Năm 2017, FDA cũng chấp thuận th�?h�?máy NeuroStar Advanced Therapy tiếp theo.

Hãng Neuronetic Inc cho biết NeuroStar Advanced Therapy là một dạng điều tr�?điều chỉnh thần kinh không xâm lấn s�?dụng nhịp sóng t�?kích thích vùng não b�?hoạt động kém trong trầm cảm. Hiện nay, thiết b�?TMS đầu tiên được thiết k�?dùng điều tr�?trầm cảm lưỡng cực kháng thuốc �?người lớn có chẩn đoán rối loạn lưỡng cực I và II.

Rối loạn lưỡng cực tái diễn, thay đổi khí sắc, năng lượng và kh�?năng hoạt động. Tại Hoa K�? Rối loạn Lưỡng cực ảnh hưởng tới 6,5 tới 7 triệu người trưởng thành.

FDA thông qua thiết b�?này mong đợi này nhằm giúp người bệnh và nhân viên y t�?có nhiều cơ hội sắp xếp thời gian hơn nhằm nâng cao hiệu qu�?điều tr�?và tìm ra những khó khăn hay thách thức trong cuộc sống của căn bệnh này.

Theo TS Yelena Tropsha, hãng Neuronetics, thiết k�?kích thích t�?xuyên s�?m�?ra con đường thực hành cho FDA ưu tiên xem xét chương trình th�?nghiệm lâm sàng của NeuroStar Advanced Therapy. Hãng Neuronetics đã trải qua k�?hoạch lâm sàng t�?đầu nhằm tranh luận với FDA. “Chúng tôi hài lòng vì FDA đã chấp nhận thiết k�?máy này và trông đợi liên kết thực hiện nhằm cung cấp kh�?năng điều tr�?giải quyết cho bệnh nhân trầm cảm lưỡng cực.

Tiềm năng này là một ch�?định điều tr�?mới cho hàng ngàn bệnh nhân rối loạn lưỡng cực khi không đáp ứng với điều tr�?bằng thuốc.

Bs Nguyễn Đăng Khoa. PGĐ Bv TT Tp HCM.

Theo Megan Brooks. FDA Grants TMS Device Breakthrough Designation for Bipolar Depression. News > Medscape Medical News. . March 06, 2020

Bệnh viện Tâm thần Tp H�?Chí Minh đã bắt đầu tiến hành s�?dụng máy kích thích t�?xuyên s�?th�?h�?mới NeuroStar TMS Therapy System t�?tháng 2/2020.

The post FDA CHẤP NHẬN MÁY KÍCH THÍCH T�?XUYÊN S�?NÃO TMS DÀNH CHO ĐIỀU TR�?RỐI LOẠN LƯỠNG CỰC appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Tại sao một s�?BN RLLC có các giai đoạn loạn thần trong khi một s�?BN khác không có giai đoạn này ? Nguyên nhân có th�?đó là hầu hết BN TTPL trước đó đã có một s�?bất thường trong não b�?

Các bất thường này liên quan đến vùng bụng v�?não cingulate trước (ventral anterior cingulate cortex = vAAC). Đây là vùng v�?não trước trán được nghĩ là vùng điều chỉnh hành vi cảm xúc thông qua s�?kết nối thần kinh với các vùng khác của não b�? nhất là với vùng cung v�?não trước trán, vùng insula, amygdala và vùng h�?đồi. Nghiên cứu này do Ts PGs Tâm lý – Tâm thần Alan Anticevic Trường ĐH Tổng hợp Yale lãnh đạo và đăng trên Tạp chí Schizophrenia Bulletin ngày 29/4/2014.

Nhiều BN RLLC trải qua giai đoạn loạn thần. Các rối loạn chức năng vùng v�?não trước trán liên quan tới hoạt động cảm xúc và điều chỉnh khí sắc, đặc biệt là các bất thường của vùng vAAC �?theo một s�?nghiên cứu v�?RLLC, có liên quan phức tạp với các giai đoạn loạn thần. Mục tiêu của Ts Anticevic và nhóm nghiên cứu là xác định  vùng vAAC có vai trò gì trong RLLC loạn thần.

Nghiên cứu thiết k�?đoàn h�?(cohort) 202 người, gồm 40 BN RLLC hiện tại không �?giai đoạn trầm cảm hay hưng cảm và cũng chưa trải qua giai đoạn loạn thần; 33 BN RLLC tương t�?nhưng đã trải qua giai đoạn loạn thần; 56 người nhóm chứng khỏe mạnh, và 73 BN TTPL. Các tác gi�?so sánh mối liên kết chức năng của vAAC trên hình ảnh não b�?của 4 nhóm k�?trên.

Kết qu�?nhóm BN RLLC không loạn thần có hình ảnh  gia tăng kết nối rõ rệt giữa vAAC với các vùng não b�?khác, ngược lại, đối với BN RLLC có loạn thần hình ảnh kết nối này giảm một cách rõ rệt. Hơn th�?nữa, mối liên kết này của vAAC �?BN TTPL khác nhau một cách rõ ràng so với �?BN RLLC không loạn thần, nhưng lại tương t�?nhau �?BN RLLC có loạn thần. Các phát hiện vẫn giống nhau ngay c�?khi BN đang được điều tr�?

“S�?giống nhau trong liên kết của vAAC �?BN TTPL và BN RLLC có loạn thần có th�?gợi ý s�?tồn tại cơ ch�?chung của triệu chứng loạn thần �?BN TTPL và RLLC�?

Đồng thời các phát hiện này khá phức tạp và các nhà nghiên cứu nên “nghiên cứu s�?thay đổi vòng cung thần kinh thông qua các chẩn đoán thần kinh-tâm thần hơn là nghiên cứu trên các th�?loại chẩn đoán trước.

Gs Ts Tâm thần học, chuyên gia v�?RLLC, J. Raymond DePaulo Jr ĐH Johns Hopkins University nhận xét “các kết qu�?của nghiên cứu này rất đáng quan tâm và có th�?rất quan trọng�? “Và đây là một bước tiến tới hiểu biết chức năng của các nhóm bệnh tâm thần, và nếu được khẳng định đúng, các kết qu�?này có th�?đóng góp vào nền tảng khoa học trong đó các phương pháp thí nghiệm có th�?dẫn đường các đánh giá bệnh tâm thần trong tương lai�?

Nghiên cứu này được s�?tài tr�?của Viện Sức khỏe Quốc gia (National Institute of Heath �?NIH), Qu�?Fulbright và Qu�?Nghiên cứu Não b�?và Hành vi (Brain and Behavior Research Foundation �?BBRF).

Bs Phạm Văn Tr�?Bv TT Tp HCM.

Theo Joan Arehart-Treichel. Same Brain Circuits Linked With Psychosis in Two Disorders. Clinical and Research News . June 19, 2014. DOI: 10.1176/appi.pn.2014.6b8

The post VÒNG CUNG LIÊN KẾT VÙNG CHỨC NĂNG NÃO GIỐNG NHAU �?BỆNH TÂM THẦN PHÂN LIỆT VÀ RỐI LOẠN LƯỠNG CỰC. appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Trong mẫu nghiên này các tác giả chứng minh nguy cơ khởi phát cơn hưng cảm sau khi điều tr�?thuốc CTC trong s�?BN RLKSLC b�?giới hạn bởi con s�?lớn BN đơn tr�?liệu thuốc CTC.

