Đó là thuốc chống loạn thần mới cariprazine dùng trong điều tr�?bệnh tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực với yêu cầu hoàn tất bản đáp ứng (complete response letter). Đây là một loại bản đáp ứng thông báo rằng hiện tại không th�?chấp thuận s�?dụng loại thuốc này.

Trong bản yêu cầu chấp thuận của Hãng dược, FDA công nhận cariprazine có hiệu qu�?điều tr�?nhưng hình như các nhà quản lý 2 hãng dược trên muốn có nhiều th�?nghiệm v�?liều lượng tốt nhất trong điều tr�?nhằm tránh các tác dụng ph�?tiềm tàng

Cariprazine được bào ch�?bởi Hãng dược Richter và nhượng quyền cho Hãng Forest tại Hoa K�?và Canada.

Theo:FDA Declines to Approve New Antipsychotic Drug. FDA Approvals > Reuters Health Information. November 22, 2013

The post FDA T�?CHỐI CHẤP THUẬN MỘT LOẠI THUỐC CHỐNG LOẠN THẦN MỚI appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Các phân tích cũng tập trung vào việc liệu mỗi toa thuốc, mỗi ch�?định được chấp thuận bởi FDA có phù hợp với chẩn đoán lúc khám hay không. Các biến kiểm chứng bao gồm tuổi bệnh nhân, giới tính, chủng tộc, chuyên môn của bác sĩ kê toa (chuyên khoa  tâm thần hoặc không), và liệu pháp tâm lý cũng được cung cấp lúc thăm khám. Các bệnh nhân được phân thành nhóm dựa theo tuổi: tr�?em (0-13 tuổi), thanh thiếu niên (14-20 tuổi), và người lớn (�?20 tuổi). Nếu một thuốc CLT được kê toa, thăm khám được xem như là một “cuộc thăm khám dùng thuốc CLT�?

Trong suốt thời gian nghiên cứu, s�?lượng cuộc thăm khám dùng thuốc CLT mỗi 100 người/năm gia tăng trong tất c�?3 nhóm tuổi. �?tr�?em, tần s�?thăm khám với thuốc CLT gia tăng t�?0.24 cuộc thăm khám mỗi 100 dân s�?chung/năm lên 1,83, gấp 7 lần so với 3.76 cuộc thăm khám mỗi 100 dân s�?chung/năm, gia tăng gấp 5 lần. �?người lớn, tần s�?cuộc thăm khám với thuốc CLT mỗi 100 dân s�?chung/năm tăng gấp đôi t�?3.25 lên 6.18.

Trong tất c�?s�?tr�?v�?thành niên, s�?gia tăng trong việc s�?dụng thuốc CLT là hầu như có ý nghĩa �?nam da trắng không phải gốc Tây Ban Nha, những bệnh nhân bảo hiêm tư hoặc t�?thanh toán. Một phần nh�?các cuộc thăm khám tâm thần �?tr�?v�?thành niên có chẩn đoán phù hợp với các ch�?định lâm sàng theo FDA, tần s�?nhiều nhất của các chẩn đoán này là ADHD (17%); rối loạn chống đối (11.3%); và rối loạn hành vi cư x�?hoặc rối lạon hành vi không đặc hiệu khác (10.5%).

Các thuốc CLT được kê toa cho tr�?v�?thành niên bao gồm aripriprazole (29%), quetiapine (26.8%), risperidone (23%), và olanzapine (9.3%). Các thuốc CLT được kê toa cho tr�?nh�?là risperidone (42.1%), aripiprazole (28%), quetiapine (19.2%), và olanzapine (4.4%). Ch�?có 6% các cuộc thăm khám dùng thuốc CLT �?tr�?nh�?đúng với một ch�?định được công nhận bởi FDA, so với 12.9% các cuộc thăm khám dùng thuốc CLT �?tr�?v�?thành niên và 28.4% các cuộc thăm khám dùng thuốc CLT �?người trưởng thành.

Olfson và cs kết luận rằng việc kê toa các thuốc CLT tại  phòng khám đã gia tăng đối với tất c�?các đ�?tuổi. Mặc dù t�?l�?tuyệt đối các cuộc thăm khám dùng thuốc CLT �?người trưởng thành trên đầu người vẫn duy trì mức cao nhất trong nhóm 3 tuổi nghiên cứu, nhóm đang m�?rộng việc kê toa thuốc CLT nhanh nhất �?tr�?nh�?(0 �?13 tuổi).

