Hàng ngàn người đã và đang t�?nguyện (có xét chọn) tham gia chương trình với kết qu�?rất kh�?quan là giảm chi phí tiền bạc của bản thân và gia đình,  cải thiện sức khỏe, vừa uống Methadone vừa đi làm hoặc học ngh�?

Trong chương trình MMT, bệnh nhân phải trải qua khám sức khỏe tổng quát nhằm tìm các bệnh lý khác nếu có, các buổi khảo sát và tư vấn tâm lý, có  người thân hoặc không đ�?có s�?đồng thuận và tuân th�?uống Methadone, tham gia sinh hoạt đầy đ�?  Tuy nhiên, trong quá trình uống Methadone một s�?bệnh nhân vẫn s�?dụng thêm “hàng nghiện�? �?hàng đá�?. Đây có th�?là kết quả�?không mong muốn của quá trình điều tr�? trong đó có kh�?năng chuyên môn của các bác sĩ, của các chuyên viên tâm lý, của  chính sự tuân thủ của bệnh nhân và s�?hiểu biết v�?điều tr�?nghiện của thân nhân và của toàn xã hội.

Một người đang trong giai đoạn hồi phục trong điều tr�?nghiện các chất dạng thuốc phiện , chắc chắn hiểu và h�?luôn sẵn sàng cho quá trình thách thức phòng ngừa tái nghiện s�?xảy ra th�?nào. Dùng “hàng nghiện�?là một trong những thói quen đe dọa cuộc sống nghiêm trọng nhất và ra khỏi tình trạng nghiện là công việc khó khăn nhất mà bệnh nhân nghiện chưa từng làm.

Cơn cai “hàng nghiện�?hay cơn vã do thiếu ma túy thường kéo dài và rất đau đớn, và điều tr�?nghiện thay th�?(như MMT) cũng chưa phải là giải pháp đầy đ�?  Đây là lý do tại sao nhiều người nghiện phải điều tr�?giải độc chất gây nghiện một vài lần trước khi hiểu đúng vấn đ�?điều tr�?nghiện. S�?nghiện ngập song hành với người bệnh và người nghiện  dùng “hàng nghiện�?vào những lúc cơ th�?đau yếu và những lúc “tinh thần b�?cám dỗ�?là những thách thức thật s�?to lớn.

Hiện nay, ngoài Methadone, còn có khá nhiều loại thuốc điều tr�?nghiện với cơ ch�?tác dụng trên thần kinh s�?não khác nhau. Chúng có th�?giúp bạn không còn cơn thèm muốn ma túy nhưng không kéo dài, đồng thời với khá nhiều tác dụng ph�? Hết triệu chứng của cơn thiếu ma túy, nhưng sau đó bạn không th�?t�?mình “chiến đấu”�?với những thách thức khổng l�?“sau cai�?vẫn đang tồn tại. Thực t�? bạn không nên mất nhiều tiền với các loại thuốc điều tr�?mới này nếu không  có chương trình điều tr�?bài bản “x�?lý�?được tận gốc các nguyên nhân nghiện của bạn.

Trong quá trình điều tr�? tái s�?dụng và tái nghiện s�?xảy ra, nhưng không phải lúc nào cũng xảy ra. Nếu bạn có k�?hoạch từng bước tiến hành chống tái nghiện đúng  và thái đ�?tuân th�?đúng, bạn có th�?đảm bảo phòng ngừa tái nghiện thành công. Chúng tôi tổng kết và  tham khảo một s�?cách thức hay một s�?việc làm dưới đây với mong muốn giúp người nghiện và thân nhân hiểu thêm v�?điều tr�?nghiện.

1/. Đ�?quá kh�?lại phía sau:
Đây là thời gian bạn loại b�?mối liên h�?với những người nghiện, loại b�?những nơi chốn hay những gì có liên quan đến quá kh�?nghiện của bạn. Trong quá kh�?h�?là những người không thích bạn, những người t�?chối điều tr�?s�?lạm dụng chất gây nghiện hay t�?chối điều tr�?nghiện ma túy ? Nếu như vậy, đây là lúc bạn tách xa h�?  Nhưng �?nếu h�?là những người bạn tốt, hãy cho h�?biết bạn s�?�?bên cạnh h�?khi h�?bắt đầu ngừng dùng ‘hàng nghiện�?và hồi phục.

