I. GIỚI THIỆU PHẠM VI ỨNG DỤNG LÂM SÀNG:
Máy Doppler sọ não của hãng Nicolet. Nicolet/ EME là hãng sản xuất hàng đầu thế giới về TCD, và là hãng đưa ra sản phẩm TCD đầu tiên trên thế giới.
TCD ứng dụng trong nhiều trường hợp giúp việc chẩn đoán lâm sàng và điều trị tốt hơn. TCD có thể xử dụng được nhiều lần để phối hợp hoặc thay thế các phương pháp đắt tiền như cộng hưởng từ, chụp mạch cộng hưởng từ … trong giai đoạn đầu của các bệnh sọ não, cụ thể như sau:
1) Nghiên cứu huyết động học của não.
2) Phát hiện và theo dõi tình trạng co thắt mạch do chảy máu dưới nhện (subrachnoid hemorrhage).
3) Phát hiện các hẹp động mạch nội sọ với nhiều mức độ hẹp khác nhau.
4) Phát hiện các dị dạng động tĩnh mạch não.
5) Đánh giá tình trạng bàng hệ của hệ mạch não.
6) Xác định chết não.
7) Theo dõi và định ra hướng, tốc độ của dòng máu.
8) Nghiên cứu sự liên quan của CO2 với tốc độ dòng máu.
9) Nghiên cứu giữa sự thay đổi tốc độ dòng máu và áp lực nội sọ.
10) Nghiên cứu sự liên quan giữa tốc độ dòng máu và bệnh đau nửa đầu (Migrain).
11) Ngoài ra còn một số ứng dụng khác trong gây mê và trong phẫu thuật nội sọ.
II. CÁC VỊ TRÍ ĐẶT ĐẦU DÒ VÀ THĂM DÒ TỐC ĐỘ DÒNG CHẢY CỦA CÁC MẠCH MÁU TRONG SỌ VÀ HỆ THỐNG MẠCH CẢNH:
Máy có nhiều loại đầu dò nhưng xử dụng chủ yếu 2 loại đầu dò:
– Đầu dò cho các mạch máu nội sọ: xử dụng loại 2 MHz.
– Đầu dò cho các mạch máu nông (mạch cảnh ở ngoài hộp sọ) xử dụng loại 4 MHz.
– Ngoài ra còn các loại đầu dò xử dụng cho các mạch máu ở bụng, tay, chân.
Các vị trí đặt đầu dò:
– Với các mạch máu trong sọ: chúng ta xử dụng 3 vị trí (3 cửa sổ):
a) Vùng thái dương.
b) Vùng hố chẩm.
c) Ngay trên mi mắt.
– Với các mạch máu ngoài sọ (động mạch cảnh chung, cảnh ngoài, đoạn ngoài sọ của động mạch cảnh trong): cửa sổ vào ở ngay hố thượng đòn (trong hoặc ngoài cơ ức đòn chủm).
III. MỘT SỐ HÌNH ẢNH BÌNH THƯỜNG VÀ BỆNH LÝ:
Qua siêu âm xuyên sọ (TCD) chúng ta có thể phát hiện các mức độ thay đổi tốc độ tuần hoàn máu ở các mạch máu từ ngoài hộp sọ ( động mạch cảnh trong, động mạch cảnh ngoài, động mạch đốt sống, …) và quan trọng hơn là các động mạch trong hộp sọ, cung cấp máu trực tiếp nuôi dưỡng các tế bào não ở mọi vùng (gồm động mạch não trước, động mạch não giữa, động mạch não sau, …)
IV. HOẠT ĐỘNG CỦA KHOA CẬN LÂM SÀNG:
– Máy siêu âm xuyên sọ được đặt tại một phòng của khoa, được bảo quản ở nhiệt độ từ 20-30oC, làm việc với dòng điện ổn định qua một ổn áp tự động.
– Vì phải rà soát tất cả các mạch máu ở trong và ngoài hộp sọ nên thời gian thực hiện trên một bệnh nhân phải mất ít nhất là 30 phút (trên những bệnh nhân dễ dàng phát hiện ra cửa sổ để vào các mạch máu nội sọ), và có thể 1h hoặc hơn nữa (đối với những trường hợp khó). Vì vậy mỗi ngày chỉ có thể thực hiện được 5-7 trường hợp.
– Hiện tại có rất nhiều bệnh nhân của thành phố và các tỉnh gởi đến khám nên phải chờ đợi lâu, vì vậy Khoa Cân Lâm Sàng xin đề nghị các bệnh nhân đến khám liên hệ trước với khoa để xếp lịch khám trước. Đặc biệt các bệnh nhân có thể liên hệ với khoa bằng số điện thoại: (08)9234675(số tổng đài Bệnh Viện Tâm Thần), sau đó xin số 21 (Khoa Cận Lâm Sàng).