Trầm cảm, mất ng�?và mệt mỏi, kiệt sức có th�?là yếu t�?nguy cơ của các cơn ác mộng.

Nils Sandman, Trưởng Nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Khoa học thần kinh Nhận thức, Center for Cognitive Neuroscience Trường ĐH Turku Phần Lan, tiến hành nghiên cứu v�?s�?kết nối giữa hạnh phúc và ác mộng đã cho kết qu�?trên. Tuy nhiên các tác gi�?không xác nhận trầm cảm, mất ng�?và mệt mỏi là nguyên nhân của các cơn ác mộng.

Nghiên cứu này tiến hành trên 14,000 người tuổi t�?25 đến 74, kéo dài t�?2007 đến 2012. Trong đó 53% là n�? 45% người cho biết đã gặp ác mộng khi ng�?trong thời gian 30 ngày trước, trong khi hơn 50% người hoàn toàn không gặp. 4% người thường xuyên gặp ác mộng trong tháng, trong s�?này 5% là n�?và 3% là nam. 28% bệnh nhân trầm cảm nặng thường xuyên gặp ác mộng và 17% s�?người này thường xuyên mất ng�?

Phân tích k�?lưỡng hơn, các nhà nghiên cứu kết luận mất ng�? mệt mỏi và triệu chứng trầm cảm hay “biểu hiện tiêu cực v�?bản thân�?độc lập với các nguyên nhân gây ra cơn ác mộng. Đây là chứng c�?chắc chắn nhất trong mối liên quan giữa ác mộng và trầm cảm, và cũng được nhận định rõ ràng trong nhiều nghiên cứu khác v�?ác mộng và s�?hài lòng trong cuộc sống cũng như sức khỏe.

Nghiên cứu này đăng trên Tạp chí Giấc ng�? tháng 4/2015.

Theo DSM-IV-TR, có nhiều chẩn đoán trong rối loạn giấc ng�?như mất ng�?nguyên phát, ng�?nhiều nguyên phát, ng�?rũ, mất ng�?do thay đổi nhịp sinh học, ác mộng, hoảng s�?trong giấc ng�? miên hành, rung giật nhãn cầu khi ng�? liệt khi ng�?�?/p>

Theo DSM-5, các rối loạn giấc ng�?được gọi theo tên mới là Rối loạn Nhịp Ng�?– Thức (Sleep �?Wake Disorders), trong đó mất ng�?đồng diễn (comorbidity) bệnh tâm thần hay không, ng�?nhiều với bệnh tâm thần hay bệnh lý nội khoa khác, bệnh ng�?rũ. Các rối loạn giấc ng�?liên quan nhịp th�?khá nhiều và phức tạp. Sau cùng là các rối loạn giấc ng�?đặc biệt (Parasomnias) như mất ng�?Non-Rapid Eye Movement Sleep Arousal Disorders (NREMSAD), miên hành, ác mộng, rung giật nhãn cầu khi ng�? hội chứng chân không yên khi ng�? và một s�?chẩn đoán không đặc hiệu khác.

Trong thực t�?thăm khám, hầu hết các chẩn đoán trên thường gặp dù t�?l�?nhiều ít khác nhau. Cần c�?gắng chẩn đoán đúng dựa trên các triệu chứng khai báo một cách khách quan cũng như một s�?kết qu�?cận lâm sàng đ�?t�?đó có chỉ�?định thuốc hợp lý và hiệu qu�?

Tuy nhiên có th�?nói, nhiều bệnh nhân n�?được chẩn đoán trầm cảm (buồn chán mất ng�?mệt mỏi, đau đầu và nhiều triệu chứng khác), những người không buồn chán nhưng mất ng�?và mệt mỏi, cảm giác đuối sức thường khai có thêm nhiều giấc mơ v�?sáng, ng�?mà như không ng�?… Ngược lại, một s�?người khai thường s�?hãi hoảng loạn trong giấc mơ và khi thức giấc rất mệt mỏi mà không nh�?lại điều gì đã xảy ra. Đây có th�?là các cơn ác mộng liên quan đến trầm cảm mà không phải là nguyên nhân dẫn đến trầm cảm như các nhà nghiên cứu nhận định. Ác mộng gặp �?n�?nhiều hơn nam.

Theo nhiều tác gi�? giấc ng�?là thời gian đầu óc chúng ta ngh�?ngơi nhưng vẫn x�?lý thông tin thu nhận trước đó. Và như vậy, cùng với s�?liên kết các vùng chức năng não b�? những thông tin “quá ngưỡng�?có th�?s�?chập chờn làm chúng ta mộng m�? thậm chí s�?hãi vào cuối giấc ng�? Hoạt động của não b�?với s�?liên kết các vùng chức năng đang được các nhà nghiên cứu quan tâm mạnh m�?vì nó có th�?liên quan nhiều đến hành vi của con người.

Giấc ng�?của chúng ta rất phức tạp, ph�?thuộc và tác động bởi nhiều yếu t�? các giai đoạn của giấc ng�?phản ảnh tình trạng hoạt động của não và tương quan với tình trạng hoạt động sinh lý �?các lứa tuổi khác nhau. Tr�?liệu đ�?mang lại giấc ng�?do đó cũng khá phức tạp, nhóm thuốc benzodiazepines “c�?điển�?gây giãn cơ, chống co giật và giải lo âu, có đặc trưng bởi  s�?dung nạp, thói quen và có th�?suy giảm trí nh�? Các thuốc không nonbenzodiazepines có tác dụng chọn lọc hơn (tất nhiên có cơ ch�?tác dụng khác). Các thuốc chống trầm cảm dạng êm dịu và một s�?thuốc chống loạn thần cũng được dùng trong điều tr�?mất ng�? Ngoài ra còn có các thuốc kháng histamine, thuốc đồng vận melatonine cũng được dùng.

Đ�?điều tr�?mất ng�? trước hết cần đánh giá giấc ng�?trong “tập hợp�?các triệu chứng tâm thần với mục đích chẩn đoán ra bệnh chính, trong đó mất ng�?là một trong các triệu chứng của căn bệnh đó hoặc bệnh v�?giấc ng�? Đặc biệt, cần đánh giá mất ng�?theo 4 bước và nhận định bệnh nhân có các rối loạn giấc ng�?khác hay không đ�?chọn lựa thuốc thích hợp ít tương tác và ít đ�?lại hậu qu�?không mong muốn.

Tham khảo:
1. Robert Preidt. Depression, Insomnia, Fatigue Are the Stuff of Nightmares. American Academy of Sleep Medicine, news release, April 2, 2015. HealthDay.
2. Robert E. Hales MD MBA. Stuart C. Yudofsky MD. Laura Weiss Robert MD MA. Textbook of Psychiatry. The American Psychiatric Publishing. Sixth Edition. 2015.Pag 614-37.
3. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. DSM-5 TM  . Fith Edition. 2013. Pag 404-07.

The post Ác Mộng Và Trầm Cảm appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.