Phương pháp:
Chúng tôi thực hiện tìm kiếm h�?thống trên Medline, PubMed, PsycINFO, Web of
Science, Embase, CINAHL và Cochrane Library.

Các tóm tắt và tên bài báo được tìm kiếm đầu tiên. Sau đó, xem xét đến các bài đầy đ�?và chất lượng phương pháp nghiên cứu.

Các ước tính thô và ước tính tổng hợp được tính toán nhằm đạt được một mô hình tác động ngẩu nhiên.

Kết qu�?
5 bài báo được chọn lựa trong s�?4123 bài báo. S�?dụng thuốc chống trầm cảm làm gia tăng hai lần trong một s�?th�?suy giảm nhận thức hay sa sút tâm thần (OR= 2,17).

Tuổi là một yếu t�?ảnh hưởng đến mối liên h�?s�?dụng thuốc chống trầm cảm và một s�?th�?suy giảm nhận thức hay sa sút tâm thần.

Nghiên cứu thực hiện trên những người t�?65 tuổi tr�?lên đã ghi nhận s�?gia tăng t�?l�?một s�?th�?suy giảm nhận thức khi có s�?dụng thuốc chống trầm cảm (OR = 1,65), và những người nh�?hơn 65 tuổi có mối liên h�?mạnh (OR = 3,25).

Kết luận:
S�?dụng thuốc chống trầm cảm có liên quan với sa sút tâm thần, đặc biệt nếu s�?dụng trước 65 tuổi.

Mối liên h�?này gia tăng do b�?trầm cảm và đ�?năng trầm cảm tác động. Tuy nhiên, cơ ch�?sinh học của liên h�?sa sút tâm thần và s�?dụng thuốc chống trầm cảm đã được đ�?ngh�? vì th�?tác động của thuốc chống trầm cảm trên suy giảm nhận thức hay sa sút tâm thần là có th�?

Với s�?xác nhận v�?mối liên h�?này, cần làm rõ hơn các căn nguyên của mối quan h�?này.

Lược dịch: Bs CK II Nguyễn Hữu Thăng. Phó Khoa KBI. Bv TT Tp HCM.

Nguồn: Depress Anxiety 2017; 34: 217-226

The post KẾT QU�?MỐI LIÊN QUAN GIỮA THUỐC CHỐNG TRẦM CẢM VÀ SUY GIẢM NHẬN THỨC HAY SA SÚT TÂM THẦN, BAO GỒM BỆNH ALZHEIMER appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Trong một nghiên cứu mới trên những người mang thai dùng thuốc chống trầm cảm: khoảng 1/3 tr�?sanh ra có các triệu chứng của hội chứng  cai �?tr�?sơ sinh (neonatal abstinence syndrome: NAS),  bao gồm run rẩy, rối loạn giấc ng�? có các vấn đ�?v�?tiêu hoá d�?dày ruột, và tăng trương lực cơ.

Một số�?thuốc sau đây thường có liên quan với NAS:

1. Các ch�?phẩm thuốc phiện và thuốc gây ng�? codeine, fentanyl, heroin và methadone, meperidine, morphine, pentazocine.
2. Các thuốc khác: Barbiturates, caffeine, chlordizepoxide, cocaine, dizepam và lorazepam, diphenhydramine, ethanol, marijuana, nicotine, phencyclidine.

Biểu hiện của NAS liên quan đến thời gian bán hu�?của các loại thuốc với các triệu chứng rối loạn h�?thần kinh trung ương như khóc lóc lè nhè, cựa quậy không yên, tăng phản x�? run rẩy, tăng trương lực cơ, giật cơ và cơn co giật toàn th�?hoá. V�?chuyển hoá, vận mạch và rối loạn hô hấp gồm ra m�?hôi, sốt, s�?mũi , tăng nhịp th�?(hơn 60 lần / phút) không co kéo,�?và các biểu hiện rối loạn tiêu hoá d�?dày ruột khác như: bú nhiều, nôn ọc sữa, tiêu chảy.

Theo một báo cáo đăng trong Archives of Pediatric and Adolescent Medecine  tháng 2,  phần lớn các triệu chứng trên xảy ra trong 48 gi�?đầu sau sanh nhưng hậu qu�?lâu dài của NAS nếu có cũng không được nhân ra.