Như vậy nghiên cứu này thích hợp với việc khuyến khích cần thiết tr�?liệu trong tương lai, thận trọng khi đơn tr�?liệu  thuốc CTC trong điều tr�?giai đoạn trầm cảm lưỡng cực vì nguy cơ xuất hiện cơn hưng cảm. Phương pháp này đã được đồng thuận và mới được khuyến cáo trong s�?dụng thuốc CTC điều tr�?RLKSLC tại Hội Quốc t�?v�?RLKSLC.

Nghiên cứu này đăng trên Tạp chí Tâm thần Hoa k�?ngày 17/6/2014.

Các tác giả nhấn mạnh c�?Cơ quan Dược phẩm Châu Âu và FDA Hoa K�?đều chấp thuận đơn tr�?liệu với bất c�?một thuốc CTC chuẩn nào trong trầm cảm lưỡng cực. Phác đ�?điều tr�?đ�?xuất điều tr�?thuốc CTC ch�?kết hợp với thuốc điều chỉnh khí sắc �?BN RLKHLC.

S�?dụng s�?liệu quốc gia, 3240 BN được chẩn đoán RLKSLC, là những BN không được dùng thuốc CTC trong thời gian một năm trước và đã được bắt đầu đơn tr�?liệu thuốc CTC hoặc kết hợp với thuốc điều chỉnh khí sắc. Kết qu�?1117 (34,4%) BN được điều tr�?thuốc CTC đơn thuần và nguy cơ gia tăng xuất hiện cơn hưng cảm lớn hơn 2 lần (HR 2.83; CI 95%, 1.12 �?7.19). Trong s�?BN được điều tr�?kết hợp thuốc điều chỉnh khí sắc, nguy cơ cơn hưng cảm cấp không xuất hiện trong thời gian 3 tháng đầu điều tr�?trầm cảm (HR 0.79; CI 95%, 0.54 �?1/15) cũng như không gia tăng nguy cơ xuất hiện cơn hưng cảm trong thời gian t�?3 �?9 tháng sau khi bắt đầu điều tr�?(HR 0.63; CI 95%, 0.42 �?0.93).

Ts Bs Tâm thần R. Scott Hamilton, Trung tâm McLean County for Human Sercives Bloomington, Illinois cho biết phát hiện các thuốc điều chỉnh khí sắc có tác dụng phòng ngừa khởi phát cơn hưng cảm (�?BN RLKSLC) là hữu ích và làm an tâm bác sĩ điều tr�? vì hiện tại RLKSLC và trầm cảm điều tr�?khó khăn.

Lý giải con s�?hơn 1/3 BN RLKSLC trong nghiên cứu này dùng thuốc CTC đơn thuần, Ts Hamilton cho hay: “Đôi khi các bác sĩ quên không chẩn đoán RLKSLC và ch�?dùng thuốc CTC, và cũng đôi khi kết qu�?điều tr�?cuối cùng với thuốc CTC không tốt�?

“Đa s�?các bác sĩ tâm thần xem xét không khôn ngoan khi s�?dụng đơn tr�?liệu thuốc CTC �?BN RLKSLC. Có th�?có một s�?BN RLKSLC �?mức đ�?nh�?và cần dùng thuốc điều chỉnh khí sắc nhưng h�?t�?chối và đồng ý với đơn tr�?liệu thuốc CTC.

Trong thực t�?điều tr�?ngoại trú hiện nay, BN được chẩn đoán trầm cảm khá nhiều. Nhưng có th�?vì tới khám chuyên khoa tr�? vì khai bệnh không rõ ràng v�?các triệu chứng hưng cảm xảy ra trước đó nhiều hay ít, thời gian kéo dài bao lâu, và đôi khi cho rằng các biểu hiện hưng cảm (nếu �?mức đ�?nh�? là bình thường (chỉ là có thời gian thấy vui vẻ �?mà sao đợt này buồn rầu mất ngủ). Đồng thời, thời gian khám bệnh ngắn, không đ�?đ�?xem lại h�?sơ bệnh án hay hỏi lại các bất thường trước khi “bị�?trầm cảm như đang khai bệnh nên các bác sĩ “quên�?các giai đoạn bệnh trước và do đó, chẩn đoán RL KSLC ít được đề cập tới. Hơn nữa, để chẩn đoán RL KSLC đầy đủ các thể và giai đoạn lâm sàng khá phức tạp đòi hỏi kiến thức tổng quan của các bác sĩ và sự hiểu biết nhất định của người bệnh. Theo các nhà nghiên cứu Âu �?Mỹ, phần lớn các RL KSLC được chấn đoán khá tr�?(khoảng 09 năm) sau khi bắt đầu khởi phát các triệu chứng bệnh lần đầu tiên.

Một vấn đ�?nữa là hiện nay chưa có nhiều loại thuốc điều chỉnh khí sắc đ�?các bác sĩ lựa chọn. Loại thuốc điều chỉnh khí sắc được s�?dụng rộng rãi nhất trên th�?giới chưa ph�?biến vì trong quá trình uống, BN phải đo nồng đ�?thuốc trong máu mà chúng ta chưa có điều kiện hoặc quá đắt tiền hay phiền toái. Một s�?loại lưu hành không chính thức nhưng khi s�?dụng mà không được cung cấp đều và đ�?thì s�?khó khăn cho người bệnh. Một s�?loại khác sẵn có được các bác sĩ kê toa nhiều nhưng một s�?BN vẫn than phiền về các tác dụng không mong muốn.

Vấn đ�?khác nữa là BN RL KSLC được xem là một trong s�?các BN tâm thần kém tuân th�?điều tr�?nhất. Do vậy, nếu “không vừa ý�?hoặc bệnh được cải thiện ít nhiều trong một thời gian ngắn là t�?cho là “hết bệnh�?nên không uống thuốc nữa. Sự tuân thủ kém này khó tránh khỏi tái diễn cơn hưng trầm cảm.

Theo Megan Brooks. Risk for Manic Switch With Solo Antidepressant in Bipolar. Medscape Medical News > Psychiatry. June 30, 2014

The post NGUY CƠ TÁI PHÁT CƠN HƯNG CẢM KHI DÙNG ĐƠN THUẦN THUỐC CHỐNG TRẦM CẢM TRONG ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN KHÍ SẮC LƯỠNG CỰC appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa K�?(Food and Drug Administration = FDA) đã chấp thuận lurasidone (tên biệt dược Latuda của Hãng dược Sunovion Pharmaceuticals), có ch�?định trong điều tr�?bệnh tâm thần phân liệt t�?trước, dùng trong giai đoạn trầm cảm nặng �?người lớn rối loạn lưỡng cực I.
Bác sĩ điều tr�?có th�?s�?dụng lurasidone đơn thuần hoặc kết hợp với lithium hoặc valproate trong trong ch�?định mới nêu trên.

Hãng dược Sunovion Pharmaceuticals đã công b�?2 nghiên cứu th�?nghiệm lâm sàng được  FDA chấp thuận. Nghiên cứu 1 lurasidone trong điều tr�?b�?sung   (PREVAIL 1) và nghiên cứu 2 lurasidone trong đơn tr�?liệu (PREVAIL 2).

Trong c�?2 nghiên cứu th�?nghiệm trên, các triệu chứng trầm cảm đều giảm theo thang lượng giá Mongtgomery-Asberg Depression Rating Scale (MADRS) sau 6 tuần dùng lurasidone so sánh với nhóm bệnh nhân dùng gi�?dược. Bệnh nhân dùng lurasidone cải thiện  một cách có ý nghĩa thống kê các lĩnh vực trong các lượng giá khác như t�?l�?thuyên giảm, triệu chứng lo âu và hưng phấn vui v�?và chất lượng cuộc sống.

