John Whyte, MD, MPH

Người dịch: BS Nguyễn Thị Hồng Nhung

www.medscape.com 24/05/2021

Bảo mật giữa bác sĩ – bệnh nhân là trụ cột đáng được trông đợi trong hệ thống chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, nó lại không dành cho bác sĩ và các nhân viên y tế. Nhiều hội đồng y khoa tại các tiểu bang yêu cầu bác sĩ phải trả lời những câu hỏi đào sâu vào các vấn đề sức khỏe tâm thần trong quá khứ, khiến họ có tâm lý bất an và sợ bị mất việc. Gần đây, giám đốc y khoa của WebMD, Ths.BS y tế công cộng John Whyte đã có cuộc nói chuyện với giám đốc điều hành Hiệp hội y tế Virginia, Melina Davis về những bước tiến mà tiểu bang của cô đang thực hiện để đảm bảo có được sự hỗ trợ đầy đủ và bảo mật về vấn đề sức khỏe tâm thần cho những người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Xin cô cho chúng tôi biết tại sao lại cần phải thảo luận về quyền riêng tư của bác sĩ. Không phải tất cả các bệnh nhân đều có thể mong chờ vào sự bảo mật hay sao?

Đúng vậy, người dân luôn hy vọng giữa họ và người chăm sóc có được sự bảo mật. Nếu người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe phá vỡ sự bảo mật đó, người bệnh có quyền tố cáo và dùng luật pháp để giải quyết.

Tuy nhiên, các bác sĩ và những người làm lâm sàng khác lại không thể trông chờ vào điều đó khi tìm kiếm sự chăm sóc cho những mối lo về sức khỏe hành vi. Chúng ta đều biết mức độ kiệt sức nghề nghiệp và mắc các vấn đề sức khỏe hành vi ở những người làm việc tuyến đầu là rất cao, đặc biệt là các bác sĩ. Hơn nửa số bác sĩ tại Mỹ phải đối mặt với tình trạng kiệt sức nghề nghiệp, dù vậy, hội đồng y khoa (boards of medicine – BOMs) của nhiều tiểu bang vẫn hỏi quá nhiều về các vấn đề sức khỏe tâm thần trước đây.

Điều gì khiến cho những câu hỏi được đặt ra bởi hội đồng y khoa của các tiểu bang có vấn đề?

Hiện nay, có 9 hội đồng y khoa của tiểu bang hỏi những câu ‘anh/chị đã từng…’ khi nhắc đến sức khỏe tâm thần, các câu về sức khỏe tâm thần của hơn 5 năm hoặc yêu cần người nộp đơn phải làm giám định sức khỏe tâm thần. 7 tiểu bang có các câu hỏi có chứa lời lẽ gây hiểu lầm, gay gắt hoặc đối chọi, xâm phạm nhiều vào vấn đề sức khỏe tâm thần mà không liên quan đến tình trạng suy giảm hiện tại. Những câu hỏi này không hề hiệu quả, thậm chí còn khiến các bác sĩ thấy họ không được bảo vệ và có nguy cơ mất việc khi họ cần giải quyết những mối lo cá nhân về tình trạng kiệt sức nghề nghiệp, đồng nghĩa với việc họ sẽ rời đi mà không nhờ đến sự giúp đỡ, cả khi họ thật sự cần đến nó.

Sao cô lại nghĩ việc thay đổi điều này là quan trọng?

Thật khó mà hiểu nổi khi chúng ta không hỗ trợ nhiều dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần hơn cho các bác sĩ và nhân viên y tế, dù rằng họ luôn phải chứng kiến những thảm kịch và cái chết. Chúng ta đã không làm. Để rồi, những nhân viên y tế của chúng ta phải lo rằng mình sẽ mất việc và kế sinh nhai nếu tìm đến sự hỗ trợ cho các vấn đề sức khỏe tâm thần, điều mà ta vẫn khuyến khích người dân nên tìm đến thường xuyên. Sao những nhân viên làm việc ở tuyến đầu lại không thể?

Muốn những nhân viên y tế của chúng ta có cơ hội tìm đến sự giúp đỡ về sức khỏe tâm thần, chúng ta phải cho họ sự an toàn về mặt tâm lý. Lấy ví dụ, hội đồng y khoa của bang Virginia đã cực kỳ nỗ lực để các bác sĩ có được sự an tâm bằng việc chỉ hỏi những câu hỏi về tình trạng tâm thần hiện tại và những suy giảm có thể sẽ ảnh hưởng đến khả năng thực hành y khoa của họ. Nhờ đó, các bác sĩ sẽ có thêm niềm tin với sự giám sát của hội đồng y khoa và cố gắng thành thật hơn khi họ gặp trắc trở. Chúng ta nên bắt đầu áp dụng cách tiếp cận này trên phạm vi toàn quốc để mang đến cho các bác sĩ cơ hội có được sự bảo mật trong điều trị tương tự như họ đã làm với bệnh nhân.

Tại sao bác sĩ và những nhà làm lâm sàng khác không sử dụng chương trình hỗ trợ nhân viên (employee assistance program – EAP) truyền thống do nhà tuyển dụng của họ cung cấp?

