Cho đến ngày nay, hình ảnh người bệnh tâm thần của các vai diễn trên phim ảnh, trong các  tiểu phẩm hài, kịch nói trên truyền hình, và c�?trong các mẩu chuyện cười trên các loại báo chí vẫn còn là những điều không thực t�?và chưa th�?hiện mối quan tâm thật s�?của các tác gi�?(nhà báo, đạo diễn, diễn viên, v.v�?, chưa mang lại tầm nhìn khoa học cho các nhà hoạch định chính sách y t�? các nhà quản lý, cho c�?các bác sĩ điều tr�?cũng như tác động thêm đến thái đ�?k�?th�?người bệnh tâm thần trong công chúng.

Nhóm nghiên cứu của Gs Ts Patricia R. Owen Khoa Tâm lý Trường ĐH St. Mary’s San Antinio bang Texas đã xem lại 40 b�?phim và kết qu�?cho thấy hình ảnh nhân vật đóng vai người bệnh tâm thần phân liệt ( TTPL) đều theo chiều hướng tiêu cực với các thông tin sai lệch v�?căn bệnh này. 79% phim có hình ảnh bệnh nhân TTPL nam với các triệu chứng dương tính sau: hoang tưởng k�?quặc (67%), ảo thanh (62%) và ảo th�?(52%).

Các triệu chứng khác gồm:

�?83% hành vi tấn công bạo lực với người ngoài,
�?69% hành vi t�?hủy hoại cơ th�?
�?31% hành vi giết người thân
�?Và 24% hành vi t�?sát.

Những triệu chứng trên được các nhà đạo diễn phim “dựng lại�?là những “thông điệp�?cho công chúng mà điều quan trọng các tác gi�?mong muốn giải nghĩa những “thông điệp�?đó để�?cho công chúng xem phim trong đó có người bệnh TTPL hiểu và có thái đ�?hoặc tin tưởng đúng v�?bệnh TTPL khi kết thúc câu chuyện trong phim “có hậu�? Tuy nhiên, cũng là điều quan trọng khác là nghịch lý (paradoxal) trong x�?lý thông tin sau khi tiếp nhận những “thông điệp�?đó, con người luôn có ý nghĩ, hay tư duy ngược lại với mong muốn của các tác gi�? Chính vì s�?phức tạp trong hoạt động tâm thần của con người nên mới có những bài học kinh nghiệm v�?tư duy tích cực dành cho mọi người �?bất c�?trình đ�?học vấn cao thấp nào. Với những người nhạy cảm, đang trong tình trạng d�?mắc bệnh thì đây có th�?là những “tai nạn khủng khiếp�?mà h�?gặp phải. Các vai diễn với quá nhiều triệu chứng k�?trên s�?gây s�?hãi người bệnh tâm thần cũng như không mang lại s�?đồng cảm với nỗi đau kh�?của đồng loại mình.

Truyền thông mang lại cho con người nhiều điều b�?ích như tiến b�?khoa học, tăng thêm niềm vui trong cuộc sống, tăng suy nghĩ sáng tạo, v.v�?Nhưng những hình vi, lời nói hay những biểu l�?cảm xúc trên nét mặt của diễn viên đóng vai bệnh nhân tâm thần đối với những người d�?nhạy cảm, d�?b�?ám ảnh rất d�?b�?tác động và s�?mất đi s�?phán xét thích hợp. T�?những suy nghĩ này s�?giúp cho quá trình hính thành tư duy mang tính tiêu cực như làm theo triệu chứng trong phim và tránh xa người bệnh tâm thần dẫn đến kéo dài s�?k�?th�?người bệnh tâm thần. Đây là điều đáng tiếc hiện vẫn còn xảy ra �?nhiều nơi trên th�?giới.

Chúng ta biết những người b�?rối loạn tâm thần, trong đó có bệnh TTPL không phải lúc nào cũng b�?mất đi mối liên h�?tình cảm với con người chung quanh. Có những giai đoạn người bệnh tr�?lại gần như bình thường và chính thời gian này người bệnh rất cần đón nhận thái đ�?hiểu biết tích cực của công chúng, trái ngược với những hình ảnh của nhân vật đóng vai bệnh nhân TTPL được mô t�?“l�?liễu�?trong phim.

Ts Owen nhận định nếu phim ảnh và các phương tiện truyền thông có th�?tăng cường phóng đại và làm cho công chúng ghi nh�?hình ảnh xấu của người bệnh TTPL hoặc các bệnh tâm thần khác, thì cũng có th�?sửa lại những thông tin sai lệch đó giúp công chúng hiểu và đồng cảm với ngưiời bệnh tâm thần.

Bs Phạm Văn Tr�?PGĐ BV TT Tp HCM.

Tham khảo:

Schizophrenia in the movies. Psychiatry Serv.2012;63:655-659, Abstract.

The post NGƯỜI BỆNH TÂM THẦN PHÂN LIỆT TRONG ĐỜI THƯỜNG VÀ TRÊN PHIM ẢNH: CHƯA KHÁCH QUAN VÀ CÒN THIẾU NHÂN BẢN appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.