Tương t�? hãy đ�?ra bên cạnh tất c�?những khía cạnh cuộc sống làm bạn nhớ�?lại  quá kh�?hoặc đặt bạn vào tình trạng liên quan tới chất gây nghiện. Nếu còn phần nào, hay còn điều gì liên quan như tình trạng nghiện trước kia của bạn thì hãy chấm dứt nó.

Bạn nên nh�?quá kh�?s�?dụng ma túy có đôi lần giúp bạn bớt đau đớn khoan khoái, thậm chí cực khoái trong vài giây phút như đê mê bay bổng với tiên n�?nơi trần gian, nhưng bây giờ hãy tập trung nhìn lại sức khỏe của bạn hiện tại và tương lai đ�?đoạn tuyệt với  “nàng tiên nâu ngày xưa và nàng tiên trắng ngày nay�?

2/. Hãy tìm gặp những người có ảnh hưởng tích cực đối với bạn:
Loại b�?mối liên h�?với những người đang nghiện, bạn hãy “c�?gắng gầy dựng mối quan h�?mới�?với những người có th�?có ảnh hưởng tích cực đối với bạn. Nhóm h�?tr�?(trong chương trình) có th�?là nơi tốt nhất đ�?tìm ra những người có ảnh hưởng tích cực mà bạn đang cần, nhưng bạn có th�?tìm ảnh hưởng tích cực �?khắp mọi nơi. Hãy chú ý tới những người cùng làm việc mà bạn có th�?đ�?ngh�?sinh hoạt chung với h�? Nếu bạn có thành viên gia đình hoặc có bạn không liên quan đến việc dùng “hàng nghiện�?của bạn thì bạn có th�?xem h�?là những người có ảnh hưởng tích cực đặc biệt. Bạn hãy t�?đến với h�?và cùng với h�?lập k�?hoạch, cách thức điều tr�?và phòng ngừa tái nghiện.

Thực t�?nhiều bệnh nhân trong chương trình MMT trước kia đã trải qua cai nghiện bắt buộc, kết qu�?không s�?dụng ma túy một thời gian khá dài �?có th�?tin tưởng được �? trên đường  ra v�?với gia đình và người thân, gần đến hẻm nh�?chích hút ngày xưa đã xao xuyến tâm can, đến rồi thì cầm lòng không đặng,  bóng hình bạn nghiện cũ hiện về, nhớ lại “vài câu tâm giao tiêu cực�?nên dễ dàng hút chích tr�?lại dù t�?nh�?lòng mình “th�?một lần thôi�?– cũng đ�?tái nghiện .  Vậy nên, khi từ cơ sở cai nghiện về cần chuẩn bị thật kỹ lưỡng kế hoạch cách ly với “hàng nghiện�?và cả những người bạn còn mang nguy cơ rủ rê tiêu cực.

3/. Đến sống môi trường mới:
Không phải tất c�?mọi người có th�?ngồi vực dậy và di chuyển đến môi trường sống mới, nhưng nếu bạn có ý chí và cơ hội, tại sao bạn không thực hiện cơ hội đó. Đôi khi s�?thay đổi cảnh quan môi trường có th�?giúp bạn điều tr�?nghiện  hồi phục sau cai nghiện đi theo con đường đúng đắn.

Nơi �? môi trường mới s�?có những khác biệt căn bản với những thói quen của bạn �?nơi �?cũ. Chuyển tới địa phương mới là c�?một khác biệt to lớn v�?môi trường. Hãy nghĩ nơi �?mới là nơi hạnh phúc nhất và hãy đến đó, �?đâu cũng có cơ s�?giúp người nghiện cai nghiện và phòng ngừa tái nghiện và do vậy đừng bao gi�?lo lắng là s�?b�?kết thúc điều tr�?