Biểu hiện mất vận động (akathisia), triệu chứng ngoại tháp, ng�?gà, buồn nôn, ói, tiêu chảy, và lo âu là những tác dụng ph�?thường gặp �?bệnh nhân dùng lurasidone đơn tr�?liệu. Trong nghiên cứu dùng lurasidone kết hợp, phản ứng thường gặp nhất là mất vận động và ng�?gà. T�?l�?b�?tr�?do các tác dụng ph�?khi dùng lurasidone đơn tr�?liệu là 6 %, và 5,8 % đối với dùng kết hợp lithium hoặc valproate. T�?l�?b�?tr�?�?bệnhóm bệnh nhân dùng gi�?dược là 5 %.

The post FDA CHẤP THUẬN LURASIDONE TRONG ĐIỀU TR�?TRẦM CẢM LƯỠNG CỰC appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Vào những năm 1970-1980, lithium và các thuốc chống loạn thần th�?h�?I là điều tr�?dược lý ch�?yếu cho các trường hợp hưng cảm; cũng qua thời gian này, dần dần người ta cũng ghi nhận giới hạn và hiệu qu�?của lithium và các thuốc chống loạn thần th�?h�?I, t�?đó các điều tr�?mới cũng dần hình thành. Cho đến cuối thập niên 1990s, divalproex đươc dùng nhiều hơn lithium và các thuốc chống loạn thần th�?h�?II dùng nhiều hơn các thuốc chống loạn thần th�?h�?I cho các bệnh nhân hưng cảm.

K�?t�?những năm 2000s, năm thuốc chống loạn thần th�?h�?th�?hai (olanzapine, risperidone, quetiapine, ziprasidone, aripiprazole ) được ch�?định điều tr�?đơn tr�?liệu cho các trường hợp hưng cảm. Năm 2004, carbamazepine ER và năm 2005 divalproex ER được ch�?định cho các trường hợp hưng cảm. Năm 2008, Quetiapine XR được ch�?định dùng cho các trường hợp hưng cảm

Điều tr�?dựa trên y học chứng c�?cho các trường hợp hưng cảm hay cơn hổn hợp

Ghi chú: +: hiệu qu�? ^a điều tr�?được công nhận bởi cơ quan kiểm duyệt thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ�?sup>b khi thêm lithium hay valproate làm tăng tác dụng chống hưng cảm ^c đơn tr�?liệu trong 3 tháng, ^d kích động ch�?liên quan với tâm thần phân liệt (2002).

Các ch�?định điều tr�?được FDA công nhận dựa trên cơ s�?có ít nhất hai th�?nghiệm lâm sàng đa trung tâm, ngẫu nhiên, mù đôi, có kiểm chứng- gi�?dược.

Các ch�?định điều tr�?được FDA công nhận có thay đổi một ít tùy thuộc vào loại bệnh nhân đăng ký trong các th�?nghiệm lâm sàng. Vì vậy, một s�?thuốc được công nhận cho hưng cảm cấp cũng được công nhận cho cơn hưng cảm hỗn hợp

Tiếp cận bốn bậc trong điều tr�?hưng cảm:

Ghi chú: a: không hiệu qu�?trong các th�?nghiệm lâm sàng có kiểm soát cho các trường hợp hưng cảm cấp; b: không được đánh giá qua các th�?nghiệm lâm sàng cho các trường hợp hưng cảm cấp.

Quan điểm điều tr�?bậc I có s�?công nhận của FDA cho hưng cảm cấp trên cơ s�?có các bằng chứng thuyết phục điều tr�?có hiệu qu�? Tuy nhiên, các giới hạn của khía cạnh dung nạp có th�?làm cho các bác s�?và bệnh nhân cân nhắc điều tr�?khác sau khi so sánh nguy cơ và lợI ích ( đặc biệt khi s�?dụng lâu dài )

Quan điểm điều tr�?bậc II (asenapine) không có s�?công nhận của FDA cho điều tr�?hưng cảm cấp nhưng có bằng chứng thuyết phục v�?hiệu qu�?và các lợI điểm dung nạp. điều này có th�?làm cho bệnh nhân đồng ý điều tr�?

Quan điểm điều tr�?bậc III không có s�?công nhận của FDA cho điều tr�?hưng cảm và có giới hạn v�?tính dung nạp, ít có bằng chứng thuyết phục so với quan điểm điều tr�?I hay II.điều tr�?hưng cảm cấp

Quan điểm điều tr�?bậc IV không có s�?công nhận của FDA cho điều tr�?hưng cảm và có giới hạn nhiều hơn so với các quan điểm điều tr�?bậc I, II hay III

Ghi chú: tiếp cận bốn bậc này dựa trên các thông tin y học chứng c�?v�?tính hiệu qu�?và tính dung nạp của các thuốc s�?dụng điều tr�?với các ch�?dẫn điều tr�?mang tính kinh nghiệm

Bs Nguyễn Hữu Thăng Trưởng Khoa Nữ BV TT Tp HCM
Tài liệu tham khảo: Terence A. Ketter, M.D., Po W. Wang, M.D Management of Acute Manic and Mixed Episodes in Bipolar Disorders. Handbook of Diagnosis and Treatment of Bipolar Disorders, 2010, Tr107-164.

The post ĐIỀU TRỊ HƯNG CẢM THEO Y HỌC CHỨNG CỨ appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Vấn đ�?này được Gs Tiến sĩ Mary L. Phillips Giám đốc Nghiên cứu hình ảnh chức năng thần kinh trong rối loạn cảm xúc thuộc Trường Đại học Y khoa Pittsburgh, Pennsylvania đưa ra tranh luận tại Hội ngh�?Quốc t�?lần th�?8 v�?Rối loạn lưỡng cực.

“Rối loạn lưỡng cực khó chẩn đoán nếu bệnh nhân có biểu hiện trầm cảm và không có bệnh s�?với cơn hưng cảm nh�?hoặc phấn khởi hăng hái vui vẻ�? Đưa ra vấn đ�?quan trọng này vì nó dẫn tới ch�?định thuốc chống trầm cảm không hợp lý và s�?dụng thuốc điều hòa khí sắc chậm tr�? khi đó có th�?có nguy cơ khởi phát giai đoạn hưng cảm nặng hơn. Tiến sĩ Phillips cho biết �?chúng tôi nhận thấy fMRI có th�?s�?dụng đ�?phân biệt trầm cảm nặng t�?giai đoạn trầm cảm trong rối loạn khí sắc�?

Gs Phillips và cộng s�?đã nhận dạng phù hợp với các vùng thuộc amygdala và orbitomeatal prefrontal cortex (OMPFC) có liên quan tới rối loạn điều hòa cảm xúc trong rối loạn khí sắc. Khi so sánh hình quét của những bệnh nhân được yêu cầu biểu l�?cường đ�?cảm xúc nét mặt của mình hạnh phúc hay buồn chán, các nhà nghiên cứu nhận thấy những bệnh nhân rối loạn khí sắc có thay đổi hình ảnh não b�? giảm điều hòa bên trái amygdala bởi OMPFC. Các nhà nghiên cứu suy đoán đây có th�?là trạng thái tăng khí sắc hay giai đoạn hưng cảm.

Trái lại, những bệnh nhân rối loạn trầm cảm nặng thì có s�?điều hòa quá mức của amygdala trong đáp ứng tích cực với các kích thích cảm xúc, đây có th�?là nguyên nhân giảm kh�?năng đáp ứng với cảm xúc tích cực. �?những bệnh nhân này cũng có s�?thay đổi đáp ứng quá mức đối với các kích thích cảm xúc tiêu cực.

