Ngày 28 tháng 8 năm 2009 – Những người thừa cân và béo phì có thể tích não bộ nhỏ hơn những người có trọng lượng bình thường và được các nhà nghiên cứu đưa vào nhóm có nhiều nguy cơ sa sút tâm thần, kể cả nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Đây là kết quả nghiên cứu về hình ảnh thần kinh học, trong đó 8 % người béo phì có thể tích não bộ nhỏ hơn người có thể trọng bình thường và, tương tự, 4% đối với người thừa cân.
Tiến sĩ Paul M. Thompson, Labo Hình ảnh học Thần kinh Trường y khoa UCLA, Los Andeles, California cho biết: “ Đây là một sự mất mô lớn và làm suy yếu dự trữ nhận thức của bạn và đặt bạn vào nhóm có nhiều nguy cơ bị bệnh Alzheimer và các bệnh tấn công não bộ khác”. Nghiên cứu này được đăng trên tạp chí Human Brain Mapping ngày 6 tháng 8 năm 2009.
Vấn đề của toàn cầu
Rất rõ ràng là béo phì tăng các nguy cơ bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường, đột quỵ, tất cả các căn bệnh này đều làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút tâm thần. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu lưu ý các yếu tố này có kết hợp với nhau hay không còn chưa rõ, nhất là béo phì và tiểu đường type 2 có biểu hiện đặc biệt của teo não hay không. Các tác giả ghi nhận hiện tại thế giới có khoảng 1 tỷ người nặng thừa cân và 300 triệu người béo phì, nghĩa là 40% nam và 45% nữ trên 70 tuổi bị tiểu đường type 2 hoặc béo phì.
Để kiểm tra thể tích chất xám và chất trắng khác nhau ở người cao tuổi, các nhà nghiên cứu đã sử dụng đường cơ bản đo thể tích chất xám và chất trắng ở 94 người cao tuổi còn khả năng nhận thức bình thường trong thời gian ít nhất 5 năm sau khi chụp cắt lớp não bộ.
Đối tượng nghiên cứu là những người tham gia chương trình Cardiovascular Health Study (CHS ) nghiên cứu nhận thức tiếp theo chương trình nghiên cứu CHS sa sút tâm thần khởi đầu từ năm 2002 / 2003 nhằm xác định chỉ số sa sút tâm thần và suy giảm nhận thức nhẹ trong mẫu dân số bình thường và những người đã được xác định suy giảm nhận thức từ năm 1998 / 1999.
Để xác định các loại thể trọng, các nhà nghiên cứu sử dụng chỉ số cơ thể (BMI), ở người bình thường là 18.5 – 25.0 kg/m2, người thừa cân là 25 – 30 kg/m2 và lớn hơn 30 kg / m2 ở người béo phì. Các đối tượng trên được xác định tiểu đường type 2 nếu có bất cứ 1 tiêu chuẩn chính thức nào của căn bệnh này. Trong mẫu nghiên cứu có 29 người thể trọng bình thường, 51 người thừa cân và 14 người béo phì.
Tác động của tuổi tác
Đã có rất nhiều nghiên cứu hồi cứu cho biết BMI tương quan nghịch với tình trạng teo não bộ nhưng tiểu đường type 2 và test nồng độ insuline nhanh trong huyết tương không có tương quan này. Đặc biệt các nhà nghiên cứu phát hiện mức độ mô mỡ cơ thể cao kèm theo với mất mô não ở vùng thùy trán và thùy thái dương, vùng hồi đai trước, vùng hải mã và hạch nền.
Những người thừa cân bị mất não vùng hạch nền, vùng cung tia và thùy đỉnh. Các nhà nghiên cứu cho biết tương quan nghịch giữa mô mỡ cơ thể người béo phì và cấu trúc não bộ rất rõ ràng ở người béo phì nhưng cũng gặp ở cả người thừa cân. Tiến sĩ Thompson cho biết “não bộ người béo phì nhìn già hơn não bộ người gầy ốm 16 năm, và não bộ người thừa cân già hơn 8 năm”.
Trong báo cáo của mình, tiến sĩ Cyrus A. Jaji thuộc Trường Đại học Y khoa Pittburgh bang Pennnsylvania cho biết: “Hình như trong quá trình gia tăng các nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe như tiểu đường type 2, bệnh tim mạch thì béo phì ảnh hưởng nhiều nhất tới não bộ. Chúng tôi xem xét mối liên quan của chúng với sự co hẹp các vùng não bộ mà đích dẫn tới là bệnh Alzheimer”. “Điều đó có nghĩa là tập luyện thể dục, ăn uống hợp lý kiểm soát cân nặng có thể duy trì trạng thái hoạt động của não bộ khi lớn tuổi và sẽ ít nguy cơ tiềm tàng bị bệnh Alheimer và các bệnh sa sút tâm thần khác.
Bs Phạm Văn Trụ PGĐ BV Tâm Thần TP Hồ Chí Minh.
Theo Caroline Cassels: Overweight and Obesity Linked to Lower Brain Volume. J Child Psychol Psychiatry June 10, 2009.