QUAN ĐIỂM:
Những phát hiện này s�?không làm ngạc nhiên những người cung cấp dịch v�?thuộc v�?nhi khoa, những người xem những tr�?nh�?b�?ADHD và các rối loạn hành vi ảnh hưởng tới chức năng xã hội và chức năng học tập. Có giá tr�?khi nhấn mạnh rằng hầu hết việc s�?dụng thuốc CLT �?tr�?em, đặc biệt là đối với các hành vi cư x�? đặc trưng của ch�?định không chính thức (off-label). Olfson và các cs cho rằng có ít nghiên cứu ủng h�?hiệu qu�?của việc s�?dụng không được phê chuẩn này �?tr�?em.

Các tác gi�?mong muốn bác sĩ nhi khoa tổng quát đã s�?dụng quen thuộc với những thuốc này như th�?nào �?đặc biệt các liều khởi đầu, cách tăng liều t�?t�?, và các tác dụng ph�?liên quan nên được theo dõi. Trong 527 cuộc thăm khám dùng thuốc CLT những người t�?0 �?18 tuổi, 28% là dành cho những bác sĩ không chuyên khoa tâm thần, là những bác sĩ có xu hướng kê toa thuốc CLT. Nhiều bác sĩ không chuyên khoa tâm thần đã viết các toa thuốc này có th�?là các bác sĩ nhi khoa đang thực tập hoặc các bác sĩ nhi khoa, những người đã thực hành ch�?yếu v�?sức khỏe hành vi, vì th�?chúng ta nên thận trọng trong việc thừa nhận những toa thuốc của các bác sĩ ít kiến thức v�?thuốc.

Tuy nhiên, khi các nhà cung cấp thuộc v�?khoa nhi tổng quát thấy nhiều tr�?em hơn s�?dụng các thuốc này, chúng ta phải nh�?rằng những s�?dụng thuốc off-label trong nhiều trường hợp còn thiếu bằng chứng hiệu qu�?

The post XU HƯỚNG S�?DỤNG THUỐC CHỐNG LOẠN THẦN ĐÁNG LO NGẠI �?TR�?EM VÀ THANH THIẾU NIÊN. appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Kết qu�?một nghiên cứu đoàn h�?hồi cứu hơn 20,000 bệnh nhân trên 64 tuổi điều tr�?các thuốc ức ch�?men cholinesterase ( ChIs) cho thấy trong tháng đầu dùng các thuốc chống loạn thần có nguy cơ t�?l�?nhồi máu cơ tim cao hơn trong s�?những bệnh nhân không s�?dụng thuốc chống loạn thần trong thời gian một năm tiếp theo.  Tuy nhiên , t�?l�?nguy cơ ngẫu nhiên ( RRs) cao nhất trong 30 ngày đầu điều tr�?với các thuốc chống loạn thần  (RR,2.19) và tiếp tục giảm �?mỗi thời điểm đánh giá.

Thuốc chống loạn thần hiện đáng được s�?dụng rộng rãi �?người cao tuổi b�?sa sút tâm thần mặc dù đã có các cảnh báo s�?dụng an toàn. Với s�?gia tăng tần suất sa sút tâm thần thì s�?gia tang nguy cơ nhồi máu cơ tim �?bệnh nhân dùng đồng thời các thuốc chống loạn thần s�?là vấn đ�?cần quan tâm trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên v�?s�?gia tăng đặc biệt của nguy cơ này �?người cao tuổi. Thông tin v�?nguy cơ này trong theo dõi cẩn thận trong tuần đầu s�?dụng thuốc chống loạn thần nên đặt lên hàng đầu.

Kết qu�?nghiên cứu được đăng trên tạp chí Arches of Internal Medicine ngày 26/3/2012.

Các gi�?thuyết mới

Các thuốc chống loạn thần được biết có liên quan đến nguy cơ tăng đột qu�?và nguy cơ t�?vong �?người cao tuổi b�?sa sút tâm thần. Dột qu�?và nhồi máu cơ tim đều do nghẽn mạch máu trong bệnh tim mạch nên một gi�?thiết đưa ra là các thuốc chống loạn thần cũng liên quan tới nhồi máu nhưng gi�?thiết này chưa được nghiên cứu .

Các tác gi�?đánh giá ngẫu nhiên 37,138 bệnh nhân cao tuổi sa sút tâm thần được dùng đồng thời các thuốc ức ch�?men cholinesterase ( Chls ) t�?năm 2000 đến 2009. Tất c�?bệnh nhân được theo dõi 01 năm sau khi bắt đầu điều tr�?