Tác gi�?lưu ý rằng trầm cảm lưỡng cực gặp nhiều nhất trong rối loạn lưỡng cực và có tới 35% bệnh nhân rối loạn lưỡng cực không được chẩn đoán đúng sau hơn 10 năm xuất hiện triệu chứng đầu tiên, do vậy một test chẩn đoán không xâm lấn có th�?tin cậy có th�?có ảnh hưởng lớn tới lâm sàng. Ch�?có 20% bệnh nhân rối loạn lưỡng cực được chẩn đoán đúng trong năm đầu khi bệnh nhân đi khám bệnh.

Con cái của những bệnh nhân rối loạn lưỡng cực có nguy cơ mắc căn bệnh này cao gấp 10 lần dân s�?chung, Gs Philipps cho biết nhóm nghiên cứu đang dùng fMRI nghiên cứu kiểm tra con cái h�? “Chúng tôi có d�?kiện cho thấy một s�?fMRI bất thường �?lĩnh vực sức khỏe khác của con cái giống như những bất thường �?người lớn rối loạn lưỡng cực�? Chúng tôi đang theo dõi �?những đứa tr�?này đ�?tìm kiếm những bất thường nào tiếp tục trong quá trình tiến triển của rối loạn lưỡng cực. Nếu những biểu hiện hình ảnh thần kinh nói trên định dạng được �?nhóm tr�?này thì có th�?đ�?can thiệp tâm lý tr�?liệu sớm hoặc c�?gắng can thiệp nếu có s�?xuất hiện các biểu hiện bất thường , có th�?phòng ngừa hoặc giảm mức đ�?trầm trọng của bệnh�?
Tiến sĩ Jonathan Savitz, Chương trình nghiên cứu v�?hình ảnh thần kinh trong rối loạn khí sắc và rối loạn lo âu Viện sức khỏe tâm thần quốc gia, Bethesda Maryland Hoa k�?cho biết phát hiện của Gs Phillips có th�?rất hữu ích cho các nhà nghiên cứu cũng như các bác sĩ lâm sàng. �?Kh�?năng nhận dạng nguy cơ cao bằng chẩn đoán hình ảnh thần kinh s�?là một tiến b�?vượt bậc bởi vì nó cho chúng ta biết điều gì đó còn nằm sâu trong hình ảnh bệnh lý thần kinh của rối loạn lưỡng cực và giúp nghiên cứu v�?thông tin di truyền�?
* functional magnetic resonance imaging

Bs Phạm Văn Tr�? Phó giám đốc BVTT
Theo ICBD 2009 fMRI Differentiates Bipolar from Major Depression. Abstract 12. Presented June 26, 2009

The post fMRI* PHÂN BIỆT RỐI LOẠN LƯỠNG CỰC & TRẦM CẢM NẶNG appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Ngày 10 / 3 / 2009, theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí Archive of General Psychiatry, “các biểu hiện hoang tưởng tự cao ở một số bệnh nhân loạn thần hình như xuất phát từ khó khăn trong cảm xúc và nhận thức�? Bs Richard Bentall và đồng nghiệp Trường Đại học Bangor ( x�?Wales) nghiên cứu mối quan hệ giữa các biểu hiện hoang tưởng paranoid và một số cơ chế tâm lý mà trước đó đã được cho là  những nguyên nhân của các triệu chứng hoang tưởng này ở 173 bệnh nhân tâm thần phân liệt, trầm cảm nặng hay loạn thần khởi phát muộn và 64 người ở trạng thái tâm thần bình thường. Các tác giả nhận thấy bệnh nhân hoang tưởng paranoid có kiểu suy nghĩ  bi quan bao gồm tự đánh giá thấp bản thân và cảm xúc tiêu cực tương tự như khuynh hướng nhanh chóng đi tới kết luận và có khó khăn trong khả năng hiểu trạng thái tâm thần của người khác.

Nguồn: Psychiatric Treatment/disorders ( APA Headlines).
Bs Phạm Văn Trụ PGĐ BV TT TP Hồ Chí Minh.

The post TRIỆU CHỨNG HOANG TƯỞNG Ở MỘT SỐ BỆNH NHÂN LOẠN THẦN appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Nguyên tắc chính trong chăm sóc,
X�?lý tr�?liệu các cơn cấp,
Và điều tr�?duy trì.

1/. NGUYÊN TẮC CHÍNH :
Chăm sóc tổng th�?

Giai đoạn chăm sóc đầu tiên dựa trên : chẩn đoán, đảm bảo an toàn cho người bệnh và dựa trên đánh giá các kh�?năng t�?chăm sóc của người bệnh (ý thức v�?bệnh của mình, kh�?năng t�?chăm sóc, .v.v�?.

Các yếu t�?trên s�?xác định cách thức điều tr�?và chăm sóc ngoại trú hay nội trú . Ngoài tình trạng lâm sàng hiện tại, các yếu t�?tiền s�?và hành vi tác phong cũng như chất lượng môi trường sống (đặc biệt môi trường gia đình ) phải được tính đến trong đánh giá chăm sóc. Điều luôn luôn quan trọng là đạt được s�?tham gia chăm sóc của gia đình hay người thân khác s�?giúp cho bệnh tiến triển tốt.

Thông thường người bệnh khai ít triệu chứng và cho triệu chứng đó là bình thường và thường chỉ�?đưa ra ít các khuyến cáo v�?tiền s�?bệnh. Người bệnh  tìm kiếm mọi lý l�?với mọi cách đ�?có th�?thông tin cho bác sĩ bởi h�?muốn nhanh có được cách thức điều tr�?rõ ràng của các bác sĩ  v�?hành vi hiện tại của mình, v�?quá trình rối loạn hành vi trong môi trường và các khuynh hướng t�?sát, v�?s�?thèm muốn ma tuý, giấc ng�? xung động và các khó khăn trong quan h�? các s�?kiện đặc biệt �?mỗi bệnh nhân. Các tác gi�?khuyến cáo nhấn mạnh s�?quan tâm hàng đầu là phải thật c�?thể�?theo bản câu hỏi check –�?list đ�?không b�?sót bất c�?s�?kiện triệu chứng nào ngay t�?khi khởi phát bệnh là rất quan trọng. ( Pratice guideline for psychiatric evaluation of adults, APA 1995 ).

Nguy cơ t�?sát �?bệnh nhân rối loạn khí sắc lưỡng cực I t�?10 đến 15%. Do vậy đánh giá ý tưởng, d�?định, k�?hoạch t�?sát hoặc giết người, chuẩn b�?sẵn phương tiện, lo s�?, ảo thanh mệnh lệnh, tiền s�?t�?sát của người bệnh và gia đình, kết hợp nghiện rượu là rất quan trọng. Tuy nhiên s�?đánh giá đúng, ngay c�?khi đánh giá chính xác nguy cơ hành vi bạo lực là cực k�?khó khăn; do vậy, một nghi ng�?nh�?nhất cũng có nhu cầu đòi hỏi nhập viện. Phải nhập viện những bệnh nhân có những ý nghĩ nhận định cực k�?rối loạn hay tổng trạng cần được săn sóc nội trú.

Bệnh nhân đang cơn hưng cảm  phải được �?phòng yên tĩnh có cấu trúc riêng và an toàn. Các kích thích bình thường cũng như xem truyền hình, băng hình, âm nhạc và ngay c�?tiếng nói trao đổi cũng có th�?tái khởi động cơn hưng cảm.

