Chúng tôi trân trọng giới thiệu bạn đọc tham khảo bài viết của Gs Henri Nhi Barte, nguyên Ch�?tịch Hội Tâm thần �?Tâm lý Pháp Việt, một trong những học trò xuất sắc đầu tiên của Gs Henri Ey. Bài viết đăng trên Tạp chí chuyên ngành của Hội Tâm thần Tp H�?Chí Minh do Bs Trịnh Tất Thắng, GĐ Bv Tâm thần Tp HCM, Ch�?tịch Hội dịch.

Bài viết s�?đăng nhiều k�? (Ban Biên tập).

I. M�?ĐẦU
S�?tò mò trong lĩnh vực đời sống tình dục là hiển nhiên nhưng đ�?nói v�?nó thì không đơn giản. Thực vậy, nếu hoạt động tình dục mang tính ph�?biến thì những hành vi thực hiện nó lại thuộc vào lĩnh vực của cá nhân. Vì th�?trong lĩnh vực này chúng tôi ch�?nêu ra những kinh nghiệm của chính chúng tôi, những trao đổi thân tình của bạn bè, những thông tin có được qua những người bệnh hay có được qua những nghiên cứu đối với cộng đồng dân s�? những thông tin của những nhà chuyên nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tình dục và cuối cùng là những d�?liệu khoa học thiết lập trên cơ s�?quan sát v�?hoạt động tình dục, nghiên cứu v�?giải phẫu, sinh lý, nghiên cứu trên lĩnh vực sinh sản, những chất hóa học tinh t�?trong việc quyến rũ bạn tình bản chất là những kích thích t�? những hành vi, những quan niệm th�?ch�?ít nhiều được hình thành ph�?thuộc vào đặc tính văn hóa xã hội, những điều này tạo ra niềm vui của s�?gặp g�? s�?thích thú, khoái lạc trong quan h�?tình dục trong khuôn kh�?th�?ch�?hôn nhân hoặc ch�?là những cuộc gặp g�?t�?do.

Cấm k�?xã hội
Những t�?đ�?ch�?b�?phận sinh dục thật đa dạng, phong phú. Những t�?quá c�?th�? quá rõ ràng đ�?ch�?b�?phận sinh dục thường tr�?thành những điều cấm k�?trong đời sống xã hội. Người ta phải s�?dụng các cách diễn đạt gián tiếp bằng cách s�?dụng những ngôn t�?bóng bảy, ngôn ng�?tr�?em, dùng t�?lóng v.v�?đ�?ám ch�?các cơ quan sinh dục cũng như các hành vi tình dục.

Giới tính
Giới tính dùng đ�?ch�?s�?khác nhau giữa cơ quan sinh dục nam và n�? �?n�?gọi là âm h�? âm h�?bao gồm : âm đạo, môi lớn, môi nh�? âm vật, t�?cung, buồng trứng chúng cấu tạo nên b�?phận sinh lý chức năng của s�?sinh sản. �?nam cơ quan sinh dục bao gồm dương vật, tinh hoàn, các tuyến sinh dục. Những cơ quan sinh dục nam và n�?như dương vật, tinh hoàn hay âm h�?xác định s�?hiện hữu của hai giới tính trong t�?nhiên. Th�?nhưng giới tính của một cá nhân đôi khi không phải như b�?phận sinh dục ngoài hoặc b�?phận sinh dục trong mà cá nhân đó s�?hữu. Trong t�?nhiên luôn hiện hữu những cá th�?lưỡng tính. Lưỡng tính thật đặc trưng bởi s�?hiện diện trong các tuyến sinh dục c�?mô tinh hoàn và mô buồng trứng, lưỡng tính gi�?nam thì mặc dù mang gen di truyền XY nhưng b�?phận sinh dục và hoặc tuyến sinh dục lại giống của n�?cũng như th�?lưỡng tính gi�?n�?thì mặc dù mang gen di truyền XX nhưng b�?phận sinh dục, tuyến sinh dục lại giống nam.

