa bình thường. Nhưng trao đổi về các biểu hiện rối loạn trí nhớ rất quan trọng bởi vì nó không hẳn là các “điềm báo trước” sa sút tâm thần. Mất trí nhớ có thể chưa hẳn hoàn toàn do sa sút tâm thần và nếu là nguyên nhân liên quan khác thì có thể điều trị được, ví dụ như trong trầm cảm (và trong nhiều chẩn đoán bệnh tâm thần liên quan khác).
Khi cảm thấy bản thân có dấu hiệu quên hay mất trí nhớ nên nhanh chóng trao đổi với người thân hay nhân viên y tế để có thể được khuyến cáo hay quyết định thăm khám chuyên khoa sớm, không nên để các triệu chứng mất trí nhớ lộ rõ có thể làm mất khả năng quyết định.
Bs Bruce Polsky Trưởng Khoa Y Bệnh viện – Trường ĐH Winthrop, Minesota, New York cũng cho biết mất trí nhớ và khả năng sớm bị sa sút tâm thần là đề tài khó khăn trong thăm khám và điều trị vì sự phức tạp kéo dài của nó. Nhưng chẩn đoán sa sút tâm thần Alzheimer sớm rất quan trọng vì hiện nay một số loại thuốc có thể mang lại hiệu quả cải thiện tình trạng bệnh dù không ngăn cản được tiến triển của bệnh.
Thay đổi lối sống, không hút thuốc lá, hạn chế dùng bia rượu, ngủ đủ giấc và điều độ, rèn tập duy trì hoạt động trí não và sức lực cơ thể là cách tốt nhất đối với người từ tuổi trung niên có thể làm giảm quá trình suy giảm trí nhớ.
Lời khuyên của các chuyên gia tâm thần-thần kinh là nên thăm khám sớm khi bắt đầu có biểu hiện mất trí nhớ. Vì có thể đó là quá trình lão hóa bình thường, có thể là biểu hiện kèm theo của một bệnh lý tâm thần khác, và cuối cùng là để có thể chẩn đoán sa sút Alzheimer sớm. Với các test chẩn đoán chuyên biệt và một số loại thuốc có thể tiềm năng cải thiện duy trì hoạt động hoặc ít ra cũng làm chậm lại tiến triển của tình trạng mất trí nhớ.
Thực tế cho thấy khi bắt đầu thăm khám một số bệnh nhân tuổi trung niên khai tình trạng mất trí nhớ nhưng sau đó lại phủ nhận và cho rằng đó chỉ là mất tập trung trong công việc hàng ngày. Sự ngập ngừng trao đổi này đôi khi giúp bác sĩ phán đoán khai thác các biểu hiện rối loạn tâm thần khác. Tuy nhiên nếu người bệnh hợp tác tốt thì kết quả điều trị sẽ hiệu quả hơn.
Theo E. J. Mundell.Too Few Older Adults Tell Doctors About Memory Loss.
Thursday, January 28, 2016.
SOURCES: Gisele Wolf-Klein, M.D., director, geriatric education, Northwell Health, New Hyde Park, N.Y.; Bruce Polsky, M.D., chairman, department of medicine, Winthrop-University Hospital, Mineola, N.Y.; Jan. 28, 2016, Preventing Chronic Disease.
