Rối loạn lo âu là một trong những chẩn đoán ph�?biến trong chuyên ngành tâm thần. Bệnh thường bắt t�?những lo lắng, stress do áp lực công việc hay tiền s�?b�?lạm dụng, bạc đãi trong môi trường thiếu thân thiện cởi m�? �?không được chữa tr�?kịp thời. Tất nhiên còn nhiều yếu t�?khác như kinh t�? gia đình, di truyền, v.v�?Đã có nhiều nghiên cứu v�?mối liên quan giữa các rối loạn lo âu và các triệu chứng cơ th�?diễn ra đồng thời được gọi một cách lạm dụng thuật ng�?là “cơ th�?hóa�? Thực t�?thăm khám điều tr�?ngoại trú cũng ghi nhận hàng loạt các triệu chứng “cơ th�?hóa�?này như “một tập hợp các biểu hiện lo âu�?

Bệnh nhân rối loạn lo âu thường phải chịu đựng một loạt các triệu chứng bệnh cơ th�?xảy ra đồng thời có th�?hình thành một hội chứng mới với tên gọi là các ch�?viết tắt ALPIM. Đó là A: Anxiety-lo âu; L: Laxity-u�?oải; P: Pain- đau nhức; I: Immune- miễn dịch (phản ứng d�?ứng của cơ th�?như khó th�?; M: Mood- khí sắc (thay đổi tính khí như buồn chán thất thường).

Các bác sĩ thường không chú ý tới hội chứng này và gạt b�?mối liên kết với các triệu chứng bệnh khác trên cơ th�? Các nhà nghiên cứu đã phát hiện tần suất của các triệu chứng lo âu và các triệu chứng thuộc các lĩnh vực trên cao hơn nhiều so với trong dân s�?chung.

Cần lưu ý rằng trong chuyên ngành tâm thần, một s�?rối loạn k�?trên đã được mang tên triệu chứng thực th�? và ngày nay được nhìn nhận thật s�?là các triệu chứng biểu hiện bệnh lý trong lĩnh vực nội khoa khác.

Nhóm nghiên cứu dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và kết qu�?các nghiên cứu trước đó cho biết có một mối liên quan rõ ràng giữa các rối loạn lo âu và các biểu hiện bệnh lý xảy ra cùng lúc của một s�?cơ quan trong cơ th�? Chúng ta có th�?k�?ra các biểu hiện ch�?yếu của ALPIM:

�?Đối với các rối loạn lo âu: gồm các cơn hoảng loạn, cơn lo âu lan tỏa và ám ảnh s�?xã hội.

�?Các biểu hiện u�?oải mệt mỏi: nhức mỏi khớp xương, suy van tim (h�?van 2 lá), ngoẹo mỏi xương sống, quá mỏi phải c�?động nhiều lần, quay vặn lưng nghe tiếng kêu.

�?Các triệu chứng đau gồm đau co cơ bắp, dây chằng khớp xương, đau đầu kéo dài hàng ngày, đau h�?v�?làm kích thích gây tiểu nhiều lần.

�?Lĩnh vực miễn dịch th�?hiện cơn khó th�?như suyễn, suy giảm hoạt động tuyến giáp, hội chứng mệt mỏi mạn tính và viêm mũi d�?ứng.

�?Cuối cùng là các rối loạn khí sắc (hay tính khí) như cơn hưng cảm nh�?hoặc cơn trầm cảm, các giai đoạn trầm cảm nặng, cơn trầm cảm chu k�?ngắn và tình trạng phản ứng của cơ th�?với thuốc chống trầm cảm khi bắt đầu uống.

Dựa trên Bản Câu hỏi khảo sát v�?ALPIM nhằm nhận định bệnh nhân ALPIM bằng phương pháp cắt ngang, t�?nhiên, các tác gi�?phát hiện nhóm bệnh nhân có các lĩnh vực bệnh lý đồng diễn kèm theo cao hơn rõ rệt so với nhóm người tham gia trong dân s�?chung. Kết qu�?c�?th�?như sau:

�?Tần suất đau khớp xương 59,3 % và sa van tim 32,9% so với 10 -15 % và 2,4% �?nhóm người bình thường tham gia khảo sát.