Quyết định giới tính
Giới tính của một người có th�?được xác định theo ba tiêu chuẩn sau :
  �?B�?phận sinh dục ngoài (dương vật �?nam, âm h�?�?n�?
  �?Những tuyến sinh dục (tinh hoàn �?nam, buồng trứng �?n�?
  �?Cặp nhiễm sắc th�?XY �?nam và XX �?n�?
Như vậy theo tiêu chuẩn chúng ta nói đến giới tính theo kiểu hình, theo nội tiết t�?và theo di truyền. Ba tiêu chuẩn này biểu hiện ba giai đoạn quá trình biệt hóa giới tính của cá nhân : những nhiễm sắc th�?có nhiệm v�?mang gen di truyền, những gen này xác định tính chất của các tuyến nội tiết sinh dục, đến lượt mình các tuyến sinh dục này lại quyết định trực tiếp đến quá trình phát triển của b�?phận sinh dục ngoài cũng như các b�?phận bên trong của cơ quan sinh dục.
Trong sinh vật học s�?phân biệt giới tính khác nhau là rất quan trọng, bởi vì s�?xuất hiện hai giới tính khác nhau (hoặc nhiều giới tính) cho phép cá th�?b�?qua s�?sinh sản vô tính (s�?phân bào hay nhân bào thường thấy �?các loại vi khuẩn hoặc các loài thực vật) đ�?phát triển tới hình thức sinh sản hữu tính, có nghĩa là tạo ra một cá th�?mới t�?hai cá th�?hoàn toàn khác biệt.

II. CHÚNG TA HIỂU TH�?NÀO VỀ T�?TÌNH DỤC
Tình dục là toàn b�?những cơ ch�? cấu trúc cho phép phái nam và phái n�?hợp lại, thống nhất lại với nhau và mục tiêu sinh học cuối cùng là tạo ra s�?sinh sản, bảo toàn nòi giống. Nhưng �?xã hội loài người tình dục còn được thêm vào một khía cạnh là s�?t�?do lựa chọn.

Khía cạnh nhân văn
Tình dục �?con người hoàn toàn khác với các loài vật �?khía cạnh nhân văn. Quan h�?tình dục �?trong những lần gặp g�?ph�?thuộc vào s�?t�?do lựa chọn của c�?nam và n�?đây là một s�?đồng ý rõ ràng, chắc chắn t�?c�?hai bên. Nó th�?hiện một bước nhảy vọt t�?tình dục bản năng, xung động �?động vật đơn thuần đến tình dục có s�?kiểm soát �?con người.

Một cách thức tr�?nên con người
Như th�?dần dần với s�?phát triển và tiến hóa, tình dục �?xã hội loài người không còn ch�?là chức năng sinh học thông thường quyết định bởi giới tính cơ th�? những nội tiết t�? nhu cầu nhục dục, và bởi nền giải phẫu sinh lý mà nó tr�?nên một phong cách sống của con người trong xã hội.

