Thực t�?lời khai của người bệnh: hầu hết người bệnh, nữ nhiều hơn nam, đến khám đều cho biết lý do là mất ngủ và đã tìm nhiều cách để tự điều trị mất ng�? hoặc đã khám bác sĩ nội khoa, bác sĩ chuyên khoa thần kinh…v.v.

• Người bệnh khai sợ phải uống nhiều thuốc, sợ sau này sẽ bị giảm trí nhớ, sẽ bị ghiền (nghiện) thuốc ngủ, và đặc biệt, ngủ được nhưng sáng thức dậy mệt mỏi, ngầy ngật, cảm giác nặng đầu, loạng choạng khi đứng dậy, v.v�?/li>
• Một số người bệnh thường không thích khai báo tình trạng tâm thần (hay thần kinh). Cho là riêng tư của mình, phần vì bác sĩ không hỏi, vì phòng khám nhỏ chật không muốn cho người khác nghe, phần vì tế nhị không cho biết đã đi chưa đúng chuyên khoa, và cũng không muốn mình có triệu chứng bệnh tâm thần ! (?)
• Người bệnh cũng không nhớ thời gian đã bị mất ngủ, thời gian ru ngủ, số lần thức giấc và thời gian thức trong đêm �?nghĩa là thức giấc không ngủ lại được.
• Có khi người bệnh khẳng định không lo lắng, buồn phiền gì. Gia đình no đủ hạnh phúc, con cháu học hành làm việc bình thường, nhưng không ngủ trưa được �?dù chỉ mong chợp mắt, đêm nằm nhắm mắt đó mà “tỉnh queo�? v.v�?/li>
• Nhiều người khai đang bị stress vì công việc. Buôn bán thất bại, thua kém, chuyện buồn gia đình,�?Muốn quên muốn thoát mà không được nên uất ức thức trắng đêm!
• Một số người bệnh muốn đo điện não đồ và muốn bác sĩ đọc kết quả để biết tại sao mất ngủ. Thực tế thời gian khám ngắn, điều kiện đo không chuẩn xác, bác sĩ không đầu tư học đọc điện não đồ thì mong muốn này không đạt được.

Mất ng�?�?người lớn tuổi
Người lớn tuối ngay sau v�?hưu (n�?55 tuổi,nam 60 tuổi) b�?rối loạn giấc ng�?/a> vì khá nhiều lý do, thường gặp nhất là:

• B�?stress do áp lức công việc, do xung đột gia đình.
• B�?rối loạn lo âu: cơn lo âu hồi hộp cảm giác lạnh, s�?sệt vô c�? là cơn s�?tới mức hoảng loạn, là các mức đ�?ám ảnh, �?/li>
• B�?trầm cảm: buồn rầu, mất ngh�?lực, tập trung làm việc kém, thất vọng chán sống, �?/li>
• Cơn ngưng th�?do tắc nghẽn trong giấc ng�?/a> (Obstructive Sleep Apnea- OSA) mức đ�?nặng nh�?khác nhau nhưng tái diễn.
• B�?bệnh Parkinson.
• Mang bệnh nan y phải chữa tr�?dài ngày.

Lựa chọn thích hợp
Thực t�?này khó hơn nghe lời khai và sắp xếp tìm nguyên nhân mất ng�?dẫn đến khó lựa chọn thuốc nếu người bệnh đến khám tr�?

• Người bệnh thường khai chung chung v�?mất ng�?kèm đau đầu hay mơ màng d�?thức mà ít nói v�?tình trạng áp lực cuộc sống hay những lo lắng cảm giác s�? buồn chán, �?/li>
• Xem nh�?việc “quân bình�?trạng thái tinh thần khi chuẩn b�?đi ng�?
• Người bệnh đã uống kết hợp nhiều loại thuốc chưa phù hợp, trong khi chưa có loại “hợp lý�?nhất mà có nhiều biểu hiện tác dụng ph�?do tương tác phức tạp của thuốc chuyên khoa tâm thần.

Như vậy, trước hết nên nhận định chẩn đoán và điều tr�?căn bệnh nào gây ra triệu chứng mất ng�?mà người bệnh mới khai. Thông thường người bệnh được kê toa thuốc ng�? an thần (sedative-hypnotics), thuốc chống trầm cảm cần thiết và phù hợp chẩn đoán, thuốc kê toa khác. Các loại thuốc h�?tr�?giấc ng�?thường được bệnh nhân uống trước khi tới khám. Tuy nhiên s�?kết hợp này khá phức tạp, đòi hỏi vừa kiến thức vừa kinh nghiệm lâm sàng.

Một s�?trường hợp, đặc biệt người lớn tuổi, sau khi “uống đủ�?các loại thuốc k�?trên nếu dùng thêm các thuốc chống loạn thần đ�?ng�?s�?có nhiều nguy cơ tác dụng ph�? Và hậu qu�?không mong muốn xảy ra như té ngã, giảm kh�?năng nhận thức, v.v�?Không nghiên cứu khoa học nào khuyến cáo kết hợp này.

Vài lời kết
Tìm hiểu v�?bệnh tâm thần, và v�?giấc ng�?không bao gi�?đ�?…vô tận như s�?trường tồn của nó trong lịch s�?đời sống con người. Người bệnh cũng cần hiểu điều tr�?mất ng�?(bằng thuốc) đòi hỏi nhiều thời gian như các phương pháp nhận thức hành vi tr�?liệu khác. Hãy tìm hiểu và thăm khám chuyên khoa sớm hơn khi xuất hiện những biểu hiện bất thường trong hoạt động tâm thần hàng ngày, hay khi “tâm tính�? “tính khí�? thói quen của chúng ta thay đổi.

Bs Phạm Văn Tr�? BVTT Tp H�?Chí Minh.

The post Điều Tr�?Mất Ng�? Đánh Giá Và Lựa Chọn appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.