Ai cũng biết nhiều bác sĩ, trợ lý y khoa và y tá được cung cấp EAP, nhưng các nghiên cứu chỉ ra rằng các nhân viên y tế hiếm khi dùng đến chúng. Chỉ 6% nhân viên y tế không phải bác sĩ sử dụng EAP mà họ được cung cấp. Con số này thậm chí còn thấp hơn ở cộng đồng các bác sĩ. Tỉ lệ sử dụng EAP của các bác sĩ chỉ chiếm 1-2%

Mặc dù những người sử dụng lao động đang làm điều này với mục đích tốt nhất, các nhân viên y tế lại lo ngại việc họ tham gia chương trình, cũng như thông tin và dữ liệu của họ sẽ bị tiết lộ cho bộ phận nhân sự. Các bác sĩ và trợ lý y khoa lo rằng phía nhân sự sẽ dùng những thông tin đã được thu thập và chia sẻ đó để thuyên chuyển công tác của họ. Điều này đã tạo thành nỗi sợ cho các nhân viên y tế của chúng ta, trong khi họ là người cần sự hỗ trợ nhất.

Sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế ảnh hưởng thế nào đến kết quả của bệnh nhân và hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Mỹ?

Sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế có mối liên hệ rất lớn đến sự an toàn của người bệnh. Kiệt sức nghề nghiệp được chứng minh là làm tăng 200% nguy cơ mắc các sai sót y khoa. Với người bệnh, điều quan trọng là người chăm sóc họ phải được chăm sóc, để họ có thể chăm sóc người bệnh của mình tốt nhất có thể.

Chúng ta cũng biết kiệt sức nghề nghiệp là một áp lực tài chính lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ. Chi phí kinh tế (economic cost) hằng năm liên quan tới doanh số và giảm số giờ khám do kiệt sức nghề nghiệp xấp xỉ 7600 USD cho mỗi bác sĩ được tuyển dụng mỗi năm, trong khoảng từ 4100 đến 10.200 USD

Nếu luật pháp không thay đổi và không có những cách thức hợp pháp để bảo vệ nhân viên y tế, những ai đang chịu đựng sẽ tiếp tục bị cô lập trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ. Điều này không chỉ làm tổn thương những nhân viên y tế của chúng ta mà còn ảnh hưởng đến người bệnh và toàn bộ hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Cô nghĩ liệu có giải pháp nào dành cho các nhân viên y tế để giải quyết rào cản trong việc tìm kiếm sự hỗ trợ về sức khỏe tâm thần?

Để có được một chương trình với những sự bảo vệ như thế này, nói dễ hơn là làm. Đó là một việc rất khó, đặc biệt là với những hội đồng y khoa và nhà tuyển dụng, khi họ đã có quá nhiều việc phải lo toang. Khối thịnh vượng chung Virginia (The Commonwealth of Virginia) và Hiệp hội y khoa Virginia (Medical Society of Virginia – MSV) đã tiến một bước lớn trong việc cung cấp những sự bảo vệ này cho bác sĩ, trợ lý y khoa và nhân viên y tế khác trên toàn tiểu bang. Tại kỳ họp Đại hội đồng Virginia năm 2020, MSV tập trung vào việc thay đổi điều luật, cho phép các bác sĩ tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp để giải quyết tình trạng kiệt sức nghề nghiệp mà không phải sợ những hậu quả không đáng có với giấy phép hành nghề của mình. Thống đốc Virginia đã ký đạo luật vào ngày 8 tháng 3 năm 2020, làm tiền đề cho việc thành lập “SafeHaven” – chương trình chăm sóc sức khỏe dành cho các bác sĩ của MSV. Tại kỳ họp Đại hội đồng năm 2021, SafeHaven đã được mở rộng ra cho cả y tá, dược sĩ, cũng như các sinh viên khối ngành y, dược, y tá và trợ lý y khoa. Virginia là tiểu bang đầu tiên trên cả nước có đạo luật cung cấp nguồn lực như thế để hỗ trợ cho các bác sĩ. Nhưng quan trọng là chương trình này phải được nhân rộng trên toàn quốc.

Ngoài các biện pháp bảo vệ pháp lý được tích hợp trong chương trình SafeHaven, nó còn cung cấp một số phúc lợi hỗ trợ cho các thành viên. Nhờ hợp tác với VITAL WorkLife, SafeHaven cung cấp dịch vụ tư vấn trực tiếp không giới hạn qua điện thoại 24/7; tối đa 6 phiên tư vấn có bảo mật bới một cố vấn, nhà trị liệu hoặc nhân viên xã hội được cấp phép; tối đa 6 phiên khai vấn chéo (peer-coaching) có bảo mật với một bác sĩ hoặc khai vấn điều hành; và sử dụng không giới hạn dịch vụ chăm sóc khách hàng ảo, đa năng, cung cấp các dịch vụ hạng nhất 24/7.

Chương trình này có tạo được sự khác biệt về độ hài lòng khi tìm kiếm hỗ trợ về sức khỏe tâm thần của các nhà lâm sàng?

Trong 6 tháng đầu, tỉ lệ sử dụng SafeHaven là 35%. Đồng nghĩa với việc các nhà lâm sàng đang có được sự hỗ trợ mà họ cần khi họ cần đến nó, và họ không phải sợ thông tin của mình sẽ bị lộ với phía nhà tuyển dụng. Chúng ta, với tư cách là người đại diện cho đất nước, phải có trách nghiệm phải đảm bảo cho những người cung cấp dịch vụ sức khỏe của mình rằng họ có thể tìm được sự hỗ trợ một cách bảo mật, tương tự điều mà bệnh nhân của họ nhận được. Đây là lúc phải đồng lòng đấu tranh cho sự thay đổi dành cho tất cả nhân viên y tế trên khắp Hoa Kỳ.

Nguồn tham khảo: John Whyte, MD, MPH, Mental Health Support for Clinicians: Where’s the Privacy? Medscape, , , May 24, 2021,