Các phương diện quan trọng khác trong chăm sóc bệnh nhân rối loạn lưỡng cực được gọi là liên hợp tr�?liệu bao gồm :
– Thông tin cho bệnh nhân và
– Theo dõi quan sát điều tr�?của người bệnh.

Không th�?nói rằng bệnh nhân phải tin vào bác sĩ  mà bác sĩ phải làm th�?nào đ�?chính bệnh nhân tham gia vào tất c�?những gì bệnh nhân nhận được biết ( t�?bác sĩ ) và s�?hợp tác thày thuốc �?bệnh nhân này ph�?thuộc vào s�?tiến triển có thuận lợi hay không trong chăm sóc điều tr�? Đây là điểm xuất phát tầm quan trọng của việc chăm sóc liên tục của một bác sĩ chuyên khoa và người ta đã lưu ý vai trò quan trọng của người thân trong chăm sóc điều tr�? Nhiều bệnh nhân t�?chối hoặc có khó khăn trong việc nhận ra bản thân b�?bệnh và tất c�?các biện pháp đều  tiến hành với mục đích làm cho bệnh nhân cảm nhận được những gì liên quan đến điều tr�?: kết hợp giữa những nhóm chăm sóc, bệnh nhân và gia đình, các thông tin và s�?thích ứng, đặc biệt những thông tin liên quan s�?dụng thuốc và các tác dụng ph�?nếu có th�?phải tiến hành trong khuôn kh�?các biện pháp giáo dục tâm lý.

Phải chú trọng vào những gì mà bệnh nhân không gặp phải trong áp lực môi trường, tránh được rượu và ma tuý. Một phương diện sinh lý bệnh học các rối loạn khí sắc lưỡng cực ngày càng được chú ý là phần lớn bệnh nhân không có kh�?năng đối đầu với stress. Các stress là nguyên nhân ch�?yếu gây tái phát bệnh : quan tâm chú ý tới môi trường, áp lực trong cuộc sống, chăm chú tới nhịp giấc ng�? Mỗi bệnh nhân có kh�?năng d�?b�?bệnh riêng của mình khi đối diện với một kiểu stress và s�?thật phù hợp khi tìm kiếm tập hợp các stress (đặc biệt các stress liên quan rối loạn các hoạt động trong gia đình). S�?tìm kiếm càng  phù hợp khi người bệnh giúp bác sĩ hiểu đâu là các triệu chứng báo trước một cơn tái phát (ví d�?mất ng�?; s�?hiểu biết này thường có th�?tránh  tái phát nếu bác sĩ đưa ra các biện pháp thích hợp kịp thời.

2/. X�?LÝ, ĐIỀU TR�?RỐI LOẠN KHÍ SẮC LƯỠNG CỰC CẤP TÍNH :

Đối với bệnh nhân đang cơn hưng cảm hay hỗn hợp, mục đích cấp k�?là kiểm soát kích động, gây hấn và xung động đ�?đảm bảo an toàn bản thân người bệnh và thân nhân.

Các thuốc êm dịu thường được dùng là clonazepam ( Klonopin ) 1mg mỗi 4 đến 6 gi�? lorazepam (Ativan ) t�?2 đến 4mg mỗi 4 đến 6 gi�?

Một s�?thuốc như   haloperidol (Haldol) 2 �?10mg / ngày, risperidone (Risperdal) 0,5 �?6mg / ngày cũng được  dùng . Bệnh nhân rối loạn luỡng cực thường rất nhạy cảm với tác dụng ph�?của các thuốc chống loạn thần nên olanzapine (10 �?15 mg / ngày) được dùng nhiều.

Có th�?phải s�?dụng thuốc chống loạn thần dạng chích khi cần thiết (loại không điển hình được chọn nhiều hơn ).

Lithium, valproate acid và các thuốc chống loạn thần đều hiệu qu�?trong cơn hưng cảm cấp (lithium hiệu qu�?chậm hơn so với valprate acid và các thuốc chống loạn thần ). Phải đo nồng đ�?lithium trong máu ( có hiệu qu�?�?mức t�?0,8 đến 1,2 mEq / l ) đồng thời theo dõi các tác dụng ph�?(khát nước, tiểu nhiều, run , mất trí nh�? �?. Nồng đ�?valproate acid có hiệu qu�?là t�?50 đến 120 µg/mL .

Phối hợp thuốc chống loạn thần với lithium hay valproate acid hình như hiệu qu�?hơn khi dùng riêng mỗi loại. Tác dụng dược lý học đầu tiên trong điều tr�?các cơn hưng cảm nặng cấp tính là phối hợp một thuốc chống loạn thần và lithium hay valproate acid. Đối với cơn hưng cảm nh�?điều tr�?với 1 trong 3 loại trên thông thường cũng đ�?

Lithium và valproate acid tu�?lúc có th�?thay th�?bằng carbamazepine, liều lượng 200 �?600mg / ngày, tăng liều mỗi 5 ngày, đánh giá hiệu qu�?ch�?yếu dựa trên đáp ứng lâm sàng ( nồng đ�?chuẩn nghiên cứu từ�?4 �?12 µg / mL ). Lưu ý tác dụng ph�?nôn ói, vã m�?hôi, ng�?độc gan, h�?natri trong máu, riêng phát ban d�?ứng chiếm 10 % bệnh nhân ( trong đó hội chứng Steven Johnson có th�?gặp và nguy cơ t�?vong cao ). Việc phối hợp với một loại benzodiazepine trong thời gian ngắn thường có hiệu qu�? Chống ch�?định các thuốc chống trầm cảm ( phải ngưng nếu bệnh nhân đang dùng ).

Ch�?định thuốc ngay t�?đầu phải chú ý các yếu t�?: mức đ�?trầm trọng của các biểu hiện lâm sàng , thích ứng của bệnh nhân, các triệu chứng kèm theo (có loạn thần, cơn tái phát nhanh) và các tác dụng ph�? Có một s�?nghiên cứu đã chứng minh valproate acid hiệu qu�?hơn lithium đối với rối loạn khí sắc th�?hỗn hợp.

Các phương pháp tâm lý tr�?liệu cũng được ch�?định phối hợp với s�?dụng thuốc (ch�?định tâm lý tr�?liệu tốt nhất trong bệnh cảnh cấp tính có th�?xác định trong khuôn kh�?giải quyết xung đột �?bệnh nhân do d�?s�?dụng thuốc ). Nếu bệnh nhân không đáp ứng tốt với các biện pháp trên, có th�?tăng liều điều tr�?( cần định lượng nồng đ�?thuốc trong máu ) và đôi khi dùng thêm thuốc chống loạn thần. Đối với bệnh nhân kích động nhiều, việc kết hợp một loại benzodiazepine ngắn hạn và một loại chống loạn thần thường là cần thiết.

Một tr�?liệu thích hợp thường có hiệu qu�?rõ trong thời gian 10 ngày đến 2 tuần. Khi bệnh nhân kháng lại thuốc ch�?định đầu tiên, dùng thêm loại thuốc ch�?định đầu tiên th�?hai. Cũng có th�?dùng th�?carbamazepine hay đổi thuốc chống loạn thần ( clozapine thường hiệu qu�?trong cơn hưng cảm kháng thuốc ). Phải luôn luôn chú ý tác dụng ph�?và các chuyển hoá tương tác thuốc. Cuối cùng phải biết rằng choáng điện là một ch�?định rất hiệu qu�?trong điều tr�?cơn hưng cảm cấp và các cơn hỗn hợp.