Các thuốc ức ch�?men cholinesterase được s�?dụng như donepezil hydrochloride, rivastigmine, galantamine hydrobromide.  Bệnh nhân được chia thành nhóm s�?dụng bất k�?một loại thuốc chống loạn thần nào (n=10,969; 66 % n�? và nhóm ngẫu nhiên không s�?dụng (n=10,969; 65,7 % n).

Trong nhóm điều tr�? 97,8% dùng loại thuốc chống loạn thần th�?h�?mới (64,5 % risperidone, 21,6 % quetiapine fumarate, 11,7% olanzapine). Trong nhóm còn lại, 2,2 %dùng thuốc chống loạn thần th�?h�?cũ, 1,9 % prochlorperazine maleate và 0,3 % chlorpromazine hydrochloride.

Kết qu�?nghiên cứu khiêm tốn và giới hạn thời gian

Kết qu�?1.3 % bệnh nhân s�?dụng các thuốc chống loạn thần b�?nhồi máu cơ tim trong thời gian 1 năm. T�?l�?nhồi máu cơ tim ngẫu nhiên RRs là 2,19 (95% CI, 1.11 �?4.32; P=.02) trong thời gian 30 ngày đầu điều tr�? 1.62 % (95 % CI, 0.99 �?2.65) trong thời gian 60 ngày đầu, 1.36 ( 95 % CI, 0.89 �?2.08 ) trong thời gian 90 ngày đầu và 1.15 (95 % CI, 0.89 �?1.47) trong thời gian 1 năm .

Một kết qu�?có ý nghĩa khác là yếu t�?nguy cơ nhồi máu cơ tim �?bệnh nhân đái tháo đường dùng các thuốc chống loạn thần , là bệnh nhân n�?trên 84 tuổi (P= .006).

Các bác sĩ còn tiến hành nghiên cứu  t�?đánh giá hàng loạt trường hợp bệnh, trong đó ch�?đánh giá những bệnh nhân mới ch�?dùng các thuốc chống loạn thần b�?nhồi máu cơ tim ( n=804) trong thời gian 9 năm (2000 �?2009); thời gian theo dõi trung bình 47 tháng .

Kết qu�?các t�?l�?như sau: 1,78 % b�?nhồi máu cơ tim trong thời gian 30 ngày đầu (95 % CI, 1.26 �?2.52 ; P= .001), 1.67 % (95 % CI 1.09 �?2. 56); (P= .02) trong thời gian t�?ngày th�?31 đến ngày th�?60, 1,37 % ( 95 % CI, 0.82 �?2.28 ) trong thời gian t�?ngày 61 đến ngày 90 và 1.18 % cho s�?bệnh nhân điều tr�?trong thời gian còn lại.

S�?dụng thuốc chống loạn thần liều thấp và trong thời gian ngắn có liên quan đến nhồi máu cơ tim. Tuy nhiên cần nghiên cứu với mẫu bệnh nhân lớn lơn đ�?nhận định nguy cơ nhồi máu cơ tim cao trong s�?bệnh nhân  cao tuổi sa sút tâm thần

Kết qu�?nghiên cứu này nên được xem xét lợi ích và nguy cơ s�?dụng các thuốc chống loạn thần �?người cao tuổi. Mặt khác, nguy cơ o�?đây ph�?thuộc vào thời gian s�?dụng thuốc chống loạn thần, và điều quan trọng là phải theo dõi nguy cơ này ( ch�?định ECG ) trong thời gian 2 tháng đầu  điều tr�?

Cần làm sáng t�?hơn

Nguy cơ t�?vong tăng do s�?dụng các thuốc chống loạn thần �?người cao tuổi sa sýt tâm thần là một vấn đ�?quan trọng và việc s�?dụng những loại thuốc nào d�?dẫn đến t�?vong cũng là vấn đ�?rất quan trọng. Mặc dù nghiên cứu này cung cấp  thêm thông tin vì giới hạn trong kết luận nguyên nhân liên quan giữa s�?dụng các thuốc chống loạn thần và nhồi máu cơ tim. Các tác gi�?giải thích không rõ ràng và do đó cần nghiên cứu chuyên sâu đ�?giải thích rõ cơ ch�?liên quan này.

Các bác sĩ cũng nên giới hạn kê toa các thuốc chống loạn thần cho bệnh nhân cao tuổi sa sút tâm thần và nên dùng phương pháp theo dõi chăm sóc điều tr�?khác.

