Theo thời gian, những người trưởng thành thiểu năng trí tuệ đã tìm đến các cơ sở chuyên khoa tâm thần điều trị ngoại trú. 70% số họ được kê toa 1 loại thuốc chuyên khoa tâm thần và 22 % được dùng từ 3 loại thuốc hoặc hơn. Đây là kết quả một nghiên cứu chuyên sâu của Dịch vụ tâm thần nâng cao (Psychiatric Services in Advance).

Những phát hiện trên nhấn mạnh tầm quan trọng của của việc huấn luyện các bác sĩ không chuyên khoa về hướng dẫn kê toa cho những bệnh nhân này.

Địa lý dân cư và các đặc trưng lâm sàng dẫn đến những bệnh nhân này có nguy cơ được dùng đa trị liệu cao nhất. GS, TS Yona Lunsky Khoa Tâm thần ĐH Toronto cho biết phát hiện trên có thể giúp thiết kế các chương trình can thiệp tương lai.

Kết quả hồi cứu này từ 2005 đến 2013 cho thấy đa trị liệu thường gặp ở bệnh nhân sống trong cơ sở quản lý ngoại trú, bệnh nhân trầm cảm lo âu, rối loạn khí sắc hoặc loạn thần, hoặc bệnh nhân có chẩn đoán phức tạp từ 2 bệnh trở lên, cuối cùng là thường gặp ở phụ nữ. Tỷ lệ đa trị liệu không liên quan tới mức độ thiểu năng trầm trọng hay tới những bệnh nhân bị rối loạn liên quan tự kỷ.

Mẫu nghiên cứu 517 bệnh nhân điều trị ngoại trú (199 nữ, 318 nam) tuổi từ 15 – 73 sống trong vùng đô thị nơi có 1/3 cơ sở chăm sóc sức khỏe tâm thần tại Ontario Canada. Bệnh nhân  được dùng thuốc điều trị từ các bác sĩ gia đình hoặc các bác sĩ tâm thần tổng quát.

Trong 70 % bệnh nhân dùng ít nhất 1 loại thuốc có 40% (146) không có chẩn đoán bệnh tâm thần khi tới khám. 22% (100) bệnh nhân đang dùng 2 hoặc 3 loại thuốc và 30 bệnh nhân không có bất cứ chẩn đoán nào.

Các loại thuốc được dùng phổ biến nhất là thuốc chống loạn thần 275 (53%) bệnh nhân, tiếp theo là thuốc chống trầm cảm 151 (29%) bệnh nhân. Kết hợp thuốc (polypharmacy) thường gặp là thuốc chống loạn thần, thuốc điều chỉnh khí sắc và thuốc chống trầm cảm (52 bệnh nhân).

Mặc dù đây là những trường hợp đa trị liệu đã được xác nhận, nhưng Hướng dẫn điều trị đã đặt vấn đề tránh áp dụng đối với hành vi cần điều trị thì nên kết hợp tâm lý trị liệu và các can thiệp điều trị khác, đồng thời phải theo dõi đều đặn khi dùng đa trị liệu với mục đích giảm đa trị liệu khi có thể.

Cả bác sĩ chuyên khoa tâm thần và bác sĩ gia đình đều đóng vai trò trong việc chỉ định đa trị liệu đối với những bệnh nhân suy giảm trí tuệ.

Trong thăm khám bệnh hằng ngày, một số bệnh nhân bị suy giảm trí tuệ dù có triệu chứng hành vi cư xử bất thường hay không cũng được dùng 1 hoặc 2 thuốc chống loạn thần kết hợp. Đây là vấn đề cần được lưu ý trong công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần ban đầu.

Bs Trần Quốc Hùng PGĐ Bv TT Tp HCM

Theo High Rates of Polypharmacy Found Among Adults With Intellectual Disability Seeking Psychiatric Care. Monday, November 6, 2017. PSYCHIATRIC NEWS ALERT