Ngày 09 /02 / 2011 �?Hút cần sa có th�?gi�?vai trò nguyên nhân trong việc hình thành các triệu chứng loạn tâm thần, trong đó có bệnh tâm thần phân liệt ( TTPL ). Đây là kết qu�?của một nghiên cứu tổng phân tích trên 83 nghiên cứu (meta-analysis) của các Bs Matthew Large, MBBS và đồng nghiệp Khoa Dịch v�?sức khỏe tâm thần Bệnh viện Hoàng t�?Wales và Khoa Tâm thần ĐH New South Wales, Sydney Australia.

Các tác gi�?phát hiện tuổi khởi phát các triệu chứng loạn thần trung bình sớm hơn 2,5 năm �?người hút cần sa so với người b�?bệnh TTPL mà không hút cần sa. Tuy nhiên �?người nghiện và không nghiện rượu thì tuổi khởi phát này không có khác biệt rõ ràng ( v�?ý nghĩa thống kê).

Kết qu�?nghiên cứu này là thông điệp cho những người hút cần sa là có nguy cơ thực s�?với bệnh loạn thần ( gặp nhiều nhất là bệnh TTPL), đặc biệt đối với thanh thiếu niên. Các tác gi�?còn lưu ý việc giảm s�?dụng cần sa có th�?làm chậm, thậm chí phòng ngừa một s�?trường hợp loạn thần.

Giảm hút cần sa có th�?là một trong những cách thức thay đổi tiến triển của bệnh TTPL bởi vì khi bệnh TTPL khởi phát sớm thường có tiên lượng xấu và vì các yếu t�?khác kèm với khởi phát sớm là yếu t�?gia đình, giới tính không thay đổi.

Khởi phát sớm
Cần sa là chất gây nghiện được s�?dụng ph�?biến nhất, sau thuốc lá và rượu. Mặc dù các nghiên cứu trước kia cho thấy hút cần sa rất ph�?biến �?bệnh nhân loạn tâm thần so với dân s�?chung nhưng các nhà nghiên cứu không thống nhất rằng s�?dụng cần sa có liên quan đến nguyên nhân khởi phát bệnh sớm. Theo Bs Large, lạm dụng các chất gây nghiện tạo sức ép tức thì lên các triệu chứng loạn thần. Vấn đ�?�?đây là gi�?lại mối liên quan giữa hút cần sa và các triệu chứng loạn thần �?là lý thuyết liên quan tới nguyên nhân bệnh  và thông điệp cho mọi người v�?tiềm năng ( liên quan của cần sa và bệnh TTPL)

Trong tổng phân tích này các tác gi�?so sánh tuổi khởi phát các triệu chứng loạn thần �?những bệnh nhân s�?dụng thêm dược chất gây nghiện ngoài thuốc lá ( n = 8; tổng s�?167) so với người s�?dụng dược chất gây nghiện mà không hút thuốc lá ( n = 14, 352 ). Những bệnh nhân s�?dụng chất gây nghiện được chia làm 3 nhóm: nhóm ch�?uống rượu, nhóm ch�?hút cần sa và nhóm s�?dụng chất gây nghiện không đặc hiệu khác. Kết qu�?nhóm hút cần sa khởi phát các triệu chứng loạn thần sớm 2,70 năm so với nhóm không hút  ( p < .001 ). Nhóm s�?dụng chất gây nghiện không đặc hiệu khởi phát bệnh sớm hơn 2 năm so với nhóm không s�?dụng ( p < .001).

Kết qu�?trên c�?vũ cho lý thuyết cho rằng s�?dụng cần sa gi�?vai trò nguyên nhân trong s�?hình thành triệu chứng loạn thần và khẳng định s�?cần thiết nghiên cứu sinh học thần kinh chuyên sâu hơn. Các tác gi�?lưu ý kết qu�?nghiên cứu là có khởi động �?tác động độc hại trực tiếp tới thần kinh do biến đổi hoạt động dopamine hay do các thay đổi khác của các chất chuyển vận thần kinh.