Thực t�?t�?vài năm gần đây s�?bệnh nhân cao tuổi đến khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần vì sa sút tâm thần ngày càng nhiều, nhưng điều đáng tiếc thường là tr�?khi tình trạng bệnh đã �?giai đoạn trung bình hoặc nặng. Kinh nghiệm cho thấy người cao tuổi mang nhiều nguy cơ khác như đái tháo đường, trầm cảm giá sa sút và hoặc sa sút thật s�? nguy cơ té ngã, thiếu dinh dưỡng, thiếu máu  và nhiều bệnh lý nội khoa khác. Chính vì vậy việc lựa ch�?thuốc chống loạn thần điều tr�?triệu chứng bất thường v�?hành vi cư x�?hoặc rối loạn kh�?năng tư duy với triệu chứng hoang tưởng ảo giác, suy giảm kh�?năng nhận thức cũng là một khó khăn đối với các bác sĩ chuyên khoa có tầm nhìn rộng.

Trong điều kiện không đ�?cơ s�?chăm sóc điều tr�? việc chăm sóc bệnh nhân tại gia có nhiều lợi điểm vì chi phí ít. Tuy nhiên bệnh nhân cần được thăm khám sớm ngay khi có biểu hiện quên trong sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt quên và lẫn v�?thời gian, v�?không gian nơi sinh sống, v�?quan h�?trong gia đình. Việc ch�?định s�?dụng sớm các thuốc chuyên khoa có th�?giúp người bệnh ổn định hành vi cư x�?và hạn ch�?tiến triển xấu thêm của tình trạng sa sút

. 

Bs Phạm văn Tr�?BV TT Tp HCM

Tham khảo: Antipsychotics linked to MI risk in dementia patients. Deborah Brauser. Medscape medical News .Psychiatry. Arch Intern med. Pubshed online march 26, 2012. Abstract, Editorial.

The post THUỐC CHỐNG LOẠN THẦN LIÊN QUAN NGUY CƠ NHỒI MÁU CƠ TIM �?BỆNH NHÂN SA SÚT TÂM THẦN appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Một nghiên cứu của FDA’s Adverse Event Reporting System đã xác nhận 52 trường hợp d�?ứng thuốc asenapine maleate. Trong s�?này có 15 trường hợp ch�?điều tr�?triệu chứng sau khi ngưng dùng Saphris, trong khi 2 trường hợp xuất hiện lại triệu chứng d�?ứng sau khi tiếp tục dùng thuốc tr�?lại. 19 trường hợp phải nhập viện hoặc cấp cứu và can thiệp điều tr�?7 trường hợp.

Các dấu hiệu phản ứng thuốc là sốc phản v�? phù niêm, h�?huyết áp, nhịp tim nhanh, sưng lưỡi, khó th�?và nổi ban ngứa. Một s�?trường hợp xảy ra nhiều phản ứng tăng nhạy cảm sau khi dùng asenapine maleate . Các trường hợp phản ứng sau khi ch�?dùng 1 liều là phù niêm, khó th�?và có th�?sốc c�?phản v�?

“Mặc dù còn nhiều trường hợp thiếu thông tin phản ứng thuốc, nhưng những phát hiện t�?các trường hợp d�?ứng là chắc chắn với các phản ứng tăng nhạy cảm bao gồm sốc phản v�?và cho thấy mối liên quan tạm thời giữa thời gian khởi phát các phản ứng và s�?dụng Saphris�? FDA cũng lưu ý nhãn hiệu thuốc đã được sửa đổi như các thông tin v�?nguy cơ d�?ứng và huyên các bác sĩ không s�?dụng Saphris cho những bệnh nhân nhạy cảm với asenapine maleate.

Ngoài ra các bác sĩ nên tư vấn cho bệnh nhân dùng loại thuốc này v�?các dấu hiệu và triệu chứng phản ứng thuốc trầm trọng.
Saphris được chấp thuận dùng điều tr�?bệnh tâm thần phân liệt và rối loạn khí sắc t�?năm 2009. Đánh giá đến tháng 6 / 2011, gần 235,000 toa thuốc ch�?định Saphris và gần 87,000 bệnh nhân đã dùng Saphris điều tr�?ngoại trú t�?các tiệm thuốc bán l�?

Các thông tin v�?phản ứng gây hại của asenapine maleate đăng trên MedWatch, bạn đọc có th�?tham khảo trên trang web //www.fda.gov/medwatch.