Các nhà nghiên cứu ở�?Schneider Children’s Medical  Center ( Israel) cho biết trong s�?120 tr�?sơ sinh �?Trung tâm Y khoa tr�?em Rabin từ�?1/2002 đến 8/2004  có 1/2  tr�?sinh ra �?những người m�?đã dùng  SSRIs hoặc trong suốt thời k�?mang thai hoặc trong 3 tháng cuối thai k�? Trong s�?các bà m�?này, 37 người dùng paroxetine, 12 người dùng fluoxetine, 8 người dùng citalopram, 2 người dùng venlafaxine và 1 người dùng sertraline. 60 bà m�?của s�?tr�?còn lại không dùng SSRIs trong thời gian mang thai. Theo dõi đánh giá sức kho�?tr�?với các test huyết học, monitoring kiểm tra chức năng hoạt động tim phổi và thân nhiệt, đồng thời s�?dụng Finnegan Scale lượng giá NAS.
Kết qu�? 60 tr�?sinh ra từ�?người m�?dùng SSRIs khi còn mang thai 30 % (18 trường hợp) có các triệu chứng của NAS, trong nhóm chứng không có tr�?nào; 8 /18 tr�?có các triệu chứng NAS nặng, trong s�?này có 6 tr�?là con các bà m�?dùng paroxetine khi còn mang thai; 10/18 trường hợp còn lại có các triệu chứng NAS �?mức đ�?trung bình.
Ngoài ra có 3 tr�?�?những bà m�?dùng SSRIs trong suốt thời k�?mang thai b�?d�?tật bẩm sinh: thông liên thất, thận �?nước và h�?ch�?vòm họng. Có 1 tr�?thận �?nước trong nhóm chứng.

Theo Gil Klinger, chuyên gia v�?tr�?sơ sinh �?Trung tâm Schneider Children’s Medical  nhận xét trên Psychiatric News phần lớn những triệu chứng vừa phải của NAS  �?tr�?sau sanh giảm dần trong  vài ngày, có �?hai trường hợp nặng nhất có cơn co giật không cần can thiệp�? Tác gi�?cho biết dù ngay sau sanh không có triệu chứng đe do�?cuộc sống nhưng hậu qu�?lâu dài của các SSRIs �?tr�?mới sanh cũng không rõ. Klinger thừa nhận �?thuốc chống trầm cảm cũng gây ra nguy cơ cho ph�?n�?mang thai và thai nhi, và nguy cơ ấy có th�?cũng kiểm soát được �?chúng tôi không khuyên dừng điều tr�?SSRIs trong thời gian mang thai; tuy nhiên, đôi khi SSRIs được ch�?định cho bệnh nhân �?mức đ�?“rất cần vừa phải�? và trong những trường hợp này t�?s�?nguy cơ �?lợi ích có th�?không ủng h�?ch�?định dùng thuốc chống trầm cảm�?

Một nghiên cứu trường hợp �?nhóm chứng khác  tháng Giêng năm nay tiết l�?một nguy cơ liên quan b�?xem nh�? nguy cơ này  không th�?xem thường đến sức kho�?của tr�?mới sinh �?người m�?dùng thuốc chống trầm cảm trong thời gian  cuối của thai k�? Đó là nguy cơ  �?các bà m�?dùng thuốc SSRIs sau 20 tuần cấn thai hình như có s�?tr�?mới sinh b�?tăng huyết áp động mạch phổi nhiều hơn 6 lần so với tr�?mới sinh �?các bà m�?không dùng thuốc trầm cảm �?giai đoạn cuối của thai k�? Mẫu nghiên cứu này gồm  377 ph�?n�?có tr�?mới sanh b�?tăng huyết áp động mạch phổi và 836 ph�?n�?trong nhóm chứng và nghiên cứu sức khỏe của những đứa tr�?mới sinh từ�?1998 đến 2003 tại  gần 100 trung tâm y khoa �?Boston, Philadelphia, San Diego, và Toronto nhằm thu thập thông tin y khoa, tiền s�?sản khoa và quá trình s�?dụng thuốc chống trầm cảm t�?các bà m�? đánh giá tình trạng tăng huyết áp động mạch phổi �?tr�?mới sanh. Kết qu�?có 14 trẻ�?tăng huyết áp động mạch phổi �?các bà m�?dùng một loại SSRI trong giai đoạn cuối thai k�? trong khi đó ch�?6 tr�?�?các bà m�?nhóm chứng cũng được dùng SSRIs.