Ngay c�?khi các không th�?tránh được các triệu chứng loạn thần s�?khởi phát, thì trong thời gian hơn 2 �?3 năm các hoạt động không b�?ảnh hưởng bởi các triệu chứng loạn thần cũng giúp bệnh nhân có th�?đạt tới giai đoạn phát triển quan trọng của tuổi thanh thiếu niên và tuổi lớn hơn sau này, và có th�?làm chậm đi tình trạng mất kh�?năng lao động phát sinh t�?tình trạng loạn thần.

Không nhất thiết là nguyên nhân
Ts Cheryl M. Corcoran PGS tâm thần lâm sàng Trung tâm Y khoa ĐH Columbia, GĐ Trung tâm đánh giá phòng ngừa, chương trình nguy cơ loạn thần nhận xét đây là một nghiên cứu rất hoàn chỉnh, các tác gi�?đã tập trung rất nhiều vào phương pháp nghiên cứu và xem xét một s�?yếu t�?quan trọng một cách rất cẩn thận như t�?l�?nam hút cần sa �?các nghiên cứu khác nhau.

Nhìn tổng th�?nam giới có khuynh hướng khởi phát triệu chứng loạn thần sớm và xu hướng d�?hút cần sa nhiều hơn. Các tác gi�?đã kiểm soát vấn đ�?này nhưng khẳng định không giải thích mối quan h�?giữa khởi phát sớm �?nam giới và xu hướng d�?hút cần sa. Đồng thời cũng không tính đến khoảng cách tuổi quá cao và xem xét chẩn đoán TTPL so với các chẩn đoán loạn thần khác bởi vì các nghiên cứu dịch t�?học đã xem xét hút cần sa và hậu qu�?loạn thần tập trung đặc biệt v�?TTPL

Đây là một nghiên cứu rất hoàn chỉnh và đúng ch�?đ�? kết qu�?phù hợp với các nghiên cứu khác và khẳng định những nghi ng�?v�?mối liên quan tuổi khởi phát loạn thần. Tuy nhiên Ts Cheryl cũng nghi ngại v�?kết luận của các nhà nghiên cứu là s�?dụng cần sa có th�?dẫn đến loạn thần. Có th�?s�?dụng cần sa thực s�?là một dấu hiệu của khởi phát TTPL sớm, nhưng nó không có ý nghĩa “cái này gây ra cái kia�? Khi một người có triệu chứng loạn thần, h�?không b�?loạn thần “tất cả�?ngay tức thì. Do vậy, trong thời gian đang diễn ra triệu chứng loạn thần, khi có những ý nghĩ và nhận thức bất thường, b�?cô lập có th�?có hành vi đưa đến hút cần sa.

Như vậy, các bác sĩ lâm sàng nên làm gì với người có nguy cơ b�?bệnh TTPL. Theo Bs Corcoran , khi gặp một người tr�?hút cần sa và có hành vi k�?l�? có suy giảm các hạot động chức năng, thì nên điều tr�?tâm lý, thuyết phục giảm s�?dụng cần sa. Các phương pháp tâm lý tr�?liệu gồm hành vi nhận thức tr�?liệu, tr�?liệu nhóm, �?br /> Người tr�?tuổi thường có nhiều khó khăn, đặc biệt nếu h�?có các biểu hiện giống triệu chứng loạn thần, h�?rất cần tư vấn tâm lý giáo dục, ngay c�?khi h�?sẵn sàng s�?dụng cần sa, tư vấn tâm lý giáo dục vẫn tốt cho h�?đ�?ngừng s�?dụng vì các triệu chứng loạn thần s�?bộc phát.

Bs Phạm Văn Tr�?PGĐ BV TT, Trưởng nhóm h�?tr�?k�?thuật Chương trình Methadone Tp HCM.

Theo Derobah Brauser. Cannbis use linked to earlier onset of psychotic disorder. Medscape Medical News Psychiatry. Arch gen Psychiatry February 7, 2011.

The post HÚT CẦN SA LIÊN QUAN CÁC RỐI LOẠN TÂM THẦN KHỞI PHÁT SỚM appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.