Điện não đồ (ElectroEncephaloGram – EEG) là một test đo lường hoạt động điện của não bộ.
Các tế bào thần kinh não tiếp xúc với nhau thông qua các hoạt động điện gọi là xung động.
Điện não đồ dùng để chẩn đoán cơn co giật ( động kinh ) và cũng có thể dùng đề chẩn đoán hoặc theo dõi một số tình trạng bệnh lý sau:• Các thay đổi hóa học bất thường của cơ thể gây tác động lên não
• Bệnh lý của não: ví dụ bệnh sa sút trí tuệ Alzheimer
• Tình trạng lú lẫn
• Tình trạng các chấn thương đầu
• Tình trạng các khối u trong nãoĐiện não đồ còn được dùng:
• Đáng giá các rối loạn giấc ngủ
• Nghiên cứu các giai đoạn vô thức
• Theo dõi não trong thời gian phẫu thuật
Điện não đồ còn cho thấy tình trạng não không hoạt động như trong trường hợp hôn mê sâu hoặc dùng làm chứng cứ chết não.
Điện não đồ không dùng đo lường trí tuệ.
Kết quả điện não bất thường có thề liên quan:
• Dòng máu chảy bất thường (trong trường hợp xuất huyết não)
• Có cấu trúc bất thường trong não (trường hợp u não)
• Mô não bị chết do tắc dòng máu (trường hợp nhồi máu não)
• Tổn thương đầu
• Đau nửa đầu (trong một số trường hợp)
• Cơn co giật (cơn giật hoặc cơn co giật động kinh)
• Rối loạn giấc ngủ (trường hợp ngủ rũ)
• Sưng phồng (trường hợp viêm màng não)
Chú ý: điện não bình thường không có nghĩa là không có cơn co giật. quá trình ghi điện não rất an toàn, tuy nhiên trường hợp ánh sáng chớp nhấp nháy hoặc thở nhanh có thể kích hoạt cơn co giật
Thực tế
Hầu hết các Khoa Tâm Thần hoặc Bv Tâm thần đều, chưa kể các Khoa Thần Kinh tại các bệnh viện đa khoa công lập và dân lập cũng như một số trung tâm chẩn đoán, kể cả phòng mạch tư đề trang bị máy đo điện não. Đồng thời, qua các phương tiện thông tin, hầu hết người bệnh cho rằng ghi điện não có thể “biết” được bệnh thần kinh (ví dụ đau đầu), bệnh tân thần (ví dụ mất ngủ nói năng bất thường) của mình, “biết” được vì sao trẻ em học kém (!), v.v… do đó yêu cầu bác sĩ cho ghi điện não. Tuy nhiên, nhu cầu này chỉ phù hợp khi bác sĩ chuyên khoa khám ra chỉ định đo EEG.
Để có được kết quả EEG bổ sung cho chẩn đáon lâm sàng, bác sĩ và kỹ thuật viên phải có các kỹ năng sau:
• Thực hiện đúng quy trình kỹ thuật thực hiện EEG
• Đọc EEG
• Phân tích EEG
• Kết hợp và biết đánh giá đúng triệu chứng lâm sàng
Nếu chúng ta thiếu một trong các kỹ năng trên thì có thể kết quả EEG sẽ sai lệch, hoặc chỉ là chung chung, hoặc bị hiểu sai và rất dễ bị lạm dụng dẫn đến tăng chi phí điều trị không cần thiết cho người bệnh.
EEG rất cần thiết trong chuyên khoa nội thần kinh và chuyên khoa tâm thần, do đó các khóa huấn luyện dài ngày, chuyên sâu là rất cần thiết. hiện tại một hãng dược lớn có nhã ý cấp học bổng đào tạo (chỉ riêng lĩnh vực động kinh) trong thời gian 2 năm, nhưng chưa ứng viên nào đáp ưng được tiêu chuẩn “đầu vào” (!).
Thêm một chỉ định đo điện não
Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỷ (Food and Drug Administration = FDA) vừa chấp thuận sử dụng kết quả test điện não để hỗ trợ chẩn đoán rối loạn tăng động (Attention – Deficit/ Hyperactivity Disorder = ADHD) ở trẻ em và thanh thiếu niên từ 6- 17 tuổi. Đây là một kỹ thuật không xâm lấn, dựa trên nền tảng ghi hoạt độngđiện của tế bào não, xử lý tỷ lệ sóng theta và sóng beta trong thời gian từ 15 – 20 phút. Kỹ thuật này có tên là hệ thống hỗ trợ đánh giá cơ bản điện não thần kinh tâm thần [Neuropsychiatric EEG – Based Assessment Aid (NEBA) System].
Kết hợp với biểu hiện lâm sàng và lượng giá tâm lý chuyên biệt, hệ thống NEBA có thể giúp khẳng định chẩn đoán ADHD hoặc giúp chỉ định các lượng giá chuyên biệt hơn đối với căn bệnh này hoặc đối với các trường hợp bệnh lý khác có triệu chứng tương tự ADHD.
Ứng dụng hệ thống NEBA khi có các triệu chứng lâm sàng khác có thể giúp bác sĩ chuyên khoa nhận định một cách xác đáng hơn nếu ADHD là nguyên nhân gây ra rối loạn hành vi.
Kết quả của một nghiên cứu tiến hành hệ thống NEBA trên 275 trẻ em được chẩn đoán đúng tiêu chuẩn ADHD cho thấy việc bổ sung test điện não trong đánh giá lâm sàng đã giúp bác sĩ chẩn đoán điều trị chẩn đoán ADHD đúng hơn so với chỉ tiêu đánh giá triệu chứng lâm sàng.
Kỹ thuật hệ thống NEBA được NEBA Augusta, Georgia nghiên cứu thực hành.