Một t�?chức phức tạp
Như vậy tình dục �?con người là một t�?chức phức tạp nó có th�?b�?phá v�? đảo lộn những kết cấu, mối liên h�?kết giữa các thành phần cấu thành. S�?sinh sản có th�?tách rời khỏi s�?khoái lạc bởi s�?tránh thai. Nhục dục tách ra khỏi tinh thần bởi vấn đ�?đạo đức, luân lý. Giao hợp tách ra khỏi những tình cảm yêu thương. Tình dục tách ra khỏi hôn nhân. S�?động dục tách ra khỏi s�?ham muốn bởi s�?kìm ch�?xung động v.v�?Những tiến b�?v�?k�?thuật v�?sinh học đưa con người đến những cách thức sinh sản mới, những cách thức hưởng th�?tình dục mới, tóm lại là khái niệm hóa tình dục trong thời đại ngày nay. S�?phát triển xã hội hiện đại ngày càng làm thay đổi các mối quan h�?truyền thống giữa nam và n�? người lớn và tr�?em. Tuổi th�?ngày càng cao, s�?kéo dài đời sống, s�?điều chỉnh hòa hợp giữa người nghèo và người giàu cũng đặt ra cho con người một s�?vấn đ�?như việc duy trì đời sống tình dục ngoài mục đích sinh n�? tình dục vì kinh t�? đĩ điếm, kinh doanh tình dục mục đích kinh t�?v.v�?br />
Những định nghĩa chưa đầy đ�?
Ngày nay định nghĩa v�?tình dục như t�?điển Larousse của Pháp “Toàn b�?những phương thức của s�?thỏa mãn bản năng liên quan đến sinh sản giống loài�?là không đầy đ�? Nó quá hạn ch�?tình dục �?con người ch�?�?một chức năng sinh học như ăn, uống mà b�?qua một điều rằng tình dục �?con người còn bao gồm s�?trải nghiệm gặp g�?ban đầu của quan h�?giữa con người với con người. Tương t�?như vậy một s�?định nghĩa khác khi thì ch�?chú tâm vào cơ th�? vào hành vi tình dục hoặc ngược lại ch�?chú tâm vào mặt tinh thần v�?con người tâm linh v.v�?Ch�?giới hạn �?cơ quan sinh dục, tình dục được xem như những kiến thức, thông tin v�?giải phẫu, sinh lý của cơ quan sinh dục nam và n�?như là dương vật, tinh hoàn, tuyến tiền liệt, âm đạo, t�?cung, buồng trứng v.v�?Nếu ch�?giới hạn �?phạm vi chức năng của cơ th�? tình dục được tr�?thành một thuộc tính hay một chức năng của b�?máy sinh sản, giao phối đ�?sinh n�?dưới tác dụng của các kích thích t�?sinh dục có �?nam cũng như �?n�? V�?mặt xã hội tình dục được xem như là hôn nhân, là một s�?liên kết, một cặp v�?chồng, một gia đình, là th�?ch�? là quan h�?dòng tộc, bảo tồn nòi giống, con cháu v.v�?Nếu xét v�?mặt tinh thần của một cá nhân thì tình dục lại b�?m�?nhạt đi hoặc ngược lại tr�?thành một biểu hiện ph�?của tình dục như tình yêu, mong muốn, đam mê v.v�?br />
S�?lầm lẫn
Trong hoàn cảnh rắc rối giữa t�?nhiên, văn hóa, giữa cá nhân và xã hội. Chúng ta phải hiểu th�?nào v�?tình dục? S�?lầm lẫn v�?ý nghĩa xuất phát t�?việc không có một quan niệm tổng th�?v�?tình dục �?con người. Vì ch�?hạn ch�?hoặc đồng hóa vào khía cạnh giải phẫu sinh lý, vào khía cạnh hành vi tình dục, vào chức năng sinh sản, tình dục �?con người lúc được gán cho h�?thần kinh trung ương, lúc được gán cho chất hóa học �?não b�?lúc được gắn cho những nhiễm sắc th�? lúc được coi ch�?là hành vi tình dục bình thường, s�?giao hợp ch�?là đưa dương vật vào âm đạo (được các nhà phân tâm ủng h�?. Cho nên những gi�?thuyết chắp vá nay không th�?giải thích được s�?phức tạp của những s�?k�?diệu của tình dục đã trải nghiệm hay đã thực hiện bởi con người �?br /> Tình dục không th�?ch�?là một hay nhiều b�?phận cơ th�? thậm chí cho dù đó là những vùng nhạy cảm, cũng không phải ch�?là một chức năng như ăn uống, bài tiết, tình dục cũng không phải là đơn giản là một quy chuẩn xã hội hay một quy chuẩn v�?đạo đức mà nó cũng thay đổi và phát triển. Lưu ý rằng tình dục con người không th�?có được ngoài xã hội loài người và ngoài những cuộc gặp g�?tình dục được thiết lập và phát triển và con người tr�?thành “con người trong xã hội�? Chắc chắn là tình dục có nguồn gốc t�?s�?cần thiết sinh sản đ�?con người duy trì nòi giống, nhưng như đã nói �?trên, với khía cạnh nhân văn trong s�?t�?do chọn lựa cuộc gặp g�? s�?đồng ý của bạn tình, với s�?chiến thắng của tinh thần đối với nhục dục, nhất là s�?t�?do của con người có đồng ý thực hiện hay t�?chối. Có một bước nhảy vọt t�?tình dục của động vật đến tình dục của con người. Trong quá trình phát triển tiến hóa tình dục �?con người đã tách khỏi chức năng sinh học đơn thuần, tách ra khỏi những quy định, những khuôn mẫu của cơ th�? những nhu cầu sinh dục tr�?thành phong cách sống của con người, như tình yêu, tâm linh, s�?huyền diệu.
Ngược lại, tính độc đáo hay là tính phức tạp của tình dục con người là �?ch�?nó có kh�?năng cấu trúc lại, sắp xếp lại các thành phần của nó. Như th�?chúng ta có th�?tách s�?sinh sản ra khỏi s�?khoái cảm bằng cách ngừa thai, tách nhục dục ra khỏi tinh thần bởi đạo đức, tách s�?giao hợp ra khỏi cảm giác bởi tâm hồn, tách tình yêu ra khỏi hôn nhân bằng s�?quan tâm trách nhiệm, tách s�?động dục ra khỏi ham muốn bằng s�?ch�?ng�?ch�?động những xung động. Phải chăng s�?kết hợp giữa s�?phát triển tiến b�?v�?k�?thuật, v�?sinh học cùng lúc với những cách thức tiêu dùng hưởng th�?mới và khái niệm hóa v�?tình dục, xã hội phương tây hiện đại đã càng ngày càng làm thay đổi những mối quan h�?truyền thống của cặp v�?chồng và các hình thức t�?chức gia đình, những cặp cha m�?đồng tính, cách thức nuôi dạy mới, sinh sản nhân tạo v.v�?br /> Những điều này ngày càng làm phân ly giữa t�?nhiên và và văn hóa, giữa tôn giáo, xã hội, chính tr�?và y khoa. Như vậy “Tình dục v�?mặt chính tr�?phù hợp �?phương tây�?nhưng không phải luôn luôn phù hợp �?những phần còn lại của th�?giới. Ví d�?�?những vùng đạo Hồi, khái niệm v�?tình dục không th�?tách ra khỏi tôn giáo. Tình dục �?những quốc gia này không liên quan gì đến lĩnh vực y khoa. Một s�?tiếp cận y khoa trong tình dục như �?phương tây là không th�?chấp nhận �?một s�?nền văn hóa. Mô hình tâm lý và nhất là phân tâm học của văn hóa tây phương không phải luôn luôn là chuẩn mực đ�?nghiên cứu v�?tình dục học �?các nền văn hóa khác trên th�?giới.

