Chúng ta biết rằng các thuốc chống loạn thần thế hệ mới thường kèm theo tác dụng phụ về chuyển hóa nhưng những thuốc này có gây ra các yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường hay không? Một nhóm các nhà nghiên cứu Trường ĐH YK Harvard đã nghiên cứu nguy cơ xuất hiện bệnh đái tháo đường khi tiếp tục điều trị sử dụng aripiprazole, ziprasidone, quetiapine, risperidone và olanzapine trong thời gian mang thai so sánh với việc sử dụng gián đoạn các loại thuốc trên ở 1,543,334 phụ nữ mang thai một cách chi tiết trong hồ sơ sức khỏe.

Các nhà nghiên cứu phát hiện khi so sánh với những phụ nữ dùng thuốc chống loạn thần gián đoạn trước khi cấn thai với những phụ nữ tiếp tục dùng olanzapine hay quetiapine có nguy cơ gia tăng bị tiểu đường thai nghén. Các tác giả kết luận rằng nguy cơ trên có thể giải thích bằng tác dụng chuyển hóa kèm theo đối với 2 loại thuốc này.

Vậy kết quả này có giúp ích gì trong thực hành ? Chúng ta đã hiểu rõ rằng các thuốc chống loạn thần không điển hình thường gây tăng nguy cơ béo phì và gây ra hội chứng chuyển hóa, đặc biệt đối với quetiapine và olanzapine. Đến nay chúng ta biết tác dụng này cũng xuất hiện khi mang thai. Thông điệp lâm sàng này cho biết nếu bệnh nhân đòi hỏi tiếp tục điều trị với thuốc chống loạn thần trong thời gian mang thai, trước hết cần đảm bảo rằng cân nặng và hội chứg chuyển hóa được theo dõi một cách cẩn thận. Tương tự, khi kê toa hãy xem xét sử dụng thuốc chống loạn thần thế hệ thứ nhất trong chọn lựa loại thuốc chống loạn thần thế hệ mới, nếu bắt buộc phải dùng nên tránh quêiapine và olanzapine.

Có lẽ quan trọng hơn là nghiên cứu này mục đích nhắc nhở tác dụng ngắn hạn của thuốc chống loạn thần thế hệ mới cần luôn luôn được sử dụng một cách sáng suốt và khôn ngoan.

Bs Nguyễn Trung Hoàng. Trưởng Khoa. Bv Tâm Thần TpHCM.

Theo Peter M. Yellowlees, MBBS, MD. 

Atypical Antipsychotics Heighten Gestational Diabetes Risk. Perspective > Medscape Psychiatry > Medscape Psychiatry Minute. COMMENTARY. December 11, 2018