Điều tr�?các cơn trầm cảm �?bệnh nhân rối loạn khí sắc lưỡng cực ( trầm cảm lưỡng cực ) khác với điều tr�?các cơn trầm cảm đơn cực. S�?khác biệt �?ch�? khi dùng thuốc chống trầm cảm �?bệnh nhân lưỡng cực có nhiều nguy cơ  chuyển sang cơn hưng cảm. Ch�?định điều tr�?đầu tiên các cơn trầm cảm lưỡng cực hoặc là lithium hoặc lamotrigine. Các thuốc chống trầm cảm được khuyến cáo không dùng hoặc ch�?dùng kết hợp với lithium hay valproate acid. Một s�?bác sĩ đ�?ngh�?kết hợp lithium với thuốc chống trầm cảm �?bệnh nhân lưỡng cực có  nhiều triệu chứng trầm cảm nặng nhưng còn ít lý l�?bảo v�?đ�?ngh�?này.

Đối với bệnh nhân nặng ( trong tình trạng đói l�? có ý tưởng t�?sát, triệu chứng loạn thần ) choáng điện xen k�?là ch�?định tốt nhất ( đặc biệt đối với n�?mang thai ).

Tâm lý tr�?liệu có th�?có ích đã được nghiên cứu với trầm cảm đơn cực và rất ít hiệu qu�?trong trầm cảm lưỡng cực.

Đối với bệnh nhân lưỡng cực đang điều tr�?  trạng thái trầm cảm xảy ra trước hết phải tăng liều (cần định lượng nồng đ�?trong máu trước ). Trường hợp không cải thiện sau khi tăng liều, phải dùng thêm lamotrigine, bupropion hay một thuốc ức ch�?tái hấp thu serotonin. Nếu hoàn toàn không cải thiện, các khuyến cáo cho biết nên s�?dụng một thuốc ức ch�?tái hấp thu noadrenalin và serotonin hay IMAO. Không dùng chống trầm cảm 3 vòng vì nhiều nguy cơ khởi phát chuyển sang cơn hưng cảm so với các thuốc chống trầm cảm khác.

Trong trầm cảm kháng thuốc và trầm cảm sững s�? choáng điện và thuốc chống loạn thần nếu có triệu chứng loạn thần luôn là một ch�?định tốt. Các nghiên cứu không bao gi�?phân biệt có hay không trầm cảm lưỡng cực được điều tr�?một cách khác nhau s�?tiến triển sang lưỡng cực I hay lưỡng cực II (tuy nhiên các thuốc chống trầm cảm ít dẫn tới tình trạng chuyển sang cơn hưng cảm �?bệnh nhân lưỡng cực II so với lưỡng cực I ).

Ơ những bệnh nhân có tái phát cơn nhanh , vấn đ�?quan tâm trước tiên là phải tìm các triệu chứng có biểu hiện bệnh lý thực th�?hay không (ví d�?nhược giáp ) hoặc có s�?dụng rượu hoặc ma tuý hay không. Các thuốc chống trầm cảm có th�?là nguyên nhân khởi phát các cơn tái phát nhanh và chúng phải ngưng nếu bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng . Ch�?định điều tr�?ch�?yếu đầu tiên trong các cơn tái phát nhanh là lithium hoặc valproate acid. Lamotrigine cũng được dùng với liều khởi đầu t�?25 �?50 mg / ngày / 2 tuần, tăng dần tới 150 �?250mg 2 lần / ngày ; cũng có các tác dụng ph�?như phát ban d�?ứng 10% bệnh nhân, hội chứng Steven Johnson 0,1 %. S�?phối hợp nhiều loại trên thường cần thiết, k�?c�?thuốc chống loạn thần (nên chọn loại không điển hình).

3/. ĐIỀU TR�?DUY TRÌ :

Các mục đích ch�?yếu của điều tr�?duy trì là:
– Phòng ngừa các cơn tái phát,
– Điều tr�?các triệu chứng không rõ ràng
– Giảm nguy cơ t�?sát.
– Đồng thời là giảm tần xuất giao động của khí sắc, cải thiện chức năng tâm lý xã hội cho người bệnh.
– Phải dùng thuốc với cách thức mà người bệnh không t�?ngưng và cũng  cần chú ý đặc biệt  khi thuốc được dùng dung nạp tốt có hiệu qu�?

Ch�?định điều tr�?duy trì trước hết là litium và valproate acid với carbamazepine và lamotrigine, nếu cần  xen k�?thay đổi. Đối với rối loạn lưỡng cực I, điều tr�?duy trì sau cơn cấp là không bàn cãi nhưng đối với rối loạn lưỡng cực II còn chưa rõ ràng. Nói một cách tổng quát, nếu một trong các ch�?định  trên hiệu qu�?trong cơn cấp ( dù là cơn hưng cảm hay cơn trầm cảm ) vẫn luôn phải tiếp tục điều tr�?duy trì.

Choáng điện duy trì cũng được đ�?ngh�?

Đối với bệnh nhân dùng thuốc chống loạn thần có hiệu qu�?trong giai đoạn cấp thì vấn đ�?tiếp tục dùng thuốc chống loạn thần phải được đánh giá cẩn thận, trong điều tr�?duy trì phải tái đánh giá định k�? Phải cân nhắc lợi ích và những điều bất lợi, nhưng thuốc chống loạn thần thật s�?không th�?thiếu đ�?duy trì ổn định khí sắc, tuy ít được chứng minh so với lithium và valproate acid.

Điều bất lợi là phải cân nhắc nguy cơ của các tác dụng ph�?ảnh hưởng tới sức kho�? hạnh phúc và các chức năng tâm lý xã hội có th�?xảy ra.

Tâm lý tr�?liệu có vai trò quan trọng trong điều tr�?duy trì, đặc biệt là phương pháp tr�?liệu nhóm. Mục đích chính của phương pháp này là bệnh nhân tham gia vào k�?hoạch điều tr�? biết theo dõi điều tr�?và biết thích ứng khi mang căn bệnh mạn tính này, biết kh�?năng gi�?s�?t�?tin và duy trì tốt mối quan h�?tâm lý xã hội, gia đình. Cũng cần nhấn mạnh lợi ích của các biện pháp phòng ngừa đối với các nguy cơ nghiện thuốc, các chất ma tuý, rượu.

Vấn đ�?d�?nghiện ngập đã được báo cáo �?bệnh nhân rối loạn khí sắc lưỡng cực (hoặc tâm thần phân liệt ). Các tác gi�?M�?x�?lý 2 vấn đ�?này cùng mức đ�?và đòi hỏi theo dõi điều tr�?với 2 nhóm: nhóm tr�?liệu cá nhân phòng ngừa nghiện ma tuý và nhóm tr�?liệu rối loạn khí sắc lưỡng cực ( hoặc tâm thần phân liệt ).

Tài liệu tham khảo:
2.    Renaud de Beaurepaire : Traitement  des troubles bipolaires. L’information Psychiatrique. Volume 81, No 10, Décembre 2005. Trang 904 �?907.
2. Benjamin James  Sadock, MD. Virginia Alcott Sadock, MD. Synopsis of Psychiatry. Behavioral Sciences / Clinical Psychiatry. Nine eddition. Lippincott Williams & Wilkins. 2003. Trang 570 �?572.

The post ĐIỀU TR�?RỐI LOẠN KHÍ SẮC LƯỠNG CỰC MỘT S�?KHUYẾN CÁO CỦA HỘI TÂM THẦN appeared first on Bệnh Viện Tâm Thần TP. HCM.