Tại Tp H�?Chí Minh, Saphris chưa lưu hành chính thức trong danh mục thuốc điều tr�? nhưng không loại tr�?xuất hiện trong s�?các thuốc “trôi nổi�? Vấn đ�?là không nên s�?dụng các thuốc không nhãn mác chính thức.

Bs Phạm Văn Tr�?PGĐ Bv Tâm thần Tp H�?chí Minh.

Theo Caroline Cassels. Atypical antipsychotic linked to life-threatening reactions. Medscape Medical News>Alert, Approval and Safety Changes> Medscape Alert.

The post PHẢN ỨNG THUỐC CHỐNG LOẠN THẦN MỚI ( SAPHRIS) ĐE DỌA NGƯỜI DÙNG appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Người bệnh tâm thần phân liệt (TTPL) thường phải chịu đựng các khó khăn liên quan cuộc sống như hút thuốc lá, mập do ăn nhiều, không chú ý chăm sóc v�?sinh ăn uống  và b�?cản tr�?khi phải điều tr�?các bệnh tật khác. Một vấn đ�?quan trọng góp phần làm ngược lại hiệu qu�?điều tr�?là các tác dụng ph�?của thuốc chống lọan thần. T�?khi  thuốc chống lọan thần không điển hình ( atypical antipsychotics = AAP ) ra đời và được kê toa rộng rãi trong điều tr�?TTPL, rối lọan khí sắc lưỡng cực, các rối lọan tâm thần khác hoặc tình trạng bệnh lý có rối lọan  hành vi nghiêm trọng, chúng được s�?dụng nhiều hơn nh�?xu th�?giảm triệu chứng ngọai tháp và  lọan vận động muộn so với các thuốc chống lọan thần  kinh điển.

Đến nay, sau hơn 15 năm AAP đầu tiên lưu hành, các bác sĩ chuyên khoa tâm thần nhận ra rằng AAP ít gây triệu chứng ngọai tháp và lọan  vận động muộn thì lại có các tác dụng ngọai ý khác. Mức đ�?các tác dụng ngọai ý này thay đổi theo từng nghiên cứu. Trong bài này chúng tôi tổng kết các kết qu�?nghiên cứu mới v�?các tác dụng ngọai ý như tăng cân, tiểu đường, tăng lipid trong máu, QT kéo dài, viêm cơ tim, ảnh hưởng kh�?năng tính dục, triệu chứng ngọai tháp và đục thủy tinh th�?

1/. Tăng cân

40 �?62 % bệnh nhân TTPL tăng cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và thêm khó khăn trong hòa nhập cộng đồng, giảm kh�?năng c�?gắng tái hòa nhập cũng như hình ảnh bản thân và khó khăn cho c�?bác sĩ khi kê toa.

Các thuốc chống lọan thần kinh điển và AAP đều góp phần làm tăng cân. Kết qu�?một nghiên cứu của Allison & Casey cho thấy bệnh nhân tăng cân trung bình sau 10 tuần l�?dùng thuốc với liều chuẩn như sau:

Clozapine : 4.45 Kg
Olanzapine: 4.15 Kg
Sertindole: 2.92Kg
Risperidone: 2.10Kg
Ziprasidone: 0.04Kg
Quetiapine: gần giống như risperidone. Với olanzapine liều 15mg / ngày có th�?gây tăng 10 Kg trong năm đầu điều tr�?

Tăng cân hình như ph�?thuộc liều dùng. Rondanelli & cộng s�?cho biết cân nặng không thay đổi �?người lớn tuổi khi dùng 1.4 mg risperidone hay 4.4mg olanzapine, 75mg quetiapine mỗi ngày trong thời gian 12 tháng.

Marder & cộng s�?khuyên nên theo dõi ch�?s�?cơ th�?(BMI) trước khi bắt đầu dùng thuốc hoặc mỗi 6 tháng đầu, sau đó hàng quý nếu cân nặng bệnh nhân ổn định, nếu tăng cân theo dõi nhiều hơn và nên b�?sung đo vòng eo. Nếu cân nặng và BMI tăng s�?giúp bác sĩ điều tr�?can thiệp như ch�?dẫn ch�?đ�?ăn uống cho c�?bệnh nhân và người chăm sóc, tập luyện cá nhân, dùng thuốc giảm cân và hoặc đổi thuốc chống lọan thần ít gây tăng cân.