�?Tần suất đau co cơ và dây chằng khớp xương 80,3 % , hội chứng kích thích đại tràng 76,3% so với 2,1% – 5,7 % và 17% �?nhóm người bình thường.

�?V�?các biểu hiện bệnh lý h�?miễn dịch như viêm mũi d�?ứng và hội chứng mệt mỏi mạn tính cũng có s�?khác biệt tương t�?/p>

�?V�?các rối loạn khí sắc, tần suất rối loạn trầm cảm nặng là 92,2 % so với 16,6% trong dân s�?chung. Tần suất cơn trầm cảm lưỡng cực và cơn trầm cảm chu k�?ngắn là 71,1%, 67,1% so với 3,9% và 0,56% trong dân s�?chung.

�?Tần suất của phản ứng của cơ th�?khi bắt đầu uống thuốc chống trầm cảm là 92,1% so với 9%- 57% trong dân s�?chung.

Phân tích thống kê cho thấy hơn 80% bệnh nhân có tiền s�?cơn lo âu hoảng loạn, đau co cơ bắp, cơn trầm cảm nặng và phản ứng với thuốc chống trầm cảm khi bắt đầu điều tr�? Có th�?nhận định các biểu hiện k�?trên là kiểu hội chứng ALPIM. Kết qu�?phân tích của nhóm nghiên cứu cho thấy có mối liên quan rõ ràng giữa co cơ nhức mỏi, sa van tim 2 lá với rối loạn khí sắc chu k�?ngắn (ch�?yếu cơn trầm cảm ngắn, cơn hưng cảm ngắn khó phát hiện). Đau đầu kéo dài hàng ngày xảy ra đồng thời trong rối loạn trầm cảm lưỡng cực (ch�?yếu là giai đoạn trầm cảm nặng) rất rõ rệt.

Theo Gs Ts Coplan, Trung tâm Y khoa Downstate SUNY, New York City, không có nhiều hy vọng hội chứng ALPIM được chấp nhận vì chưa được mọi người quan tâm. Bản câu hỏi đã được thực hiện nhưng không dùng đ�?chẩn đoán hội chứng ALPIM.

Khi điều tr�?lo âu và các rối loạn khí sắc, chúng ta giúp bệnh nhân ng�?ngon, vượt qua stress, ngưng tiết xuất cytokine, �?s�?tr�?nên d�?dàng hơn. Đối với các bác sĩ, còn cần nhiều thời gian đ�?nhận biết, đ�?thay đổi tư duy, �?nhưng đối với kết qu�?nghiên cứu này, chúng tôi đã có bản câu hỏi test và m�?mang tầm nhìn. Trong y khoa còn nhiều điều chúng ta chưa biết và chưa có phương tiện k�?thuật nghiên cứu nhưng chúng ta đã gặp nhiều bệnh nhân có nhiều rối loạn xảy ra đồng thời và đây là cơ hội tìm hiểu.

Cho tới hiện tại, chúng tôi gặp khá nhiều bệnh nhân khai lo lắng, mất ng�? tập trung làm việc kém, mệt mỏi, buồn phiền, giật mình lo nghĩ vô c�? d�?quạu c�?�?Có người có từng lúc bứt rứt, khó th�? hồi hộp đánh trống ngực, nặng hơn cảm giác lạnh tê tay chân và toát m�?hôi phải nhập viện cấp cứu nhưng không phát hiện bệnh lý tim mạch hay thần kinh khác. Kết qu�?“h�?1/4 van 2 lá�?theo kết qu�?siêu âm tim cũng góp phần làm trầm trọng thêm triệu chứng lo âu. Tuổi tr�?hơn thì cảm giác phải đi tiêu tiểu nhiều lần, nhất là khi có áp lực việc làm, học hành hay s�?kiện thay đổi ngoài ý muốn,�?Cùng với tiêu chuẩn thời gian có th�?chẩn đoán là các rối loạn lo âu hoặc các rối loạn trầm cảm.