Chẩn đoán chính xác rối loạn lưỡng cực là nguyên tắc đ�?điều tr�?hiệu qu�? Phân biệt giữa trầm cảm nặng và rối loạn lưỡng cực, đặc biệt giai đoạn trầm cảm của rối loạn lưỡng cực, là cần thiết, bởi vì chúng khác nhau đáng k�?v�?di truyền, nguồn gốc lâm sàng, kết qu�? tiên lượng và điều tr�? Trong thực hành hiện nay, rối loạn lưỡng cực đặc biệt rối loạn lưỡng cực II không được chẩn đoán. Chẩn đoán sai rối loạn lưỡng cực làm mất thời gian và kh�?năng điều tr�?hiệu qu�?của bệnh nhân, đặc biệt xem xét s�?tiến triển của bệnh nhân mới và có th�?những thuốc hiệu qu�?hơn cho c�?đặc tính trầm cảm lẫn điều tr�?duy trì (ngăn ngừa tái phát / tái diễn). Bài báo này tập trung đặc biệt làm th�?nào nhận biết những đặc điểm nhận định rối loạn lưỡng cực �?bệnh nhân có hiện diện triệu chứng trầm cảm hoặc đã đựơc chẩn đoán trước đó là trầm cảm nặng hoặc loạn khí sắc. Nhiệm v�?này không mất nhiều thời gian và bác sĩ chăm sóc sức kho�?ban đầu hay bác sĩ gia đình có quan tâm có th�?d�?dàng thực hiện việc đánh giá này. Những dụng c�?này giúp bác sĩ trong thực hành hằng ngày đánh giá và nhận biết rối loạn lưỡng cực và trầm cảm lưỡng cực được mô t�?và thảo luận.

GIỚI THIỆU

Nhiều nghiên cứu đã mô t�?rằng một t�?l�?lớn bệnh nhân trong các dịch v�?chăm sóc ban đầu có c�?2 chẩn đoán y khoa và chẩn đoán tâm thần và đòi hỏi điều tr�?c�?2. Vì th�? đó là trách nhiệm của bác sĩ chăm sóc ban đầu đ�?chẩn đoán bệnh tâm thần một cách đúng đắn và điều tr�?hoặc chuyển viện thích hợp. Tiến trình đã đựơc làm > 2 thập k�?qua trong việc thiết lập tầm quan trọng của trầm cảm trong dịch v�?chăm sóc ban đầu và trong việc cải thiện s�?nhận thức và chẩn đoán đúng. Bởi vì rối loạn lưỡng cực có xu hướng ít đựơc  biết đến mà kh�?năng rối loạn lưỡng cực �?bệnh nhân có triệu chứng trầm cảm hiếm khi xem xét. Trầm cảm lưỡng cực không chú ý đơn thuần được đặt ra trong Hội Ngh�?Quốc T�?v�?trầm cảm và lo âu. S�?thiếu chú ý này có nhiều hậu qu�?nghiêm trọng vì t�?l�?mắc bệnh và t�?l�?t�?vong cũng như suy giảm hoạt động và t�?t�?trong rối loạn lưỡng cực lớn hơn đáng k�?so với trầm cảm nặng, và việc điều tr�?của 2 rối loạn này khác nhau rõ rệt . Trái lại, thuốc chống trầm cảm là lựa chọn điều tr�?cho trầm cảm nặng, những hướng dẫn hiện tại khuyến cáo rằng thuốc chống trầm cảm không được dùng khi không có thuốc ổn định khí sắc �?bệnh nhân rối loạn lưỡng cực, mặc dù nghiên cứu nhiều hơn là cần thiết điều tr�?tối ưu cho bệnh nhân rối loạn lưỡng cực không phải lưỡng cực I.

Khác biệt giữa trầm cảm nặng (đơn cực) và rối loạn lưỡng cực đặc biệt giai đoạn trầm cảm của rối loạn lưỡng cực là khá quan trọng trước khi tiến hành điều tr�?trầm cảm. Trầm cảm “đơn cực�?đặc trưng bởi duy nhất trầm cảm nặng và đ�?tiêu chuẩn chẩn đoán.

Rối loạn lưỡng cực có 3 giai đoạn khác nhau: giai đoạn trầm cảm giống như bối cảnh lịch s�?trầm cảm nặng (trạng thái thấp nhất), giai đoạn hưng cảm hoặc hưng cảm nh�?(trạng thái cao hơn) và hưng phấn �?euthymia, hoặc giai đoạn không trầm cảm. Các giai đoạn hưng cảm và hưng cảm nh�?được nhận biết bởi s�?t�?cao, t�?đánh giá cao bản thân, giảm nhu cầu ng�? gia tăng hoạt động có ch�?đích và nói ba hoa. Hưng cảm và hưng cảm nh�?khác biệt nhau vì hưng cảm có thời gian bệnh kéo dài hơn, đưa đến những suy giảm hoạt động, và có thể�?kết hợp với trầm cảm loạn thần. Đôi khi bệnh nhân có biểu hiện với các giai đoạn khác nhau, trong đó có bệnh nhân mang c�?triệu chứng hưng cảm và trầm cảm, kết hợp với giảm hoạt động nặng. Điều quan trọng chú ý là đối với chẩn đoán rối loạn lưỡng cực I, ch�?một giai đoạn hưng cảm trong đời hay các giai đoạn khác nhau là bắt buộc ? 9 ?. Đối với chẩn đoán rối loạn lưỡng cực II, hiện diện ít nhất một giai đoạn hưng cảm nh�?và một giai đoạn trầm cảm xảy ra trong trường hợp không có giai đoạn hưng cảm hay các giai đoạn khác nhau.

NHỮNG RỐI LOẠN LƯỠNG CỰC THƯỜNG GẶP NHƯ TH�?NÀO?
Trong quá kh�? rối loạn lưỡng cực được tin có tần suất xấp x�?1,5%. Tuy nhiên, bằng chứng hiện nay cho rằng tần suất mắc bệnh hiện nay đến 5,5% khi bệnh rối loạn lưỡng được xem xét. Rối  loạn lưỡng cực biểu hiện 1 bảng biến thiên trạng thái khí sắc bao gồm rối loạn lưỡng cực I và II đã chấp nhận t�?trước, cũng như thay đổi khí sắc (moodswings) không đáp ứng tiêu chuẩn DSM-IV của rối loạn lưỡng cực I và II nhưng lại giảm hoạt động rõ rệt. Khái niệm rối loạn lưỡng cực m�?rộng này là bước tiến triển hiện tại và vẫn còn một s�?tranh luận trong s�?các chuyên gia. Ch�?cần nói rằng rối loạn lưỡng cực xem như thường gặp hơn s�?tin chắc trước đó và thường gặp trong khoa chăm sóc ban đầu.