2/. Tiểu đường

Tần suất tiểu đường týp II �?bệnh nhân TTPL cao gấp 2 lần so với dân s�?chung, t�?thập k�?trước đã có nhiều báo cáo các trường hợp tiểu đường. Các nghiên cứu hồi cứu và dịch t�?cho thấy một s�?AAP có th�?làm tăng nguy cơ tiểu đường hơn các thuốc chống lọan thần kinh điển. Đa s�?các nghiên cứu ch�?ra rằng các thuốc gây tăng cân như clozapine, olanzapine cũng tăng nguy cơ tiểu đường so với không điều tr�?hoặc dùng các thuốc chống lọan thần ít gây tăng cân.  Tuy nhiên các nghiên cứu trên còn ít và  đ�?tin cậy chưa rõ, không chắc chắn, không đặc trưng đối với người tiểu đường.

Chắc chắn t�?các nghiên cứu ca lâm sàng cho thấy tiểu đường týp II và tiểu đường nhiễm acid acetone (ketoacidosis) xảy ra nhiều hơn khi dùng clozapine và olanzapine, ít hơn khi dùng quetiapine và risperidone. Một nghiên cứu mới cho kết qu�?6.9 % bệnh nhân dùng AAP b�?tiểu đường týp II sau thời gian một năm tr�?liệu và nguy cơ cao hơn đối với olanzapine, trong khi quetiapine và risperidone không có nguy cơ này so với haloperidole.

Cơ ch�?các rối lọan chuyển hóa glucose của các thuốc chống lọan thần còn chưa rõ, các nghiên cứu thường bối rối bởi s�?đồng thời của tăng cân và rối lọan lipide máu và đó là yếu t�?nguy cơ tiểu đường. Béo ph�?bụng, đặc biệt là các nội tạng có th�?làm tăng kháng insuline và góp phần tăng đường huyết và tiểu đường �?c�?người khỏe mạnh và bệnh nhân TTPL.

Tiểu đường xảy ra không luôn luôn đi kèm tăng cân, việc theo dõi cân nặng có th�?không đ�?đ�?sàng lọc nguy cơ tiểu đường. Các phương pháp có th�?đánh giá hiệu qu�?điều tr�?đối với glucose và chuyển hóa insuline bao gồm sắp xếp đ�?nhạy cảm, tin cậy thấp nhất tới cao nhất như nghiên cứu ngẫu nhiên glucose, glycated haemglobine (HbA 1c), định lượng glucose nhanh trong huyết tương, ly giải kháng insuline trong máu (HOMA-IR), kiểm sóat glucose post-prandial, test dung nạp glucose (OGTT) và dung nạp glucose tĩnh mạch (IVGTT), test kiểm sóat hyperinsulinaemic- euglycaemic. Trong một nghiên cứu mới trên súc vật, olanzapine và clozapine làm giảm cấp tính đ�?nhạy cảm của insuline trong khi ziprasidone và risperidone thì không. Tương t�? ch�?s�?phản ứng nhanh insulin và ch�?s�?kháng insuline cao hơn trong giai đọan đầu dùng clozapine và olanzapine so  với risperidone và sulpiride.

Các hướng dẫn đồng thuận đã được công b�?dựa vào s�?khác nhau của các nguy cơ tiểu đường giữa các yếu t�?và các phương pháp test theo dõi đặc biệt trên. Tuy nhiên mới đây một nghiên cứu cho biết t�?l�?sàng lọc các tác dụng chuyển hóa ngọai ý của AAP còn thấp. Các bác sĩ chuyên khoa tâm thần có t�?l�?sàng lọc thấp nhất, đặc biệt �?bệnh nhân không phải TTPL và vì những bệnh nhân này được dùng AAP liều thấp.

3/. Tăng lipide máu

Lượng lipide trong huyết thanh có th�?b�?ảnh hưởng bởi nhiều yếu t�?như di truyền, ch�?đ�?ăn, cân nặng và các yếu t�?ngọai sinh như rượu và dược phẩm. Hình như có mối liên kết giữa các ch�?phẩm AAP dibenzodiazepine ( như clozapine, olanzapine, quetipine) và lượng trigliceride huyết tương cao; đối với  AAP non-dibenzodiazepine như risperidone và ziprasidone thì thấp hơn. Một nghiên cứu khác �?bệnh nhân TTPL điều tr�?giai đọan đầu phát hiện ra clozapine và olanzapine, (không có risperidone) phối hợp với nhau làm tăng cholesterol và trigliceride. Tương t�? s�?gia tăng này cũng được báo cáo trong 4 tuần đầu điều tr�?olanzapine và clozapine mà không có �?bệnh nhân dùng amisulpride và ziprasidone. Trong nghiên cứu hiệu qu�?can thiệp th�?(Clinical Antipsychotic Trials of Intervention Effectiveness CATIE) cho biết olanzapine có nhiều tác dụng ngọai ý rõ nét trong chuyển hoá lipide trong khi ziprasidone cải thiện các chuyển hóa này.