Tuy nhiên khi phân tích s�?kết hợp giữa SSRI �?bất c�?giai đoạn thai k�?nào và tăng huyết áp động mạch phổi �?tr�?mới sanh lại không thấy nguy cơ nào. Ch�?có những bà m�?dùng SSRIs sau cấn thai 20 tuần l�?có liên quan một cách có ý nghĩavới tăng huyết áp động mạch phổi.

Theo t�?New England Journal of Medicine, s�?9 tháng 2: s�?tr�?mới sanh này “sanh đ�?ngày hoặc là thiếu ít ngày không có kèm d�?tật bẩm sinh sau sanh có suy hô hấp cấp đòi hỏi th�?oxy�?

Tiến sĩ Christina Chambers, Phó giáo sư nhi khoa Trường y khoa San Diego thuộc đại học California nhấn mạnh rằng nguy cơ ảnh hưởng tương đối thấp �?tr�?mới sanh – ch�?có 6 đến 12 /1000 bà m�?s�?dụng SSRIs vào giai đoạn cuối của thai k�?có con mới sanh ra b�?tăng huyết áp động mạch phổi. Tác gi�?viết trên t�?Psychiatric New “tr�?sanh ra �?99% bà m�?dùng SSRIs trong giai đoạn cuối thai k�?không b�?tăng huyết áp động mạch phổi�?

Nhận định nghiên cứu trên không th�?chứng minh nguyên nhân phối hợp giữa nguy cơ do s�?dụng SSRIs �?sản ph�?và tăng huyết áp động mạch phổi �?tr�?mới sanh, tiến sĩ Chambers lưu ý một tác động của SSRIs là giảm sản xuất chất gây giãn mạch nitric oxide �?SSRIs cũng kích phát nồng đ�?serotonin , một đặc trưng co mạch máu�?br /> Tiến sĩ Chambers cũng lưu ý mặc dù nhận định có nguy cơ tăng huyết áp động mạch phổi �?những tr�?mới sanh t�?sản ph�?dùng SSRIs  cuối thai k�?và kết qu�?này có th�?là yếu t�?giúp các bà m�?phải xem xét khi được ch�?định dùng SSRIs trong suốt thai k�?

Thực t�?tại Khoa khám bệnh I đã có người bệnh ch�?động cho biết “điều tr�?trầm cảm cho khỏi rồi mới sanh con tiếp�?hoặc ch�?động hỏi “dùng thuốc trầm cảm có  ảnh hưởng cho em bé hay không�?khi cấn thai. Đây là một trong những vấn đ�?cần được tham khảo t�?các nghiên cứu trên th�?giới nhiều hơn nữa.

Theo:   1. Psychiatric News April 7, 2006. Volume 41, number 7, page 25. 2006 American Psychiatric Association. 
2. Neonatal Abstinence Syndrome October 27, 2004 Jaques Belik, MD, Professor of Pediatrics, University of Toronto; Consulting Staff, Department of Pediatrics, Division of Neonatology, Hospital for Sick Children .

BS. Phạm Văn Tr�? Phó giám đốc, BVTT

The post THAI NGHÉN & THUỐC CHỐNG TRẦM CẢM SSRI appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Trong một nghiên cứu mới trên những người mang thai dùng thuốc chống trầm cảm: khoảng 1/3 tr�?sanh ra có các triệu chứng của hội chứng  cai �?tr�?sơ sinh (neonatal abstinence syndrome: NAS),  bao gồm run rẩy, rối loạn giấc ng�? có các vấn đ�?v�?tiêu hoá d�?dày ruột, và tăng trương lực cơ.

MỘT SỐ�?THUỐC SAU ĐÂY THƯỜNG CÓ LIÊN QUAN VỚI NAS: 

1/ Các ch�?phẩm thuốc phiện và thuốc gây ng�? codeine, fentanyl, heroin và methadone, meperidine, morphine, pentazocine.

2/ Các thuốc khác: Barbiturates, caffeine, chlordizepoxide, cocaine, dizepam và lorazepam, diphenhydramine, ethanol, marijuana, nicotine, phencyclidine.