Tuy nhiên, không ít bệnh nhân, đặc biệt là n�?trung niên tr�? thường kèm theo các triệu chứng đau đầu, đau cứng c�?gáy, nhức mỏi khớp xương, hay cảm giác tê chạy rần rần, v.v�?và hầu hết những bệnh nhân này đã được tiến hành các k�?thuật chẩn đoán hình ảnh vói kết qu�?bình thường. Đây có th�?là những triệu chứng bệnh lý nội thần kinh đã “thực th�?hóa�?t�?các rối loạn lo âu. Hay nói cách khác, d�?hiểu hơn, là các biểu hiện này xảy ra đồng thời (hoặc đồng diễn) với rối loạn lo âu, với các giai đoạn của rối loạn khí sắc.

Trong nghiên cứu của El-Gabalawy  và cộng sự�?năm 2013, hơn 90% rối loạn lo âu có các rối loạn tâm thần khác, rối loạn nhân cách và các bệnh lý cơ th�? Thường gặp nhất là các rối loạn lo âu khác cùng xảy ra, là rối loạn khi sắc và lạm dụng các chất gây nghiện và chúng thường dẫn đến hạn ch�?kết qu�?điều tr�? Các biểu hiện đồng diễn của các bệnh lý cơ th�?như bệnh lý tim mạch, xương khớp, hô hấp như hen suyễn và đau đầu, đau nửa đầu Migraine thường làm nặng thêm các rối loạn lo âu. Theo DSM-5, các chẩn đoán rối loạn thực th�?hóa, rối loạn đau, và nghi gi�?bệnh được thay th�?bằng rối loạn triệu chứng thực th�?(somatic symptom disorder), rối loạn tình trạng lo âu (illness anxiety disorder).

V�?điều tr�?các rối loạn lo âu, có ít hay nhiều triệu chứng bệnh đồng diễn, các thuốc chống trầm cảm nhóm SSRI, SSNI cần được dùng sớm và kéo dài, trong đó ch�?định loại thuốc nào ph�?thuộc vào tình trạng nặng nh�?của từng người bệnh khác nhau tùy thuộc vào kinh nghiệm đánh giá của bác sĩ điều tr�? Một t�?l�?không nh�?bệnh nhân không cần dùng kết hợp các thuốc chữa đau đầu hay thuốc giảm đau. Tuy nhiên cần chú ý các chẩn đoán phân biệt và nhận định các th�?loại lo âu đặc biệt. Thuốc chống trầm cảm nếu không được ch�?định thích hợp nhất rất d�?gây ra những phản ứng khó chịu cho người bệnh và do đá ảnh hưởng tới s�?tuân th�?và hiệu qu�?chữa tr�?sau này. S�?kết hợp hợp lý với các loại thuốc có cơ ch�?tác dụng giải lo âu, một vài thuốc chống loạn thần th�?h�?mới và tâm lý tr�?liệu cũng mang lại hiệu qu�?khá cao.

ALPIM mang ý nghĩa mong muốn các bác sĩ điều tr�?v�?một tập hợp các triệu chứng xảy ra đồng diễn trong cùng thời gian được các bác sĩ chuyên khoa tâm thần nghiên cứu điều tr�?t�?lâu bằng s�?phát triển của các nhóm thuốc chống trầm cảm, các phương pháp tâm lý tr�?liệu và một s�?phương pháp k�?thuật mới liên quan đến sinh học thần kinh.

The post LO ÂU VÀ TRIỆU CHỨNG CƠ TH�? HÌNH THÀNH MỘT HỘI CHỨNG MỚI ? appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.