4/. Khỏang QTc dãn rộng

Khỏang QTc dãn rộng có th�?kèm theo xoắn đỉnh, lọan nhịp thất và có th�?là nguyên nhân ngất xỉu và có th�?tiến triển tới rung thất và chết đột ngột. Khỏang QTc trung bình �?ngươi khỏe chừng 400msec. T�?500msec hoặc cao hơn xem như một yếu t�?nguy cơ xoắn đỉnh đáng k�? Trong nghiên cứu CATIE, không có tác động dãn rộng khỏang QTc khác nhau khi dùng olanzapine, risperidone, quetiapine và ziprasidone.

Một nghiên cứu chuyên v�?khỏang QTc và các thuốc chống lọan thần , trong thời gian th�?nghiệm với 2 AAP (sertindole và ziprasidone), với liều điều tr�? sertindole làm tăng QTc 22msec và s�?tăng này ph�?thuộc liều lượng. Khẳng định này cho thấy sertindole gây tăng nguy cơ lọan nhịp và không lọai b�?t�?vong do lọai thuốc này. Mặt khác Wilton & cộng s�?nghiên cứu so sánh t�?l�?t�?vong và lọan nhịp tim �?bệnh nhân dùng sertindole với risperidone và olanzapine cho thấy không có  khác biệt có ý nghĩa thống kê v�?t�?l�?t�?vong nhưng có 6 trường hợp khỏang QTc dãn rộng trong nhóm dùng sertindole, t�?l�?nguy cơ 1.3 %. Hai kết qu�?trên tương t�?báo cáo th�?nghiệm lâm sàng sertindole cho biết nguy cơ cao hơn so với olanzapine và risperidone.

Ngay t�?đầu, th�?nghiệm lâm sàng ziprasidone làm tăng khỏang QTc t�?6 �?10 msec. Cơ quan FDA Hoa k�?cho rằng s�?dãn rộng này có th�?cao hơn với nồng đ�?tập trung tối đa của ziprasidone trong huyết tương hoặc do dùng ziprsidone với một lọai thuốc khác gây ức ch�?chuyển hóa. Mối quan tâm này dẫn đến  một nghiên cứu do Plizer thực hiện theo yêu cầu của FDA, các lọai thuốc chống lọan thần được ch�?định kết hợp với một lọai thuốc ức ch�?chuyển hóa. Kết qu�?khỏang QTc tăng trung bình như sau: với ziprasidone 20.3 msec, olanzapine 11.6 msec, quetiapine 14.5 msec, thioridazine 35.6 msec và haloperidol 4.7 msec. Khoảng QTc không b�?ảnh hưởng đáng k�?bởi thuốc ức ch�?chuyển hóa. Do không tăng nguy cơ dãn rộng khỏang QTc và lọan nhịp tim nên ziprasidone có th�?được kê toa không cần theo dõi ECG thường xuyên. Tuy nhiên khi dùng ziprasidone nên ECG ngay lúc bắt đầu đ�?theo dõi các yếu t�?nguy cơ như bệnh tim mạch, tiền căn ngất xỉu, gia đình có người t�?vong trước 40 tuổi ( đặc biệt nếu c�?cha m�?chết đột ngột) hoặc có hội chứng QTc kéo dài bẩm sinh. Tiếp theo là phải ch�?định ECG nếu bệnh nhân có triệu chứng kết hợp làm khỏang QTc dãn rộng như ngất xỉu.

5/. Viêm cơ tim

Báo cáo nghiên cứu ca lâm sàng cho thấy clozapine làm tăng nguy cơ viêm cơ tim và đã có gần 100 trường hợp được công b�? 80 % trường hợp xảy ra trong thời gian 6 tháng đầu dùng clozapine, t�?l�?t�?vong gần 40%. Có th�?nghi ng�?viêm cơ tim khi dùng clozapine khi bệnh nhân không giải thích được tình trạng mệt mỏi, khó th�? nhịp tim nhanh, sốt, đau ngực, hồi hộp và các dấu hiệu khác hoặc các triệu chứng suy tim, hoặc ECG có ST bất thường hoặc sóng T đảo ngược.