Một vài gia đình bệnh nhân có điều kiện, đưa con em mình v�?quê �?có người quản và thay đổi môi trường�? nhưng tiếc rằng “người quản”�?không có kh�?năng hay không biết tư vấn tâm lâm lý giúp bệnh nhân duy trì  động viên, tạo động lực tiếp tục  thay đổi hành vi. Kèm theo là những khó khăn không đáng có �?nơi �?mới nếu bệnh nhân muốn tiếp tục tham gia điều tr�?nghiện. Cuối cùng, không bao lâu sau, không “gi�?chân�?được cho con em mình.

Khó khăn này nói ra được, tiếc rằng làm khó làm được, nhưng xưa nay ai biết ước mơ, người ấy biết hành động! Chương trình MMT hiện nay là phương pháp điều tr�?nghiện được đánh giá là thuận tiện hơn c�?trong điều kiện của chúng ta, và có l�?trong tương lai MMT s�?ph�?biến trên c�?nước.

4/. Đừng bao gi�?hối thúc thay đổi điều tr�?
Hối thúc thay đổi điều tr�?là công việc của bác sĩ và của bạn, nhưng thông thường trong điều tr�?nghiện các chất dạng thuốc phiện, s�?hối thúc thay đổi là không cần thiết. Methadone và Suboxone  được công nhận có hiệu qu�?cải thiện khi s�?dụng lâu dài, nếu bạn c�?gắng kết thúc điều tr�?sớm có th�?làm mất ổn định quá trình hồi phục của bạn, và đó ch�?là cảm nghĩ của bạn mà thôi. Đừng bao gi�?liều lĩnh cho đến khi bạn phục hồi hoàn toàn.

Câu “dục tốc bất đạt�?(câu nói của tiền nhân t�?thực t�?cuộc sống �?hay của các bậc học thật ngày xưa),  trong điều trị nghiện ma túy rất có ý nghĩa quyết định  thành công  –  các bậc học gi�?ngày nay không cần bàn cãi gì thêm !

5/. Hãy sống những gì khác “chất lượng hơn�?
Sau một vài tuần giải độc các chất dạng thuốc phiện (trước khi tham gia cai nghiện bằng Methadone), bạn b�?trầm cảm nặng và nản lòng là chuyện bình thường, bạn s�?thấy trên đời này không có gì làm cho bạn thích thú hoặc làm cho bạn hạnh phúc. Thực t�? vì s�?nghiện ngập của bạn đã làm bạn tê liệt với các nguồn thích thú khác. Nhưng tin tốt là những cảm giác thích thú với những gì cảm xúc cũ trước khi nghiện trong cuộc đời s�?bắt đầu tr�?lại sau 1 �?2 tuần l�?

Như vậy, hãy tìm những thích  thú nguồn gốc t�?nhiên như tập th�?dục th�?thao, ăn món ăn hợp khẩu v�? làm việc gì đó có tiền thưởng, sáng tạo hay tham gia sinh hoạt ngh�?thuật hay làm một việc gì đó có lợi cho cộng đồng dân cư nơi bạn chung sống. Tất c�?những hoạt động này có th�?mang lại cho bạn một s�?thúc đẩy thích thú t�?nhiên. Và một khi bạn có th�?biết được rằng bạn có th�?có những điều thật s�?không liên quan tới thích thú dùng ma túy là bạn đang trên đường đi tới cuộc sống tốt đẹp hơn.

Lời khuyên trên như đã rõ ràng, khi bắt đầu vào chương trình điều trị nghiện là bắt đầu một cuộc đời mới, dù bối cảnh gia đình không thay đổi nhiều, nhưng bạn hãy bình tâm quên cái cũ là cái mới, theo thời gian sẽ tự đến.