CHẨN ĐOÁN SAI TRẦM CẢM LƯỠNG CỰC VỚI TRẦM CẢM ĐƠN CỰC
Nhận biết bệnh là điều tiên quyết đ�?đưa ra chẩn đoán. Diễn giải theo Voltaire, nếu bạn không biết v�?nó bạn không th�?tìm nó; nếu bạn không tìm nó, bạn không th�?tìm thấy. Bằng chứng quan trọng rằng c�?Bác sĩ tâm thần và Bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu, b�?sót chẩn đoán rối loạn lưỡng cực, đặc biệt rối loạn lưỡng cực II. Bệnh nhân cũng không chú ý đến biểu hiện hưng cảm hay gặp hơn, những triệu chứng hưng cảm nh�?trong quá kh�?hay giai đoạn hiện tại. Điều này có th�?một phần liên quan đến kh�?năng thấu hiểu nghèo nàn, mà nổi bật trong những giai đoạn hưng cảm nhưng có hiện diện trong tất c�?giai đoạn của bệnh ngay c�?trong hồi phục. Mặc dù t�?l�?bệnh nhân báo cáo thấp và t�?l�?Bác sĩ biết được thấp, tầm soát rối loạn lưỡng cực �?bệnh nhân có hiện diện triệu chứng trầm cảm hiếm khi ch�?dẫn, ngay c�?�?bệnh nhân có nguy cơ cao rối loạn lưỡng cực. Hơn 40% bệnh nhân nội trú lẫn bệnh nhân ngoại trú được chẩn đoán trầm cảm xem xét có rối loạn lưỡng cực k�?tiếp. Hầu hết các khám phá cho rằng có những bệnh nhân đã trải qua ít nhất một giai đoạn hưng cảm hoặc hưng cảm nh�?trước khi nhận chẩn đoán trầm cảm nặng. Những s�?liệu tương t�?đã được mô t�?trong những nghiên cứu khác. Ngoài ra, trung bình 8 năm tái phát tính t�?thời điểm đầu tiên có chẩn đoán chính xác rối loạn lưỡng cực.

Do vậy, vấn đ�?chẩn đoán rối loạn lưỡng cực gấp 3 lần: bảng phân loại chẩn đoán hiện tại không đúng 1 phần (xem bên dưới) trái lại thiếu nhận biết của thầy thuốc v�?những triệu chứng hưng cảm hay triệu chứng hưng cảm nh�?và thiếu biện pháp h�?tr�?bệnh nhân cũng đóng vai trò quan trọng.

HẬU QU�?CHẨN ĐOÁN SAI
Thiếu chẩn đoán rối loạn lưỡng cực gây hậu qu�?nghiêm trọng và đôi khi hậu qu�?chết người cho bệnh nhân rối loạn lưỡng cực. Nguy cơ suốt đời của mưu toan t�?t�?trong s�?bệnh nhân rối loạn lưỡng cực chiếm t�?25-50%, và t�?l�?t�?t�?thành công trong s�?bệnh nhân rối loạn lưỡng cực được chẩn đoán t�?10-15%. S�?liệu dịch t�?học cũng cho biết rằng mưu toan t�?tử�?xảy ra gấp 30 lần trong giai đoạn trầm cảm hơn trong trạng thái hưng cảm hoặc hưng cảm nh�?

Chẩn đoán sai và điều tr�?không phù hợp có th�?gây đau kh�?kéo dài và góp phần làm xấu đi vấn đ�?ngh�?nghiệp, gia đình và xã hội. Tình huống đặc biệt quan tâm vì s�?dụng thuốc chống trầm cảm trong trầm cảm lưỡng cực, đặc biệt không dùng phối hợp thuốc điều hòa khí sắc, có th�?làm xấu hơn nguồn gốc bệnh. Thuốc chống trầm cảm phải cho �?bệnh nhân loạn khí sắc chu k�?nhanh, �?bệnh nhân trải qua khí sắc dao động hơn là được xem bình thường; với ít nhất 4 giai đoạn hưng cảm/hưng cảm nh�?và /hoặc trầm cảm > 1 năm. Bệnh nhân loạn khí sắc chu k�?nhanh trải qua nhiều giai đoạn bệnh, với những giai đoạn tiến triển tốt ngắn lại và giảm đáp ứng với thuốc. Tại thời điểm hiện tại, điều không rõ rằng nếu s�?dụng thuốc điều hòa khí sắc kết hợp với thuốc chống trầm cảm có bảo v�?chống lại phát triển loạn khí sắc chu k�?nhanh hay không.

PHÂN BIỆT GIỮA TRẦM CẢM ĐƠN CỰC VÀ TRẦM CẢM LƯỠNG CỰC
Như đã lưu ý �?trên, khác biệt rõ rệt giữa trầm cảm đơn cực và lưỡng cực là hiện diện trong bệnh s�?những triệu chứng hưng cảm hoặc hưng cảm nh�?�?bệnh nhân rối loạn lưỡng cực. Bệnh nhân rối loạn lưỡng cực II thường chẩn đoán sai hơn rối loạn lưỡng cực I  vì những lý do sau:

(1)    thường bệnh nhân cảm thấy tốt đặc biệt khi b�?hưng cảm nh�?và vì th�?không tường thuật lại một cách  t�?nhiên những giai đoạn này và ngay c�?khi ph�?nhận chúng khi hỏi một cách trực tiếp.
(2)    Bệnh nhân hưng cảm nh�?không có hiện diện triệu chứng loạn thần, và h�?không phải nhập viện do không có ch�?định hay báo cáo lại giai đoạn hưng cảm nh�?trước đó.

Nhiều nhà nghiên cứu đặc biệt tranh luận rằng thời gian của triệu chứng hưng cảm nh�?thường kéo dài 1 �?3 ngày  và theo tiêu chuẩn chẩn đoán DSM-IV-TR hiện tại (bắt buộc hưng cảm nh�?4 ngày) có th�?loại tr�?không chính xác chẩn đoán phù hợp �?bệnh nhân hưng cảm nh�?có thời gian cơn ngắn hơn. Biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân hưng cảm nh�?có th�?do kích thích hơn khoái cảm, hoặc cảm giác khỏe mạnh quá mức thường kết hợp trạng thái khí sắc gia tăng, thách thức đối với thầy thuốc.

Nói môt cách khác, 35-60% bệnh nhân rối loạn lưỡng cực trải qua một giai đoạn trầm cảm nặng trước khi b�?giai đoạn hưng cảm, tạo ra khác biệt đáng k�?giữa rối loạn lưỡng cực và trầm cảm nặng (trầm cảm đơn cực), nhiều khó khăn nếu không th�?phân biệt.

S�?hiện diện của những giai đoạn hưng cảm nh�?hoặc hưng cảm đòi hỏi đ�?tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn lưỡng cực, và cho đến khi giai đoạn sau này xảy ra, không th�?chẩn đoán bất c�?loại nào khác trầm cảm nặng. Tuy vậy ngay c�?khi xảy ra, “chẩn đoán sai�?trước tiên cần phải cập nhật phản ánh rối loạn lưỡng cực thực s�?

Đ�?CHẨN ĐOÁN ĐÚNG
Với những thách thức này, những chiến lược nào có th�?dùng đ�?bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu tăng nhận biết rối loạn lưỡng cực và trầm cảm lưỡng cực, và đặc biệt trầm cảm lưỡng cực II (hưng cảm rõ ràng không có) trong thực hành hàng ngày? Tầm soát hưng cảm nh�?và hưng cảm, những đặc điểm xác định rối loạn lưỡng cực và phỏng vấn bệnh nhân cẩn thận bằng chứng ít nhất t�?1 người cung cấp thông tin khác giúp ích đ�?chẩn đoán đúng.

TẦM SOÁT TRIỆU CHỨNG HƯNG CẢM VÀ HƯNG CẢM NH�?/strong>
Loại tr�?rối loạn lưỡng cực nên là một phần hoạt động hàng ngày cho tất c�?bệnh nhân có triệu chứng trầm cảm cấp tính hay có tiền s�?trầm cảm. Trường hợp có bệnh lý, s�?dụng dụng c�?tầm soát ngắn gọn, chuẩn xác hoàn toàn hữu ích. Câu hỏi rối loạn khí sắc (Mood Disorder Questionnaire �?MDQ) là một công c�?tốt cho mục đích này. MDQ là câu hỏi 1 trong gồm 13 items có/không và 2 câu hỏi ph�?liên quan hoạt động và thời gian triệu chứng .