Mới đây một nghiên cứu gợi ý rằng nguy cơ viêm cơ tim nặng tiềm tàng hoặc bệnh lý cơ tim khi dùng clozapine thấp hơn ( t�?0.015% đến 0.188% ). Chúng tôi không giới thiệu theo dõi viêm cơ tim thường xuyên, tuy nhiên chúng tôi đ�?ngh�?các bác sĩ dùng clozapine phải cảnh giác triệu chứng viêm cơ tim, nếu phát hiện viêm cơ tim phải ngưng dùng clozapine và phải được nhanh chóng đánh giá và chăm sóc chuyên khoa.

6/. Các tác dụng ph�?v�?tính dục

Họat động tình dục rất phức tạp và b�?ảnh hưởng bởi nhiều yếu t�?như bệnh TTPL, thuốc chống lọan thần, các rối lọan tâm thần kèm theo như trầm cảm, rối lọan khí sắc, s�?dụng chất gây nghiện, thuốc lá cũng như s�?cô lập xã hội, các rối lọan trong quan h�?với mọi người và các khó khăn với bạn đời,…Nhiều nghiên cứu cho biết bệnh nhân TTPL thường b�?rối lọan họat động tình dục nhiều hơn bệnh nhân rối lọan cảm xúc và bệnh nhân TTPL không điều tr�?ít b�?rối lọan tính dục hơn so với bệnh nhân có điều tr�?thuốc chống lọan thần. Các thuốc chống lọan thần gây rối lọan họat động tình dục do tác động trên á1 và á2 adrenergic, H1 histamine và trên các th�?th�?dopaminergic, đặc biệt th�?th�?phong b�?D2 �?t�?bào sinh sữa tuyến yên dẫn đến tình trạng tăng tiết prolactin.

Tình trạng gia tăng prolactin ít liên quan với AAP ngọai tr�?risperidone gây tăng tiết prolactin tương t�?như khi dùng thuốc chống lọan thần kinh điển. Kleinberg & cộng s�?cho biết mức đ�?tăng tiết prlactin �?bệnh nhân dùng t�?2 �?16 mg / ngày risperidone tương đương với bệnh nhân dùng 20 mg haloperidol / ngày, trong khi đó �?bệnh nhân dùng 1 �?16 mg risperidone / ngày nguy cơ này cao hơn so với bệnh nhân dùng 10 mg haloperidol / ngày. Các nghiên cứu khác �?bệnh nhân dùng AAP cho kết quả�?nguy cơ tăng tiết prolactin thóang qua và có khuynh hướng tr�?lại bình thường sau một thời gian ngắn.

Khi hiện tượng gia tăng tiết sữa xảy ra kèm theo rối lọan họat động tình dục nên xem xét đổi lọai thuốc kiềm ch�?tăng tiết prolactin.

7/. Tác dụng ph�?ngọai tháp

Ngòai cảm giác khó chịu trong người, tác dụng ph�?ngọai tháp của các thuốc chống lọan thần thường làm tăng thêm ý nghĩ b�?bệnh tâm thần là nhục nhã của người bệnh TTPL. Một s�?bệnh nhân có th�?có một s�?dấu hiệu vận động bất thường trước khi dùng thuốc, tuy nhiên trong đa s�?các trường hợp xuất hiện triệu chứng ngọai tháp đều do s�?dụng thuốc chống lọan thần.

Các phân tích tổng hợp ch�?ra rằng khi s�?dụng AAP với liều lượng khuyến cáo thì các triệu chứng ngọai tháp ít hơn so với các thuốc chống lọan thần kinh điển ( dù kh�?năng xảy ra tác dụng ph�?�?lọai này cao ). Một s�?AAP như risperidone, olanzapine có liều đáp ứng gây ngọai tháp trong khi một s�?khác như clozapine, quetiapine không rõ.

Các s�?liệu cơ bản cho thấy  lọan vận động muộn xảy ra ít hơn một cách rõ rệt khi dùng clozapine, risperidone, olanzapine và quetiapine so với các thuốc chống lọan thần kinh điển. Với ziprasidone và aripiprazole tuy còn ít báo cáo tin cậy nhưng có v�?ít nguy cơ xảy ra lọan vận động muộn.

Chúng tôi khuyến cáo bệnh nhân có nguy cơ b�?tác dụng ph�?ngọai tháp cao ( người cao tuổi đã b�?lọan trương lực cơ phản ứng, có biệu hiện run giật parkinson và hoặc đứng ngồi không yên ) dùng AAP nên khám kiểm tra mỗi 6 tháng.

8/. Đục thủy tinh th�?/strong>