6/. Hãy làm nhiều việc:
Cách thức gi�?tốt nhất không cho ma túy tồn tại trong trí óc bạn là là lấp đầy trí óc bạn bằng các suy nghĩ khác. Hãy làm công việc của mình một cách chăm ch�? Nếu bạn có đầu óc sáng tạo hay một s�?thích nào đó, bạn hãy tập trung vào khả�?năng đó với với mức đ�?cao hơn. Hãy đọc sách và  xem những b�?phim hay. Vì buồn chán là k�?thù t�?nhất của quá trình hồi phục trong qua trình điều tr�?nghiện, bạn hãy thay đổi các hoạt động của bạn vào bất k�?lúc nào khi các hoạt động ấy tr�?nên cũ k�?nhàm chán.

Ai cũng muốn làm được nhiều việc cho bản thân, cho gia đình. Để làm nhiều việc phải có kế hoạch, làm việc từ dễ đến khó, �?Do vậy hãy cùng gia đình đăng ký với chính quyền phường xã học một nghề nào đó hợp với học vấn và năng khiếu.

7/. Phải biết những gì kích hoạt dùng ma túy và có chiến lược đối đầu với những kích thích đó:
Qua thời gian, bạn s�?lưu ý rằng có những việc làm bạn nh�?lại chất ma túy. Một s�?khởi điểm kích hoạt có th�?liên quan trực tiếp tới cuộc sống khi còn nghiện của bạn, trong khi có những việc khởi điểm kích hoạt s�?dụng ma túy  mới. Bạn hãy học cách nhận thức v�?các khởi điểm kích hoạt này và hãy thực hiện từng bước chắc chắn là bạn có th�?đối đầu với các khởi điểm kích hoạt đó. Nếu bạn không th�?nhận thức ra các khởi điểm kích hoạt cũ và mới đó, bạn hãy trao đổi với bác sĩ và chuyên gia tâm lý tr�?liệu đ�?có chiến lược đối đầu với các khởi điểm kích hoạt mà bạn không th�?vượt qua.

Không ai biết rõ những gì làm bạn nghĩ tới ma túy rồi tìm kiếm tiền để mua. Giấu giếm rồi người thân cũng biết, bây giờ bạn hãy nói ra, chân tình rồi mọi người sẽ giúp bạn tránh xa những kích hoạt dùng ma túy đó.

8/. X�?lý tận gốc nguyên nhân nghiện của bạn:
Đây là cơ hội tốt cho tiến trình hồi phục của bạn và nó bao gồm các bước, cách thức và các k�?thuật điều tr�? Nếu không đạt, bạn hãy tìm các bác sĩ và chuyên viên tâm lý giỏi v�?nghiện ma túy và phòng ngừa tái nghiện, làm việc với h�?một cách k�?lưỡng nhất, tr�?lời cho được lý do tại sao bạn đến với h�? Có th�?bạn có khó khăn v�?tâm lý và những khó khăn này là nguyên nhân nghiện của bạn, trong đó vấn đ�?quan trọng là có phương pháp tr�?liệu trực tiếp những khó khăn tâm lý này trong suốt thời gian điều tr�?nghiện.

Nguyên nhân gốc rễ thì nhiều, đơn giản như các stress cùng lúc với tính cách yếu đuối và bị bạn xấu rủ rê,�?Khi nghiện rồi, tới cơn vã thì đau đớn, thèm muốn quay cuồng, �?Bác sĩ và chuyên viên tâm lý đều biết và sẵn sàng giúp bạn uống đủ liều thuốc đồng thời với an ủi, động viên bạn. Hãy nhớ “sông có khúc, người có lúc�? ráng lên sẽ vượt lên tất cả !

9/. Cởi m�?với bác sĩ và chuyên viên tâm lý của bạn:
Đ�?bạn có được s�?chăm sóc tốt nhất, các bác sĩ và chuyên viên tâm lý cần hiểu biết một cách chính xác những gì xảy ra với bạn trong suốt quá trình điều tr�? Đừng che dấu cơn thèm muốn “hàng nghiện�? v�?các triệu chứng cơ th�?hay bất c�?biểu hiện đau yếu nào mà bạn đang phải chịu đựng.

