Các loại thuốc CTC trên hầu hết đang được lưu hành chính thức hoặc không chính thức (hàng xách tay) được các bác sĩ chuyên khoa tâm thần s�?dụng khá nhiều (k�?c�?các bác sĩ không chuyên khoa ?!).

Ý kiến đa s�?cho rằng dù các loại thuốc có cơ ch�?tác dụng khác nhau, chúng đều có hiệu qu�?tương đối giống nhau. S�?giống nhau này được nhấn mạnh trong các hướng dẫn thực hành lâm sàng và, một cách d�?hiểu, cho phép giới hạn việc s�?dụng các loại đắt tiền. Do đó, hầu hết các bác sĩ chuyên khoa tâm thần chọn kê toa các loại thuốc CTC không dựa trên hiệu qu�?mà dựa trên tiền thanh toán bảo hiểm, tác dụng ph�?của thuốc, hoặc trên các đặc điểm lâm sàng (như trầm uất, triệu chứng không điển hình, các biểu hiện lo âu) vốn có th�?dẫn tới s�?khác nhau trong hiệu qu�?của thuốc.

Vấn đ�?các thuốc CTC tác động “tốt mức đ�?nào�?trong quá trình uống thuốc mới có th�?được tr�?lời theo đ�?hiệu qu�?nghiên cứu và đ�?hiệu qu�?thực t�? Một th�?nghiệm đ�?hiệu qu�?nghiên cứu s�?đặt câu hỏi: thuốc này có hoạt động tốt trong điều kiện lý tưởng hay không? Các th�?nghiệm như vậy thường ngắn (t�?6 đến 8 tuần) và các biện pháp can thiệp có tính ph�?biến và ít linh hoạt, nhưng chúng là nền tảng cho FDA khi đánh giá thuốc.

Đ�?hiệu qu�?thực t�?là s�?thành công hay thất bại của thuốc trong môi trường thực t�? Một th�?nghiệm đ�?hiệu qu�?thực t�?s�?đặt câu hỏi: loại thuốc CTC này có tác dụng trong điều kiện thông thường hay không? Các th�?nghiệm đ�?hiệu qu�?thực t�?được tiến hành trên s�?người tham gia đồng nhất, thường có bệnh tâm thần khác kèm theo, nghiện hoặc các chẩn đoán tâm thần khác, và các chuyên gia y t�?thường được phép cho người bệnh s�?dụng đồng thời các loại thuốc này. Do vậy, th�?nghiệm hiệu qu�?lâm sàng có khuynh hướng ph�?biến hơn, hay có giá tr�?hơn đối với những người bệnh (trầm cảm) thật s�?

Th�?nghiệm đ�?hiệu qu�?thực t�?giúp bác sĩ điều tr�?và các nhà quản lý lựa chọn kê toa loại thuốc CTC nào tác dụng tốt nhất với thực trạng của bệnh nhân. Nhưng ngạc nhiên là, dù trải qua hàng thập k�?s�?dụng các thuốc CTC, vẫn còn thiếu vắng thông tin v�?hiệu qu�?lâm sàng của thuốc, trong khi chi phí điều tr�?tiếp tục tăng cao. Do đó các nghiên cứu so sánh hiệu qu�?lâm sàng đang càng được quan tâm, trong đó các phương pháp điều tr�?được so sánh dưới điều kiện thực t�? và chi phí cũng như tác dụng ph�?được tính toán cùng với kết qu�?điều tr�?

Trong thực t�? có th�?nói việc chọn loại thuốc CTC nhóm nào, trước hết theo cơ ch�?tác dụng nào, ít nhất cũng hợp lý với các triệu chứng trầm cảm của người bệnh, hay phải lường trước nguy cơ tương tác với những thuốc mà người bệnh đang điều tr�?đồng thời một căn bệnh khác ( như bệnh đái tháo đường, bệnh lý tim mạch cao huyết áp hay thiếu máu cơ tim, v.v�? đòi hỏi bác sĩ phải “thuộc bài�?và có kinh nghiệm thực hành lâm sàng. Tiếp theo, có phần phức tạp hơn, là tùy thuộc vào lời khai triệu chứng thường thiếu khách quan của bệnh nhân. Mặt khác, các triệu chứng trầm cảm, triệu chứng lo âu ám ảnh, mất ng�?đều có đặc trưng riêng, cùng với k�?năng và cơ ch�?phòng v�?trong giao tiếp mà không phải người bệnh nào cũng hiểu cặn k�?(k�?c�?bác sĩ ?) nên việc lựa chọn thuốc CTC nào tr�?nên khó khăn hơn. Đây cũng là lý do bệnh nhân được dùng kết hợp thuốc CTC, hoặc c�?thuốc chống loạn thần th�?h�?mới quá sớm t�?các bác sĩ không chuyên khoa, vừa ít hiệu qu�?vừa nhiều nguy cơ tác dụng ph�?không mong muốn, và vừa �?tốn tiền.

Hoạt động tâm thần của con người rất phức tạp và khác nhau �?từng đối tượng trong bối cảnh văn hóa, niềm tin khác nhau, và do đó hoạt động cảm xúc khác nhau cũng là một trong các yếu t�?quan trọng góp phần vào hiệu qu�?của loại thuốc CTC mà bác sĩ lựa chọn s�?dụng.

Tham khảo: Steve Balt, MD, MS. Assessing and Enhancing the Effectiveness of Antidepressants. Psychiatry Times. Column | June 13, 2014 |

The post CHỌN THUỐC CHỐNG TRẦM CẢM NÀO HIỆU QU�?HƠN CHO TỪNG NGƯỜI BỆNH appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.