Biểu hiện của NAS liên quan đến thời gian bán hu�?của các loại thuốc với các triệu chứng rối loạn h�?thần kinh trung ương như khóc lóc lè nhè, cựa quậy không yên, tăng phản x�? run rẩy, tăng trương lực cơ, giật cơ và cơn co giật toàn th�?hoá. V�?chuyển hoá, vận mạch và rối loạn hô hấp gồm ra m�?hôi, sốt, s�?mũi , tăng nhịp th�?(hơn 60 lần / phút) không co kéo,�?và các biểu hiện rối loạn tiêu hoá d�?dày ruột khác như: bú nhiều, nôn ọc sữa, tiêu chảy.

Theo một báo cáo đăng trong Archives of Pediatric and Adolescent Medecine  tháng 2,  phần lớn các triệu chứng trên xảy ra trong 48 gi�?đầu sau sanh nhưng hậu qu�?lâu dài của NAS nếu có cũng không được nhân ra.

Các nhà nghiên cứu ở�?Schneider Children’s Medical  Center ( Israel) cho biết trong s�?120 tr�?sơ sinh �?Trung tâm Y khoa tr�?em Rabin từ�?1/2002 đến 8/2004  có 1/2  tr�?sinh ra �?những người m�?đã dùng  SSRIs hoặc trong suốt thời k�?mang thai hoặc trong 3 tháng cuối thai k�? Trong s�?các bà m�?này, 37 người dùng paroxetine, 12 người dùng fluoxetine, 8 người dùng citalopram, 2 người dùng venlafaxine và 1 người dùng sertraline. 60 bà m�?của s�?tr�?còn lại không dùng SSRIs trong thời gian mang thai. Theo dõi đánh giá sức kho�?tr�?với các test huyết học, monitoring kiểm tra chức năng hoạt động tim phổi và thân nhiệt, đồng thời s�?dụng Finnegan Scale lượng giá NAS.

Kết qu�? 60 tr�?sinh ra từ�?người m�?dùng SSRIs khi còn mang thai 30 % (18 trường hợp) có các triệu chứng của NAS, trong nhóm chứng không có tr�?nào; 8 /18 tr�?có các triệu chứng NAS nặng, trong s�?này có 6 tr�?là con các bà m�?dùng paroxetine khi còn mang thai; 10/18 trường hợp còn lại có các triệu chứng NAS �?mức đ�?trung bình.

Ngoài ra có 3 tr�?�?những bà m�?dùng SSRIs trong suốt thời k�?mang thai b�?d�?tật bẩm sinh: thông liên thất, thận �?nước và h�?ch�?vòm họng. Có 1 tr�?thận �?nước trong nhóm chứng.

Theo Gil Klinger, chuyên gia v�?tr�?sơ sinh �?Trung tâm Schneider Children’s Medical  nhận xét trên Psychiatric News phần lớn những triệu chứng vừa phải của NAS  �?tr�?sau sanh giảm dần trong  vài ngày, có �?hai trường hợp nặng nhất có cơn co giật không cần can thiệp�? Tác gi�?cho biết dù ngay sau sanh không có triệu chứng đe do�?cuộc sống nhưng hậu qu�?lâu dài của các SSRIs �?tr�?mới sanh cũng không rõ. Klinger thừa nhận �?thuốc chống trầm cảm cũng gây ra nguy cơ cho ph�?n�?mang thai và thai nhi, và nguy cơ ấy có th�?cũng kiểm soát được �?chúng tôi không khuyên dừng điều tr�?SSRIs trong thời gian mang thai; tuy nhiên, đôi khi SSRIs được ch�?định cho bệnh nhân �?mức đ�?“rất cần vừa phải�? và trong những trường hợp này t�?s�?nguy cơ �?lợi ích có th�?không ủng h�?ch�?định dùng thuốc chống trầm cảm�?