Là con người : Tác gi�?và diễn viên tình dục
Trong mọi trường hợp, điều quan trọng là tâm thần học phải có một tiếp cận toàn th�?v�?tình dục. Giải thích rõ tại sao v�?những giai đoạn tiến hóa của nhân loại, sức mạnh nào tạo ra những truyển thuyết, những tôn giáo, những tiến b�?của khoa học, t�?chức xã hội, gia đình ảnh hưởng đến những mối quan h�?giữa nam và n�?nhưng cũng phải xem con người vừa là tác gi�?vừa là diễn viên tình dục của mình, chắc chắn khi nói một sinh vật có tính dục đúng hơn là nói v�?th�?chất, nhưng khi nói v�?con người thì đầu tiên cũng là một sinh vật có tính dục nhưng sau đó phải là sinh vật biết suy xét vừa là ch�?th�? vừa là đối tượng của tình dục và cuối cùng là con người hiểu bản thân và hiểu những người xung quanh, là con người trong xã hội.

Đi đến một định nghĩa hiện đại v�?tình dục
Tình dục chắc chắn là “Toàn b�?những phương thức của s�?thỏa mãn bản năng liên quan đến s�?sinh sản của giống loài�?(không phải luôn luôn cần thiết), nhưng cũng như mỗi lần gặp g�?giữa một người với người khác trong một xã hội nào đó �?trong một giai đoạn nào đó. Đa thành phần trong t�?chức của nó với những mục tiêu và mối liên h�?của nó, tình dục s�?mang tính đặc thù trải nghiệm của cá nhân. Kết hợp với cấu trúc sinh sản và quan h�?tình dục liên kết nam và n�? tình dục rất quan trọng và thiêng liêng đối với s�?tồn tại của nhân loại, nó tạo ra niềm vui, hạnh phúc trong mối quan h�?giữa con người với nhau nhưng nó cũng tạo ra những thảm họa, những đau thương khi nó chệch hướng vào những lỗi lầm, bạo lực, hủy diệt. Như vậy nói v�?tình dục là nói v�?s�?đa dạng của nó ch�?không phải có một th�?tình dục đơn thuần.
(Còn tiếp)

Con người, tình dục, các rối loạn: Mãn dục nam
Con người, tình dục các rối loạn: Một s�?hành vi tính dục lệch lạc

Bs. Trịnh Tất Thắng, GĐ BVTT, Chu Tich HTT TP. HCM

The post CON NGƯỜI, TÌNH DỤC VÀ CÁC RỐI LOẠN appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.