S�?là một ý tưởng tốt đ�?tránh làm một việc gì đó mà bạn không muốn bác sĩ và chuyên viên tâm lý của bạn biết. Nhưng nếu bạn có lúc mệt mỏi và thỉnh thoảng s�?dụng lại “hàng nghiện�? thì hãy hiểu rằng bác sĩ của bạn s�?không phán xét xấu v�?bạn. Hãy đ�?cho bác sĩ biết chính xác việc đó đã xảy ra th�?nào và bạn có th�?cùng trao đổi với bác sĩ đ�?điều chỉnh liều Methadone và cách tiếp cận với tình trạng tâm lý của bạn một cách hợp lý.

Không nói ra bác sĩ và chuyên viên tâm lý giỏi cũng biết những khó khăn khi bạn bị nghiện ngập. Nhưng nói ra bác sĩ sẽ tin tưởng bạn nhiều hơn và từ đó giúp bạn cũng nhiều hơn.

10/. Cởi m�?với những người bạn yêu thích:
Với những người thân yêu thích, điều cốt yếu là bạn cho h�?biết đang nghiện hay dùng “hàng nghiện”�?nào. Cho h�?biết, h�?s�?tin bạn và có trách nhiệm với bạn. Hãy chia s�?cảm giác và nói thật lòng v�?bất c�?cơn thèm muốn ma túy sắp tới nào của bạn. Đừng ngại hay xấu h�?khi yêu cầu s�?giúp đ�?t�?gia đình và bạn bè. Nên nh�?rằng đó là lý do mà h�?sống chung với bạn.

Khi không may bị nghiện rồi, dù bạn có khôn lanh, thậm chí che dấu xảo quyệt  (với người trong gia đình, rối đến người ngoài �?cuối cùng là c�?xã hội ) thì trước sau cũng bại lộ, và còn bị mất niềm tin nữa. Do vậy hãy chân tình trong tình yêu thương đùm bọc của người thân để lấy lại niềm tin của h�? Bạn nên nhớ rằng xưa nay ông cha ta xử thế “đánh k�?chạy đi, không ai đánh k�?chạy lại�?

Những người nghiện ma túy nói chung, dù ít hay nhiều tuổi, đều có những khó khăn nhất định trong hoạt động tâm thần. Nghiện  ma túy có th�?gây ra bệnh tâm thần, hoặc có th�?vì bệnh tật ( trong đó ch�?yếu là rối loạn tâm thần ) mà nghiện ma túy, �?Khi nghiện rồi, cơ th�?hết cường tráng, sức khỏe yếu dần dần, có khi lây nhiễm thêm bệnh xấu khác, đồng thời các hoạt động tâm thần cũng “dần dần khác”�?với mọi người. Người nghiện có xu hướng  t�?tách biệt và �?b�?tách biệt ( ? ! ), đôi lúc còn muốn và làm cho cuộc đời ngừng trôi. Nhưng cuộc sống c�?diễn ra và tâm lý bệnh nhân điều tr�?nghiện trong chương trình MMT vẫn ngày đêm mong được tr�?lại “phàm phu”�?như mọi người. H�?biết các thuốc điều tr�?nhiễm HIV hiện nay  rất hiệu qu�?và vẫy tay chào bác sĩ  và chuyên viên tâm lý khi bác sĩ n�?“n�?cười �?kiến thức”�?với h�?

Với chúng tôi, bệnh nhân nghiện rất hiểu v�?các chất gây nghiện �?h�?cũng rất cần t�?hiểu các cách thức theo đuổi điều tr�?cùng với s�?thân thiện của tất c�?mọi người.

Bs Phạm Văn Tr�? PGĐ BVTT

Trưởng Nhóm h�?tr�?chuyên môn Chương trình Methadone Tp H�?Chí Minh.

Tài liệu tham khảo:

How to prevent opiate addiction relapse. Anne Watkins. Methadone Maintenance.

The post 10 ĐIỀU KHUYÊN GIẢI TRONG PHÒNG NGỪA TÁI NGHIỆN MA TÚY appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.