Một nghiên cứu trường hợp �?nhóm chứng khác  tháng Giêng năm nay tiết l�?một nguy cơ liên quan b�?xem nh�? nguy cơ này  không th�?xem thường đến sức kho�?của tr�?mới sinh �?người m�?dùng thuốc chống trầm cảm trong thời gian  cuối của thai k�? Đó là nguy cơ  �?các bà m�?dùng thuốc SSRIs sau 20 tuần cấn thai hình như có s�?tr�?mới sinh b�?tăng huyết áp động mạch phổi nhiều hơn 6 lần so với tr�?mới sinh �?các bà m�?không dùng thuốc trầm cảm �?giai đoạn cuối của thai k�? Mẫu nghiên cứu này gồm  377 ph�?n�?có tr�?mới sanh b�?tăng huyết áp động mạch phổi và 836 ph�?n�?trong nhóm chứng và nghiên cứu sức khỏe của những đứa tr�?mới sinh từ�?1998 đến 2003 tại  gần 100 trung tâm y khoa �?Boston, Philadelphia, San Diego, và Toronto nhằm thu thập thông tin y khoa, tiền s�?sản khoa và quá trình s�?dụng thuốc chống trầm cảm t�?các bà m�? đánh giá tình trạng tăng huyết áp động mạch phổi �?tr�?mới sanh. Kết qu�?có 14 trẻ�?tăng huyết áp động mạch phổi �?các bà m�?dùng một loại SSRI trong giai đoạn cuối thai k�? trong khi đó ch�?6 tr�?�?các bà m�?nhóm chứng cũng được dùng SSRIs.

Tuy nhiên khi phân tích s�?kết hợp giữa SSRI �?bất c�?giai đoạn thai k�?nào và tăng huyết áp động mạch phổi �?tr�?mới sanh lại không thấy nguy cơ nào. Ch�?có những bà m�?dùng SSRIs sau cấn thai 20 tuần l�?có liên quan một cách có ý nghĩavới tăng huyết áp động mạch phổi.

Theo t�?New England Journal of Medicine, s�?9 tháng 2: s�?tr�?mới sanh này “sanh đ�?ngày hoặc là thiếu ít ngày không có kèm d�?tật bẩm sinh sau sanh có suy hô hấp cấp đòi hỏi th�?oxy�?

Tiến sĩ Christina Chambers, Phó giáo sư nhi khoa Trường y khoa San Diego thuộc đại học California nhấn mạnh rằng nguy cơ ảnh hưởng tương đối thấp �?tr�?mới sanh – ch�?có 6 đến 12 /1000 bà m�?s�?dụng SSRIs vào giai đoạn cuối của thai k�?có con mới sanh ra b�?tăng huyết áp động mạch phổi. Tác gi�?viết trên t�?Psychiatric New “tr�?sanh ra �?99% bà m�?dùng SSRIs trong giai đoạn cuối thai k�?không b�?tăng huyết áp động mạch phổi�?

Nhận định nghiên cứu trên không th�?chứng minh nguyên nhân phối hợp giữa nguy cơ do s�?dụng SSRIs �?sản ph�?và tăng huyết áp động mạch phổi �?tr�?mới sanh, tiến sĩ Chambers lưu ý một tác động của SSRIs là giảm sản xuất chất gây giãn mạch nitric oxide �?SSRIs cũng kích phát nồng đ�?serotonin , một đặc trưng co mạch máu�?/p>

Tiến sĩ Chambers cũng lưu ý mặc dù nhận định có nguy cơ tăng huyết áp động mạch phổi �?những tr�?mới sanh t�?sản ph�?dùng SSRIs  cuối thai k�?và kết qu�?này có th�?là yếu t�?giúp các bà m�?phải xem xét khi được ch�?định dùng SSRIs trong suốt thai k�?

Thực t�?tại Khoa khám bệnh I đã có người bệnh ch�?động cho biết “điều tr�?trầm cảm cho khỏi rồi mới sanh con tiếp�?hoặc ch�?động hỏi “dùng thuốc trầm cảm có  ảnh hưởng cho em bé hay không�?khi cấn thai. Đây là một trong những vấn đ�?cần được tham khảo t�?các nghiên cứu trên th�?giới nhiều hơn nữa.
THAM KHẢO:
1. Psychiatric News April 7, 2006. Volume 41, number 7, page 25. 2006 American Psychiatric Association.
2. Neonatal Abstinence Syndrome October 27, 2004 Jaques Belik, MD, Professor of Pediatrics, University of Toronto; Consulting Staff, Department of Pediatrics, Division of Neonatology, Hospital for Sick Children .

Phạm Văn Tr�? phó giám đốc BVTT

The post THAI NGHÉN VÀ THUỐC CHỐNG TRẦM CẢM SSRI appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.